Simsa Lam Hte Garum Shingtau Ai Lam

Matsan mayan re ai ni gaw Nawku Hpung a masin salum hta nga ra ai, dai n rai jang, Nawku Hpung gaw shi a bungli hpe sadi n dung ai tai ai. nga nna Vatican Zuphpawng II a GAUDIUM ET SPES laika hta tsun da nga ai. (GS 1). Ndai laika a marang e, masha marai shagu hte Nawku Hpung gaw shawa hpawng shinggan kaw nga ai ni hpe yu lakawn na matu lit nga ai lam shadum ya sai. Yesu hkum nan Bum Ntsa na A-lu ai Tara ni hta e, matsan mayan the seng ai lam tsun ai. Shi hkum nan matsan mayan re ai ni hpe tsaw ra yu lajang ai gaw anhte hpe lam madun ya ai lam rai nga ai. Matsan mayan re ai ni a matu, makawp maga ya ai gaw, Yesu hkum nan a ga re: “Ndai ngai nau ni hta na kaji htum ai wa hpe nanhte galaw ai gaw, nanhte ngai hpe galaw ma nit dai” (Mt. 25:40). Ndai ga matsun hpe maram yu yang, Yesu gaw, matsan mayan re ai ni hpe mungkan kaw nna shamyit kau na, ngu ai myit masa hpe ninghkap sadi jaw nga ai (Mt. 26:11). Dai gaw, lahkawng lang ngu nna Hkristu bai du sa ai shaloi byin wa na re.   

          Garum shingtau ai tara gaw, shawa hte seng ai bungli hpe tinang hkrai galaw lu na matu kaji htum ai wuhpung wuhpawng hpe ap ya ai. Grau madang tsaw ai wuhpung wuhpawng hpe kaji grau ai wuhpung wuhpawng ni n lu hparan ai manghkang nga jang sha, ap ya mai ai.  Grau kaji ai wuhpung wuhpawng ni garum la na hpe hpyi jang, grau madang tsaw ai tsang gaw garum ya ra ai. Ndai hku lajang ai lam hpe ->GARUM NINGTUM AI TARA hte ->GARUM JAW AI laika hta ka da nga ai. Ga shadawn, dinghku langai hta manghkang nga jang, kanu kawa ni lit nau li nna n lu hparan ai shaloi, Asuya kaw nna shang mai ai. Garum ningtum ai ndai tara gaw masha hkum dek, hte shawa a shanglawt hpe n-gun shaja na matu hte ginjaw kaw nna nau jum manat ai hpe koi kau na matu re. Madu hkrai shakut ai hpe n-gun jaw ra ai, hpa majaw nga jang, tinang hkum tinang garum ai gaw shinggyim masha a sari sadang a ahkyak ai daw re ai majaw re. Garum ningtum ai tara hpe 1931 ning hta shapraw dat ya ai, Wa Sarabyin Pius XI a shana shabra ai laika Quadragesimo Anno hta shawng nnan hpaw tsun da ai.

          Garum shingtau ai tara gaw mung masa hte mung seng nga ai.  Buga asuya hte ginjaw asuya lapran matut mahkai ai hte seng nna, garum ningtum ai tara hpe n lang n mai re. Manghkang langai hpe buga asuya kaw nna shi hkrai n hparan lu jang, ginjaw asuya kaw nna hparan ra ai. Gara hku raitim, tara hte maren rai jang, grau tsaw ai tsang kaw nna shang ra ai lam ni nga ai. Ga shadawn, nhprang masa a majaw ruyak shoihpa kaba hkrum ai ni, shinggyim masha a ahkaw ahkang hpe hkra machyi hkrum nga ai ni nga jang grau tsaw ai tsang kaw nna hparan ya ra ai.

Masha hpe garum shingtau ai tara gaw lachyum grai sung nga ai.

Anhte a masa hta e manghkang ni hpe hparan ai hta anhte chyu sha, shawng hparan yu ra ai, anhte n dang ai shaloi sha anhte hta grau tsaw ai lahta de na ni kaw hpyi mai ai. Dai hku garai n galaw yang, masha langai hte langai garum hkat ai gaw grau htap htuk ai, dai gaw garum jaw ya ai wa a matu mung, hkap la na wa a matu mung akyu rawng nga ai. Tara hte maren nga jang, Hkristan langai gaw shawa bungli hta shang lawm ra ai hte kadai hpe mung n mai ngam kau da ai. Rau nga ai hte seng ai ga san ni hpe “lahta de” chyu sha n mai ap da ai.

N dai zawn mang hkang ni jawm hpyan la ai shaloi, Sum machyi ai lam n nga ai sha shamyet shanat nna lit magam ni hpe shang lawm lit la ai hku nna byin mai ai. Mung masha ni a shang lawm ai lam gaw demokresi a hkrang madung jut nlung nan re, dai majaw Hkristan ni a matu mung ahkyak ai. Mung shawa hpawng hta Hkristan ni shang lawm nna kahkyin gumdin ai lam hpe madun ai. Shang lawm lu ai, tara rapra ai hpe shabyin na matu, mungdan masha yawng hpe shawng yu lajang ai. Shang lawm lu ai, tara rapra ai hpe shabyin na matu, mungdan masha yawng hpe shang lawm lu ai lam pahkam jaw ra ai. (lawu de mada u).  

          Ra ahkyak ai lam ni hta htap htuk ai hku shang lawm lu na matu hpaji hte shiga jaw ail u la na matu ahkyak ai. Shang lawm ai lam gaw sharap shara na matu rai nna majoi mi tingkyeng myit ra ai hpe shadut na matu n re. Majoi mi ra lata bang na matu sha mung n re (GS 30-31; CA 51-52). Ndai lam hte seng nna, Kahtawlik Nawku Hpung a shawa hte seng ai sharin shaga tara hta,   gumshem magam dap ni gaw mung masha shang lawm ai hpe jahkrit shama ai hku nna mu ai. Ra lata bang na ahkaw ahkang sha n-ga, Hkristan ni gaw shawa hta shang lawm ra ai, jau ginwang, mung masa hpung, shing n rai, tinang a shara na wuhpung wuhpawng ni hta shang lawm ra ai. Grau nna yu maya hpung masha ni gaw shawa hte seng ai lam ni hta kungkyang hkra shaman la nhtawm buga shara hpe gawgap ai hta lata gindun ra ai (GS 43). Teng ai, Hkristan langai gaw madu hkum nan shawa hta shang lawm ai sha n-ga, kahkyin gumdin nna kaga masha ni mung shang lawm lu hkra galaw ra ai. Yawng hkra shang lawm ai lam gaw shang lawm tara rapra ai lam a madung re, dai gaw shawa rapra ai a ahkyak ai daw re. Masha nkau hpe ngam kau ai gaw shanhte a sari sadang hpe nyet kau ai rai nna shinggyim masha hpe hkungga ai tara hpe shut ai rai nga ai.

          Dai majaw kahkyin gumdin ai tara gaw ahkyak wa ai. Kahkyin gumdin ai tara hta shinggyim masha a shawa hte seng ai ningmu lawm ai. Shinggyim masha kadai mung tinang hkrai sha sak hkrung n lu ai; shi gaw galoi mung kaga masha ni hpe shamyet shanat nga ai, majoi mi garum hpyi na matu sha n re, ga shaga manang lu na matu mung rai nga ai, kaga masha ni a myit ningmu ni, dang rang ai lam ni, ra kadawn ai lam ni, ra sharawng ai lam ni hpe grau chye wa nna, shi a myit jasat grau rawt jat wa na matu rai nga ai.

“Shara kaji law law hta masha kaji law law ni gaw kaji ai magam law law hpe galaw lu nna, mungkan pinra a myi man hpe galai shai kau lu ai. nga nna Dingda Africa na Sarakaba Xhosa [South African] tsun shana lai wa sai.

”    Zim rai nga ai a asi gaw Akyu Hpyi ai. Akyu Hpyi a a asi gaw Kam Sham ai, Kam Sham ai a asi gaw Tsaw Ra ai, Tsaw Ra ai a asi gaw Daw Jau ai, Daw Jau ai a asi gaw Simsa ai.  

St. Teresa of Calcutta (1910-1997)

By:Mama kaba Slyvia Lahpai Seng Tawng