Mungkan Wunpawng Hpung Hte Simsa Lam

Mungkan Wunpawng Hpung a rit kawp tara hpe madi shadaw  hkap la ai Nawku hpung makam masham hpung ni law law nga nga ai. Dai hta Kahtawlik Nawku Hpung mung lawm nga ai. Ndai Mungkan Wunpawng hpung, hpe Mungkan Majan II a mahkrum madup ni hpe dinglik yu ai hpang, 1945, 24 Oct. hta hpaw ninghtan da ai rai nna hpang de majan bai n byin hkra makawp maga na matu yaw shada nna, hpaw da ai rai nga ai.  

 Mungkan Wunpawng Hpung a rit kawp tara gaw mungdan ni a lapran e manghkang byin ai shaloi, laknak hpe kam nna hparan la ai hpe hkum pat da ai: sa gasat ai shaloi tara shang myit hkrum da ai hte maren madu hkum hpe madu makawp maga na matu, simsa lam hpe hkan shatup na matu Mungkan Wunpawng Hpung shim lam (UN Security Council)  lajang ai hte maren hkan sa ra ma ai. 

          Anhte mungkan masha ni a prat hta, hpa majaw  majan byin wa ai rai ta.? mungkan mungdan ni hta, Masha law law a lapran e nju ndawng ai myit shaning law law ru jung mat wa ai majaw rai nga ai. Shada myit masa n bung hkat ai, tinang chyu ahkaw ahkang la mayu ai, tinang a myu sha ni chyu sha ahkaw ahkang madu mayu ai, sutgan ra marin law hpa ai, tingkyeng myit rawng ai majaw majan byin wa ai rai nga ai.   Bai kaga lam ni gaw, shaning law law dip sha hkrum ai, malu masha ,hpun palawng nga shara grai matsan jam jau ai, mung masa hte seng nna ga shaga na ahkaw ahkang n lu ai, dang sha hkrum ai, n tara ai lam law law a majaw majan byin wa ai rai nga ai.  Bai langai mi gaw, matsan ai masha law law hpe jai lang nna lu su ai masha n kau mi, laja lana re manghkang shabyin dat chye ma ai. Ndai lam ni a majaw majan byin wa ai re.

           Wa sarabyin Francis 2014 ning July 20 ya shani mungga tsun ai hta,  Simsa lam a Karai Kasang gaw nanhte a ntsa e jet ai, ga shaga lu na matu hte, bai hku hkau wa lu na matu shabyin ya u ga. Laja lana re lam ni hte majan hpe n awng dang lu ai. Laja lana re lam ni hpe simsa ai lam ni hte dang kau  lu ai. nga nna tsun lai wa sai.

     Bai nna (1871-1945), laman nga lai wa sai, Francik mung na ga shagawp laika ka sara wa Paul Valery tsun ai gaw, “Majan ngu ai gaw, shada n chye hkat ai ni a lapran e, masha wunawng wuwa sat  kau ai hpe majan ngu ai re. Bai lam mi gaw, tinang chye hkat ai masha ni a akyu matu nga nna, mara lu ai masha wunawng wuwa hpe n sat ai sha makawp maga da ai mung majan re.” nga nna  tsun lai wa sai.

Paul Valéry (1871-1945), French poet

Majan gaw simsa lam hta n kaja dik ai hte sum dik ai lam langai mi re. Dai majaw Nawku Hpung makam masham Hpung law law gaw “majan hte zingri ai lam” hpe, ya sha ya sha ninghkap nga ai. (cf. Vatican Council II, GS 77, and also CCC 2307-2317).

“Majan gun sa ya ai n kaja lam ni, n tara ai lam ni hpe koi kau lu na matu anhte dang di lu ai, hpa   raitim galaw ra ai” nga nna, Nawku hpung a tara laika ( Catechesim of the Catholic Church No. 2327) hta tsun da nga ai.  (CCC 2327).

Raiti mung , “majan byin wa na hpe chyu sha tut nawng hkrit tsang nga ai mungdan ni, mungchying sha hte seng ai ahkaw ahkang n lu ai mungdan ni,  simsa lam galaw na matu ahkaw ahkang n lu ai mungdan ni gaw, madu hkum hpe madu makawp maga na ahkaw ahkang ni mung hkrat sum mat wa ai.” nga nna Nawku hpung a tara laika ( No. CCC 2308) hta ka da nga ai.

Hpunau ni anhte, mungdan sima lam hkrak ra sharawng ai rai jang, simsa lam hpe jahten sharun ya ai lam ni hpe mung, jawm sumru dinglik yu nna koi yen nga ga.  Ngwi pyaw sim sa lam n nga hkra jahten sharun ya ai , tinang chyu ahkaw ahkang la mayu ai, tinang a myu sha ni chyu sha ahkaw ahkang madu mayu ai, sutgan ra marin law hpa ai, tingkyeng myit rawng ai lam ni gaw simsa lam hpe dingbai dingna jaw ai lam ni re.   Bai nna, shaning law law dip sha hkrum ai, malu masha , shingbyi shara, bu hpun palawng  grai matsan jam jau ai, mung masa hte seng nna ga shaga na ahkaw ahkang n lu ai, dang sha hkrum ai, n tara ai lam law law mung simsa lam hte tsangang shangun ai lam ni rai nga ai law.

By:Mama Kaba Sylvia Lahpai Seng Tawng