Simsa Lam Bawngring Lam Hta Shinggyim Masha Ahkyak Ai

Anhte shinggyim masha ni mungkan ga a makau grup yin masa hte rau jawm sak hkrung hkawm sa nga ai shaloi, shinggyim masha a sari sadang a matu galaw ya na gaw ahkyak rai nga ai. Shinggyim masha gaw mungkan ga a ahkyak ai akri madung rai nga ai. shingra masa hte du sat gaw ahkyak madung n rai nga ai. Shanhte hpe gawn lajang ai majaw shinggyim masha hpe akyu jaw ai nga tim, dusat ni gaw shanhte hte htuk ai shara, shanhte lu nga ma ai. Shingra masa hpe makawp maga ai hte shinggyim masha hpe makawp maga ai gaw Hkristan lailen tara hta ginhka kau n mai ai, deng-ga langai a, man lahkawng hte bung nga ai.  

           bawngring ai lam byin wa na matu “gahkyin gumdin ai” lam ra nga ai.  Bawngring ai lam lu la na matu gaw dahkat langai mi rai nna dai hpe yawng jawm shakut hparan ra ai. Ni htep ai makau grupyin kaw na ta-tut gahkyin gumdin ai lam n nga jang,  myit ru hpa sha byin wa na re. Nkau mi gaw, nhprang sut rai ni hpe jai shama kau ma ai. “Ngai la ngut jang, mauru ru u ga!” ngu ai myit rawng ma ai. Gahkyin gumdin nna matsan ai lam hpe gasat kau ra ai, nhprang sutrai hpe maga ai wuhpung wuhpawng ni n nga ai rai jang, bawng rin ai ngu ai gaw, ga kaman sha rai na. Mungkan ting jawm garum la ai masing hta Nawku Hpung gaw   gahkyin gumdin wa na matu matsun maroi ga ni hpe grau dam lada ai hku tsun shana ya nga ai.

          Bawngring rawt jat ai wuhpung wuhpawng hkrang byin wa na matu shada garum ningtum ai tara nga ra ai. Tinang a wuhpung wuhpawng kaji hta galaw lu ai hpe dai wuhpung wuhpawng hta galaw ra ai. Dai hpe ntsa kaw nna tara jahkrat, hkrang shapraw ya n ra ai. Grup yin shingra hpaji Ecology ngu ai ga hpe aloi sha tsun chye ma ai, shanglawt myit masa hte  shawa htunghking, makau grupyin, jahtuk la na malai asuya kaw na shang galaw ya na hpe chyu sha hpyi shawn chye nga ai, tara  jahkrat ya nna ginjaw kaw na jum hparan ya na hpe hpyi nga ma ai. Bawngring  wa na matu shakut nga ai shaloi, makam masham hku nna grai garum ya lu nga ai.  kalang lang “bawng ring ai” ngu ai gaw myit masa (ideology) sha byin wa chye ai, ndai gaw shawa hte seng ai lam ni, hpaji hte seng ai lam ni hta, nau n mai byin ai,  dai hpe mung masa  shatai nna aja awa hkrang shapraw na matu yak ai.

          Hkristan makam masham gaw myit masa ngu ai hpe aloi sha n hkap la ai, hpa majaw nga jang nhkum tsup ai mahtai ngu ai hpe n kam ai majaw re. Nawku Hpung gaw mai byin ai atsam marai ni hpe shaw lang nna bawng ring ai, tara rap ra ai, sari sadang hte nga lu ai prat lu la na matu shakut ya nga ai. Raitim, jahtum e gaw, anhte shinggyim masha ni n lu galaw ai hpe Karai Kasang jahkum shatsup ya na hpe myit mada ai.

          Dai gaw shingra tara kata atsawm sha nga lu na hpe garum ya ai.  Hkristan ni gaw shingra tara kata kaja ai hku asak hkrung lu ai. Bawngring ai makau grup-yin masa hkan ai lam  gaw shawa sut masa makau grup-yin hpe makawp maga ya ai lam re.  Bawng ring ai ngu ai shaloi lawan ai hku arung arai gyin shapraw lu ai hpe n ngu mayu ai.  Dai hku lama galaw ai rai jang lu su ai ni gaw, shanhte hte n shing jawng lu ai ni a, lu ging ai ja gumhpraw ahkaw ahkang hpe gaya n chye hkra, ka-up la kau ya na rai nga ai. Arang ni hpe shadawn sharam let myit yu nna lang ra ai, lu su ai ni lamu ga a arang ni hpe majoi mi mayu la kau ma ai, dai hku n galaw ai sha, masha yawng lu su nga mai na matu garan gachyan ya ra ai. Ndai zawn  re sut lu nga mai lam hpe chyu sha Hkristan ni madi shadaw lu ai, hpa majaw nga jang, dai gaw tara rapra ai majaw re. Ndai ningmu hta lachyum ningnan langai pru wa ai, dai gaw “ hpa n lu ai sha bungli galaw ai”: lachyum gaw masha ni kaw na hpa n la ai sha galoi mung bungli galaw u! ngu mayu ai re.

          Grup-yin masa hkan ai ni a manghkang gaw, Karai hpaji ninghkring hte shawa hpaji ninghkring ni a saboi ku ntsa hta byin ai n rai nga ai, lamu marang du hkra ladaw hten run mat ai a majaw, hkrat sum ai hkai mu masha ni hte mare kaba hkan matsan mayan rai nga hkawm ai, masha wan lam shadang law la ai, bu htawt masha ni hta byin wa ai madaw rai nga ai.  Dai zawn re ai masa ni hta Karai Kasang gara kaw nga a ta ngu san yu na zawn nga ai. Shawng nnan, masing hte hkrak garan kachyan chye ai masha ni kaw Karai Kasang nga ai, hpa majaw nga jang, matsan dum n jin ai Karai Kasang gaw Yesu Hkristu hku nna, shinggyim masha ni a tsin-yam hta, tatut rau hkam sha na matu yu sa ai. Bai nna, hten za mya sha, hkam lu ai lamu ga hpe “hpan da ya ai”. Dai hpe shi hkrai shi sharai la nna, lamu ga n nan bai byin hkra sharai la lu na matu shakut ai hta Karai Kasang lawm nga ai.

          Hkristan ningmu hta e, arung arai gade htuk shapraw lu ai, gade jai lu ai shadang hte masat ai n re, ram daw, tara rapra ai, lit la ai hte galaw ai hpe she masat ai. Gara hku raitim, Nawku Hpung gaw asak kaba htum mahkrum madup law htum “mungkan ginsup ninghkring wa” (global player) the bung nga ai majaw, mungkan ting hte seng ai lit hpe la lu ai. Lit la ai chyu sha grup-yin masa (ecology) manghkang hpe galai shai ya lu ai.

Grup yin masa hte seng ai matsun maroi ga ni hpe madat la yu ga.

 Tsaw ra ai Karai Kasang e, ndai mungkan hta anhte a shara hpe madun rit .... Ahkaw ahkang hte ja gumhpraw lu ai ni, yak hkak hkrum ai mabyin hpe n yu ya ai sha, n dum shami nga shalai kau ai mara hpe koi yen lu na matu, yawng a matu kaja ai hpe shanhte myit ya chye na matu, n-gun kya ai ni hpe sharawt la na matu hte, anhte nga ai ndai mungkan hpe gawn lajang na matu myit jahtoi ya rit law. Nga nna Wa Sarabyin Pope Francis, akyu hpyi lai wa sai. From the prayer of LS

Hpan da ai hpe ayai aya di kau ai hta grau sawng ai lam kaga n nga sai ngu ai hpe n mu ai sha, anhte a hkum hpe sha anhte mu ai kaw nna hpang ai re. Ndai myit masa gaw, si ai hpang hpa n nga sai, ndai prat hta yawng hpe jum magra la nna mai byin ai daram ja ja sak hkrung na, lu madu ai daram madu la na, ngu ai ningmu kaw nna hpang wa ai re. nga nna Wa Sarabyin Pope Benedict XVI,  Aug 6, 2008 hta tsun shana lai wa sai.

     Anhte a npawt nhpang nga sat nga sa lam ni hpe galai shai na matu hkyen da ra ai. Ndai galai shai ai hpe madu a myit hte madu hkyen nna chye na ai hku galaw ra ai, nhprang tara a majaw n hkring n sa hten za ma ai hte ru yak shoi hpa  lam ni anhte a ntsa e byin wa na ra ai. nga nna, American gumsan magam usa Jimmy Carter 1976 ning hta tsun shana lai wa sai. Ngu ai lam ni hpe tang madun dat lu

ga ai law.

Jimmy Carter (b. 1924), former U.S. President, in a speech in 1976