Sudan Hte Mozambique Dingda Maga Kaw Na Catholic Nawku Jawng Jahten Hkrum Ai A Majaw Kyu Hpyi Garum Na Lam Wa Sarabyin Tsun

Wa Sarabyin Francis kawn Sudan hte Mozambique dingda kaw na Catholic sasana wan hta hkru ai zawn byin mat ai hpe mungkan ting hte seng ai Ningbaw ni hpe lawan ai hku simsa lam hpe lu na matu galaw ya na hpe aja awa tsun garum hpyi lai wa ai.“Majan ngu ai byin sai kawn mung masha ni hpe lit shali ai hte myit ba shangun ai, akyu n rawng  ai hpe byin shangun ai, htenza ai, masha si hkrum ai ndai zawn lam ni sha byin shangun ai hte manghkang hpe galoi mung hparan ya nlu ai” rai nga ai.

Wa Sarabyin Francis kawn St. Peter shawa pa kaba hta sa du ai hpung masha ni hte Missa nawng ngut ai hpang ndai lam hpe ndau shana lai wa ai lam re hpe chye lu ai.Wa Sarabyin kawn Sudan na kahtik kahtawk lam (conflict) gaw lai wa sai shata 10 ram na zim wa sai rai tim ndai gaw anhte shinggyim masha shada da pawn ba hkat ai lam hpe madung da ra ai masa (serious humanitarian situation) re ai majaw ndai lam hpe bai tsun shadum lai wa ai.

“Dai kaw nga ai masha ni hte Mungdan hpe e grai hkra machyi shangun ai majaw, Ndai majan hpe lawan dik ai hku shazim na matu Wa Sarabyin kawn seng ang ai wuhpung wuhpawng ni hpang de kalang bai karum hpyi tang shawn lai wa ai. Bai nna Sudan kaw nga ai Mung masha ni a shawnlam lawan ai hku galu kaba wa lu na hte simsa wa na matu anhte ni yawng kyu hpyi karum ya ga” nga nna tsun lai wa ai.Wa Sarabyin kawn Mozambique kaw na Cabo Delgado dingda maga hta “shingbyin shara kata rai Masha law law zingri hkrum nga ai, nta ni law law htenza ai hte shimlum lam n nga ai shara ni law jat wa nna sinat bawm nsen ni hkrai ngoi kapaw taw ai lam hpe na chye lu nna myit yawn hkyen nga ai lam tsun shapraw  lai wa ai.

Africa na Mazeze hta nga ai Our Lady Catholic Sasana yawng mung wan hkrum lawm mat ai lam Matsing hpa hku tsun lai wa ai. Bai nna Mizambique’s Chiure district kaw na lithkam Oliveia Amimo kawn Catholic nawku jawng ni hte masha rawng ai nta law law hpe hpyen ni kaw na jahten sharun kau sai lam tsun lai wa ai majaw chye lu ai.Wa Sarabyin kawn “ dai shara de lawan simsa ai hte bai nhtang wa lu na matu kyu hpyi karum ya ga”. Tsun lai wa ai. Matut nna mung “Africa dan kata majan tsin yam hkrum sha nga ai mungdan kaga ni, Ukraine hte Holy lang hkan nga ai masha ni yawng a matu mung kyu hpyi ya nga ai lam tsun lai wa ai.

“Majan (war) ngu ai gaw galoi mung hkrat sum ai lam re ai hpe mung tsun lai wa ai.” Wa Sarabyin kawn anhte hpe “myit ba lawm na malai dingyang kyu hpyi shakut ga” “kyu hpyi ai gaw anhte hpe tatut akyu hkam la lu shangun nga ai” “dai majaw Karai Kasang kaw na ngang kang ai myit hte  simsa ai chyeju kumhpa hpe anhte a myit hte masin salum hta lu la na matu shi hta akyu hpyi ga”. Nga tsun n-gun jaw lai wa ai.Sudan mungdan kata majan (conflict) lawan ai hku sim mat nna simsa wa na matu galaw shakut nga tim mungdan kata majan gaw matut na byin nga ai hpe chye lu ai.

Sudan Mungdan hta lai wa sai April,2023 kaw na Sudan mungdan hpyen hpung hte Rapid Support Forces (or) RSF ngu ai wuhpung yan a lapran hta shada da mara mu hkat ai kaw na majan (conflict) hpang wa ai lam re hpe chye lu ai.Ya gaw Sudan SAF hpung hte RSF rau majan byin ai hpang Omdurman ngu ai shara de shawng nnan hku na shadut sa wa ai hpe chye lu ai. Omdurman gaw Khartoum rau Sudan na (Twin Capital) gup muklum langai rai nga ai, shi a shara gaw Nile hka the ninhtan shai rai nga ai.

Lai was ai Laban shani hta Mungdan kata na shi sumtang (report) hta SAF ni gaw shanhte na myit rum ni nga ai myu mare na dingdung maga lai wa sai Shata 10 daram RSF ni wang da hkrum ai shara de sa du pawng nga ai lam galaw lai wa ai hpe tsun shana da ai hpe chye lu ai.Sudan mungdan na majan a majaw Sudan mung masha 25 million jan gaw shinggyim nauna karum matum hpe ra kadawn taw nga ai lam hpe chye lu ai, dai hta 8 million gaw hpyen n gun hte tinang a nta na shadut hkrum nna, 1.6 million gaw masha kaga Mungdan de hprawng yen mat ai lam re hpe chye lu ai.

Lai wa sai bat hta UN na simsa lam hte seng ai Amu madu kawn Sudan mungdan kata na Majan lawan zim mat nna simsa wa lu na matu hpang sa wa sai hpe chye lu ai. UN kawn Ramtane Lamamra gaw Africa hte Partnership ngu na rau jawm galaw ai lam, mungkan ting na Partnership ni rai nga ai mungdan kaga ni hte  rau pawng hpawng let mung masa (Political) hte htingram ya ai (mediation) hku nna chyawm shakut galaw nga ai hpe tsun lai wa ai.Diplomat gaw Africa mung na mare kaba (capitals) shara shagu hkan shabra ngut sai hpe chye lu ai, matut nna mung masa hte seng nna Europe hte Gulf hkan matut nna galaw hpang sa wa na matu mung shakut nga ai hpe chye lu ai.UN kaw nna tau nau ndau shana da sai hte maren ndai mabyin a majaw makau grup yin hkan na mungdan ni hta Negative impact jahten sharun hkra wa ai nga tim, mungdan shagu hta mung tinang a mayak hpe hparan ra nga ai lam tsun lai wa ai.

https://www.vaticannews.va/en/pope/news/2024-02/pope-francis-angelus-appeal-peace-sudan-mozambique.html