Sasana Laban Nhtoi Laban Shaning A, 2023

MISSION SUNDAY In 28^TH ORDINARY SUNDAY

First Reading:             Is 60: 1-6

Second Reading:         Rom 10: 9-18

Gospel Reading:         Mat 28: 16-20

INTRODUCTION

Hkristu hta tsawra hkungga ai nu wa hpu nau nawku hpung masha ni ndai laban gaw pran wan ladaw hta 28 ngu na laban rai nga ai..hte sasana laban nhtoi mung rai nga ai.

Ndai laban Anhte na lu na chyum mungga ni rai nga ai Isaiah laika, Roma laika hte Matthew a kabu gara shi ga ni hpe gum chyam nna yu dat ai shaloi “Madu Yesu gaw anhte ni yawng hpe Sasana magam bungli hta shang lawm na matu ahkaw ahkang jaw da sai hte maren, Sasana magam bungli hta tinang dang di dang dep ai hku shang lawm na matu saw shaga da ai” lam hpe tsun mayu ai rai nga ai. Shawng nnan, Chyum mungga hta lawm ai Sasana magam bungli hpe garai n tsun garan shi yang , sumai maumwi langai mi hpe tsun dan ma yu ai..

STORY

Kalang mi hta Africa mungdan na , mare langai mi de Sasana galaw na matu, Jau, Ma Ma, ap nawng ramma ni hpe sa dat ai. Shaning law wa timung, dai mare masha ni gaw shanhte hkaw tsun ai Madu Yesu hpe nlu hkap la ma ai. Shanhte ni mung myit htum mat nna, tinang a buga de bai nhtang wa mat ai. Laning mi na ai hpang Jau langai mi dai mare buga de Sasana galaw na matu bai du sa wa ai. Dai Jau gaw shawoi na Jau, Ma Ma ni, ap nawng ramma ni hte shai ai hpe mare masha ni chye wa ai. Dai majaw, mare ningbaw wa gaw shi a mare masha ni hte rau Jau hpang de sa nna, hpung shang na matu, Jau hpe sa hpyi shawn ma ai. Jau mung mau mat nna, shi hpe “hpa majaw hpung shang mayu ai i?” ngu nna  san dat ai. Dai mare salang wa gaw “Wa Jau e, nang gaw kaga Jau, Ma Ma ni, ap nawng ramma ni hte n-bung ai, nang gaw Madu Yesu a lam hpe chye na hkra anhte hpe sharin shaga ya ai” ngu nna bai htai dat ai. Ngai mung “shanhte mung Madu Yesu a lam hpe sha  tsun dan ai rai nga ai. Ngai mung shanhte hte maren Madu Yesu a lam hpe sha sharin shaga ya ai sha re laga laklai ai hpa nga a ta?” ngu nna jau hpe bai san u ai. Shaloi mare ningbaw wa gaw “shanhte gaw anhte ni hpe chyum mungga sha sharin ai, Madu Yesu a lam hpe hkaw tsun dan ai, ahkyu hpyi woi ai, hte anhte ra ai n-gu, sau, hte ra mara ni hpe galaw ya ai. Raitimung, shanhte ni gaw Madu Yesu a lam hpe sha hkaw tsun ai, raitim Madu Yesu hpe n sha chyen ya ai. Nang gaw anhte ni a dum nta de sa ai, anhte ni hte ga atsawm shaga ai, anhte ni hkam sha ai lam hpe madat nna n-gun jaw ai, anhte ni hte arau bungli galaw ai, anhte ni hte arau shat sha ai rai nga ai. Madu Yesu a lam hpe n-gup ga hku sha nrai, nang hkum nang sakse hkam ya sai majaw, Madu Yesu hpe asan sha chye na wa sai, anhte a prat hpe Madu Yesu a mungga hte maren gaw gap sa wa na matu hpung shang ma yu ai” ngu nna Jau hpe tsun dan ai rai nga ai. Dai shani hta mare masha ni yawng mung, Kashin Kamun hkam la nna Kahtawlik hpung masha tai wa sai hpe na chye lu nga ai. Sasana magam bungli ngu ai gaw n-gup ga hte sha n-rai, tinang prat hte sakse hkam ra ai hpe dai mau ngawi gaw anhte hpe sharin ya nga ai.

Dai majaw daini e na bat langai hku na

Main Theme:

(I)Anhte ni yawng gaw Sasana magam hta shang lawm na matu ahkaw ahkang hpe jaw da hkum ai ni rai nga ai.

Mahte a laika (28: 18) hta Madu Yesu gaw Lamu mungdan de n-lung shi ai shaloi, shi a kasa ni hpe “Sumsing lamu hta e mung, ginding aga hta e mung, uphkang na ahkang nlang hte, ngai hpe ap ya ni ai. Dai majaw nanhte pru sa nna, masha amyu baw shagu hpe sape shatai let, Kawa , Kasha , Chyoi Pra ai Wengyi a amying nsang hta, shanhte hpe baptisma jaw mu” ngu nna hkang tsun da ai lam hpe na la lu na rai nga ai.  Chyoi Pra ai Wenyi mung shanhte a ntsa  e yu hkrat wa ai hte, n-gun atsam rawng wa nna, Madu Yesu a lam hpe nhkrit nkang ai sha Masha amyu shagu hpe hkaw tsun sakse hkam lai wa sai rai nga ai. Kasa ni a prat kaw nna, ya aten du hkra Kahtawlik hpung gaw Madu Yesu a lam hpe lam amyu amyu hku nna hkaw tsun sakse hkam wa sai rai nga ai. Madu Yesu gaw Nawku hpung hpe gaw de da ai gaw “Sasana Magam Bungli” galaw na matu rai nga ai. Dai majaw, Vatican II, Decree rai nga ai “Ad Gentes” hta “Nawku hpung gaw shi a shingra masa hku nna Sasana galaw na matu rai nga ai (The Church is missionary by her nature)” ngu nna sharin shaga da ai mung rai nga ai.

Nawku hpung galaw nga ai Sasana gaw anhte ni yawng a magam bungli rai nga ai. Nawku hpung Sasana gaw masha ni ra kadawn nga ai, shinggyim uhpung uhpawng hte seng ai (Social), sut masa (Economic), mung masa (political orders) ni hte Karai Kasang a mungga hpe hkaw tsun ai (Preaching of the Word), Sakramentu ni hpe galaw ai (Celebration of Sacraments) lam ni hpe galaw na matu rai nga ai. Masha ni hpe hkye hkrang la ai: Sasana magam galaw nga ai ni gaw Kahtawlik nawku hpung a sharin shaga ai hte maren daw jau ai myit hte shang lawm galaw taw nga ai rai nga ai. Kashin Kamun hte N-gun Shaja Sacramentu a marang e, anhte ni yawng gaw Kahtawlik nawku hpung hta shang lawm nga sai majaw, Nawku hpung Sasana hta shang lawm na lit mung nga ai. Wa Sarabyin Francis hku nna “Christian hpung masha ni gaw Madu Yesu a kabu gara shiga hpe hkaw tsun na lit nga ai the, Madu Yesu hpe n-chye shi ai kaga masha ni mung kabu gara shiga hpe na la na, ahkaw ahkang nga ai. Bai ya aten hta gaw anhte shinggyim masha ni gaw n-tara ai ni, karan gin hka ai lam ni hte majan tsin yam lam ni hpe law law hkrum sha taw nga ai majaw Madu Yesu a ngwi pyaw simsa ai hte hkye la ai lam hpe ra kadawn nga ai” ngu nna anhte ni hpe shadum tsun lai wa sai rai nga ai. Dai majaw Kashin Kamun hkam la sai Kahtawlik Hpung masha ni gaw Madu Yesu a lam hpe hkaw tsun ra ai, sakse ni tai ra ai, Sasana magam bungli hta tinang dang di dang dep ai daram shang lawm ra ai the, Chyoi Pra ai Wenyi hpe kam hpa nna, shi a n-gun atsam hte makawp maga ai shaman chyeju hpe mung hpyi ra ai. Hpa majaw nga yang Wa Sarabyin Yawhan Paulu II a “Redemptoris Missio” Laika (No. 26) hta “Chyoi Pra ai Wenyi gaw Madu Yesu hpe kam sham ai masha ni hpe ‘Uhpung’ byin sha ngun nna, dai ‘Uhpung’ hpe Nawku Hpung byin wa hkra lam woi ningshawng tai ya ai wa rai nga ai” nga nna sharin shaga da nga ai mung rai nga ai.

II. Nawku Hpung Sasana rawt jat na lam a npawt gaw Madu Yesu a Hkum hte Sai rai nga ai Chyoi Pra Hkum Sacramentu rai nga ai.

Nawku Hpung Sasana gaw Karai Kasang kaw nna hpang wa ai rai nga ai. Masha  a atsam hte Nawku Hpung Sasana galaw ai lam nre nga ai. Kasa laika (5: 38-39) hta Tara sara Gamale ngu ai wa gaw Kasa ni Sasana magam galaw ai hpe pat shing dang ai masha ni hpe “Masha kaw na rai yang gaw, byak mat na ra ai; Karai Kasang kaw na rai yang chyawm gaw, nanhte hpya lu na n rai; Karai Kasang hpe daw ai tai na mahtang tsang ra ai, ngai tsun da made ga” ngu nna tsun lai wa sai rai nga ai. Shi a ga teng man ai majaw, daini na ten du hkra Nawku Hpung gaw mungkan shara shagu hta rawt jat wa nga ai rai nga ai. Nawku Hpung Sasana galaw na matu, gara kaw nna n-gun atsam lu la na rai ta? Wasarabyin Benedict XVI gaw “Sacramentum Caritatis”, No. (84) hta “Karai Kasang a tsawra myit, Madu Yesu hpe katu ndawt let hkrum katut ai lam hte, shi hpe kam sham na matu, mungkan masha ni ra kadawn taw nga ai. Dai re ai majaw, Chyoi Pra Hkum gaw Nawku Hpung a asak hte npawt sha n-ga, Sasana magam bungli galaw na matu, n-gun atsam jaw ya nga ai” ngu nna sharing shaga da sai rai nga ai. Dai majaw Chyoi Pra Hkum Sacramentu gaw Sasana magam bungli galaw na matu, n-gun atsam jaw ya ai rai nga ai. 

“Ngai gaw tsabyi ru madung rai nga nngai, nanhte gaw lakung lakying ni rai nga myit dai: ngai hta noi nga myit yang gaw, ngai mung dai wa hta noi nga ai rai nna, dai wa gaw asi law law si wa lu ai; kaning rai nme law, ngai hte hka jang, nanhte hpa mung n galaw lu myit dai” ngu nna Madu Yesu nan tsun da nga ai. Shi gaw anhte ni hte galoi mung nga na matu, Shi hkum nan Chyoi Pra Hkum hpe shabyin da nna, Nawku Hpung hpe dai Paska mung sung galaw na matu ahkaw ahkang jaw da sai mung rai nga ai. Dai majaw Chyoi Pra Hkum Saramentu gaw anhte Kahtawlik Hpung masha ni a matu, Karai Kasang jaw ya ai laksan kumhpa mung rai nga ai. Nawku Hpung a Canon Tara (No. 897) hta “Missa hkungga nawng ai shaloi, Madu Yesu gaw anhte ni hte arau sha, shang lawm ai, shi hkum nan anhte a matu nawng ya ai the, nawng ya ai hkungga hpe hkap la ya ai wa rai nga ai. Dai re ai majaw, Nawku Hpung gaw matut nna asak hkrung ai hte rawt jat galu kaba wa ai rai nga ai” ngu nna sharing shaga da ai rai nga ai. Chyoi Pra Hkum hpe hkam la ai a marang e, anhte ni hta Madu Yesu jaw ai shaman chyeju law law hpe hkam la lu ai rai nga ai. Chyoi Pra Hkum hpe hkam la ai shaloi myit masin, hkum hkrang hte wenyi hpe n-gun shabyin ya ai, sharawt ya ai the, nnan bai galai ya ai. Dai hta n-ga, shi anhte a hkum hkrang hta rawng ai a marang e, anhte a hkum hkrang hpe shachyoi shapra ya ai hte shaman chyeju mung jaw ya ai, mara galaw mayu ai myit hpe n-gun shakya kau ya ai, shi jaw ai shaman chyeju ni hpe myit dum nna, shi a tsawra ai lam hpe masha kaga ni hpe hkaw tsun mayu ai myit rawng wa ai rai nga ai. Ya aten anhte a makau grup yin hta anhte yawng chye ai hte maren, mung masa, sut masa, shingra maka a majaw byin pru wa ai tsin-yam tsindam lam ni hte, majan a majaw ruyak shoi hpa hkrum sha taw nga ai ni grai law taw nga ai. Shanhte hpe Madu Yesu a tsawra matsan dum ai myit hte ngwi hpyaw simsa ai lam jaw ya nna, shanhte ni hpe makawp maga na, shanhte ni a nga sat nga sa lam ni hpe sha rawt ya na gaw anhte ni a Sasana magam bungli rai nga ai. Dai majaw Sasana magam bungli ngu ai gaw “Karai Kasang hpe n-chye ai ni hpe Karai Kasang a mungga hkaw tsun nna, Hpung masha langai tai hkra jashawn la ai hpe sha Sasana magam bungli ngu nna n-mai myit la ai. Amyu ru sai, hpung n-ging hka ai sha, ruyak jamjau hkrum ai ni hte arau nga ai; shanhte tsun ai lam ni hpe atsawm sha madat ya ai hte hpaji jaw ai; shanhte ra kadawn nga ai arung arai ni hpe dang di dang dep ai hku garum ya ai, myit kaji garen nga ai hte yawn hkyen hkum ai ni hpe myit n-gun jaw ai lam ni, lam dam taw nga ai ni hpe Karai Kasang a tara hte maren sharing shaga ai hte lam woi madun ya ai lam ni mung Sasana magam bungli ni rai nga ai. Dai lam ni galaw na matu gaw, Chyoi Pra Hkum hpe sha byin shatai ya ai Missa hkungga hta kam sham ai hte shang lawm ra ai. Missa hkungga ngut ai shaloi, Jau gaw “Missa hkungga nawng jau ngut sai, tinang a prat hte Karai Kasang hpe daw jau nga mu” ngu nna, Sasana magam bungli galaw na matu dat dat ai rai nga ai. Tinang hkam la sai Madu Yesu hpe masha ni chye wa hkra, tinang a n-gup aga hte sha n-ga, tinang a nga sat nga sa lam ni hte rau sakse tai ra ai.   

CONCLUSION 

Hpang jatum hku nna, ndai Sasana laban gaw anhte ni a matu Madu Yesu hpe tsawra myit madun na, tinang a makam hpe masha ni hpe garan kachyan na ahkaw ahkang lu la ai n-htoi mung rai nga ai. Dai ni Missa Hkungga sa lawm ai shaloi, yak hkak jam jau nga ai shara hta Sasana magam bungli hpe ap nawng gun hpai nga ai ni yawng a matu akyu hpyi ya ga; kawsi hpan gara hkrum nga ai ni, bu hpun palawng nnga ai ni, shim lum lam nnga ai ni, hte Sasana magam bungli galaw na matu shakut shaja nga ai ni hpe tinang dang di dang dep ai hku nna ja gumhpraw ni hte garum ai, akyu hpyi ga hte ap nawng ya ai hku na shang lawm nga ga. Dai majaw  tsawra myit hte galaw ai rai yang, anhte ni mung Karai Kasang a (Nawku Hpung a) Sasana Magam hta shang lawm ai lam rai nga ai. Madu Yesu gaw anhte ni hpe shi a sabyi sun hta bungli galaw na a la nga ai wa mung rai nga ai. Shi a sabyi sun hta bungli galaw ai ni a matu, shi jaw ai shabrai gaw mungkan masha ni nlu jaw ai Htani Htana asak rai nga ai hpe myit dum nna, Sasana magam bungli hta anhte ni yawng shang lawm sa wa ga.  

   Akyu hpyi saga oh hpan Madu  Karai Kasang e chyeju mahakra matu chyeju dum ai hte nang wa hpe grau nna kam sham tsawra chyechyang lu ai hte nang wa a kabu gara shiga hpe anhte a sak hkrung lam hta hkaw tsun sak se hkam lu na matu ra kadawn nga ai myit yan marai hte n gun atsam chyeju ni hpe mung jaw ya rit anhte a madu hkristu a marang e hpyi nyem nga ga ai.

Hkristu hta tsawra hkunggga ai kanu kawa tara hkaw sara ni hte nu wa hpu nau ni e ndai laban gaw pranwan ladaw hta. ....hkunkru.......... ngu na lanban rai nga ai hti ang ai ja chyum mungga ni gaw chyum mungga daw langai ....Esaia a laika 60:1-6 chyum mungga daw lahkawng Roma hpung masha ni hpang de san paulu shagun dat ai laika  10:9-18 kabu gara shiga Mahte 28:16-20

Ndai jachyum mungga ni hpe hti nna myit sumru yu let hpawt ni na nawku daw jau lamang ni hpe woi nga ga law