San Pra ai Francis Xavier a Poi Nhtoi (December 3)

San Pra ai Francis Xavier hpe, “Maigan Sasana Magam gun ni a Laksan Kam Shamyet ai San Pra ai Masha” ngu nna masat da ai rai nga ai. Shi gaw, 1506 ning, April shata (7) ya shani hta Spain Mungdan, Pamplona mare kaw shangai chying hkai wa ai rai nga ai.

Shi, Fransik mungdan, Paris mare kaw laika naw sharin nga ai aten kaw nna, Loyala mare na, San Pra ai Ignatius a hpang hkan ni hta malawm langai mi rai nga ai. Shi Jau tai nna, maling ning na ai hpang, 1541 ning hta, India mungdan de sasana magam gun lit shatsam ai hkrum wu ai. Hka lam hku nna, shata (13) hkawm sa ai hpang, India mungdan de du lu nu ai. India mungdan du ai shaloi, Gao mare kaw nga shajang ai Portuguese amyu sha ni hpe shawng, tara hkaw hpang wa ai. Shi gaw, uphkang aya lu ai Portuguese amyu sha ni e, India mung chying sha ni hpe dip lu dip sha ai lam tawn kau na matu, aja awa shadum ya lai wa sai.

Jau Francis Xavier hpe, grai pawt shangun ai lam langai gaw, India buga masha ni hpe mayam shatai nhtawm, anu gayet ai, kade lang re hpe shanhte Portuguese asuya magam gun ni lang ai Rosary Kachyi hte hti matsing ai lam rai nga ai. Ngai hkwi sha ai ni a Pearl Fishery Coast shara kaw nga ai Paravas amyu sha ni hpe tara mungga hkaw dan ai amjaw, shanhte malawng maga ngu na Kashin Kamun hkam la ma ai. Brahan amyu sha ni hpe shata (12) tup tara hkaw ai hpang, Brahman langai mi sha Hpung de gale shang wa timung, shi myit galu tawn nna matut sharin ya wu ai.

San Pa ai Francis Xavier gaw, 1549 ning hta, kaga mugndan ni hte matut mahkai ai lam n nga ai Japan Mungdan de shawng, sasana magam gun na rawt sa mat wa ai. Dai aten na Japan amyu sha ni gaw, matsan masha zawn, shagrit shanem ai masha zawn re ai ni hpe masha n shadu ai lam, San Pra ai Francis Xavier tau chye tawn wu ai. Dai majaw, shi gaw atsawm sha bu hpun nhtawm, Portuguese Asuya a malai hku nna Japan uphkang du ni hpang de kumhpaw kumhpa hte sa du jahkrum nu ai. Shi sa jaw ai kumhpa ni hta; “Mahkawn Mangwi rawng ai jak sumpu” (Musical Box) Nari langai, mi set langai rai nga ai.

Ndai zawn San Pra ai Francis Xavier a tau chye ai myit a majaw, Japan uphkang du ni gaw, shi hpe sasana magam hkaw shabra na matu ahkaw ahkang jaw ya ma ai. Shi a sasana magam grai awng dang ai hpe mu ai majaw, asuya magam gu ni shi hpe n tsen myit rawng wa nna, sasana magam jahkring da matu shadut hkrum nu ai.

Ndai zawn Japan mungdan kaw, Sasana magam matut shachye n mai byin ai amjaw, Miwa Mungdan de htawt sa wa yang, Hong Kong zinlawng makau na, Sancian zinlawng kaw du ai shaloi, San Pra ai Francis Xavier gaw, machyi kaba hkrum wu ai. Ndai Sancian zinlawng kaw nan, 1552 ning, December shata praw (3) ya shani, shi a asak (46) ning hta Madu kaw yup pyaw ban sa mat wa sai rai nga ai.

Shi n nga mat ai hpang, 1619 ning, October shata (25) ya shani, dai aten na, Wa Sarabyin Paul (V) kawn A-lu ai masha ngu masat shagrau dat sai.

Dai hpang, 1622 ning, March shata (12) ya shani, dai aten na, Wa Sarabyin Gregory (XV) hku nna, shi hpe San Pra ai masha dang dat nna, shi a Poi nhtoi hpe December shata praw (3) ya shani ngu masat dat ya sai rai nga ai.

San Pra ai Francis Xavier gaw, shi dai daw buga hpe kau da nna, maigan mungdan de Madu a Kabu Gara Shiga hkawn matsun lai wa sai lam hpe anhte hti hkaja lu sai hte maren, anhte a prat hta, Madu Karai Kasang Wa, myit ra sharawng ai lit magam ni hpe kaning re ai shara, gara shara de mi raitim, gun hpai na rai yang, n dut n dang gun hpai hkawm sa lu na atsam jaw ya rit ga matu, akyu hpyi la nga ga.

Bai nna, daini gaw, anhte Jinghpaw Mungdaw, Myanmar Mungdan hte, Mungkan mungdan shara shagu hkan magam gun hpai nga ai, San Francis Xavier Mama ni hte Brother ni a Poi nhtoi mung rai nga ai. Dai majaw, San Francis Mama ni hte Brother ni yawng a matu, hpung masha ni yawng lak san akyu hpyi garum ya na mung lajin dat ga ai.

By;
Sister Rose Angeline Maran Nang Doi (SFX)
RVA-Kachin Service (Myitkyina)