Paska Ladaw (4), Sagu rem wa kaja laban, A, 2023

Paska Ladaw (4), Sagu rem wa kaja laban, A, 2023

Hkristu hta tsaw ra ai nu wa hpu nau ni e, hpawtni gaw Paska ladaw hta (4) ngu na laban rai nna, Sagurem wa kaja laban mung rai nga ai.

Hkrung rawt sai Madu gaw nye a matu hpa lachum nga ai kun? Hkrung rawt sai Madu a matu ngai gaw kaning re ai masha tai ra nga ai kun? Ndai ga san hpe galang sha htai ai hte n ngut ai. Shaning shagu hkrung rawt sai Madu a tsawra myit hte shi a hpung dagu hpe sakse hkam ra ai majaw aten shagu Hkristan sak prat hta hkawm sa let htai taww nga ra na re. Dai zawn sak hkrung nga na matu anhte hpe Madu hta sadi dung nga na hpe hpyi sawn nga ai re. Dai majaw anhte shani shagu grau grau shakut shaja hkawm sa ra ga ai.

Chum mungga daw langai hta San Petru gaw Yesu a bai hkrung rawt ai lam hte Karai Kasang a hkye hkrang la ai masing hpe sang lang da nga ai. Kasa 2:36 hta “Dai re majaw, Isreaela amyu ting a Messiah hku nna mung, Madu hku nna mung, Karai Kasang e san da ai wa gaw, nanhte wudang hta jen sat kau ai Yesu nan rai nga ai gaw kaja wa chye nga myit ga law” ngu nna tsun da nga ai.

San Petru a ga hpe na la ai anhte ni ning hkap mayu myit rawng wa chye na re. Anhte ni kadai raitim, tinang shut hpyit ai mara ni hte Madu Yesu hpe sat ai hte bung nga ai hpe tsun mayu ai lam she rai nga ai. San Petru tsun mayu ai hta anhte ni Karai Kasang hpe shut hpyit ai majaw nre ai sha, anhte a shut hpyi mara ni a matu Karai Kasang gara hku bai htang jaw ai hpe madun dan ai lam rai nga ai.

Karai Kasang gaw Yesu hpe “Messiah” ngu ai Hkristu hkinghtawng hpe jaw da sai re. Karia Kasang gaw Yesu si hkam ai a marang e mungkan ga hpe hkye la ai re. Anhte ni shut hpyi sai n hkru dik ai mara ni hpe bai htang ai hta Madu Karai Kasang zawn kadai mung bai htang lu na nre. Dai hpe tsawra myit kaba ai ngu tsun ai rai nga ai. Karai Kasang gaw Yesu hpe Madu Yesu byin shangun ai. Jiwoi jiwa Hkristan masha ni Yesu a amying shingten hte “Gum San Magam Madu” ngu ai ga si hkinghtawng hpe ahkyak madung da lata da ma ai re da. Roma hkawhkam hkawseng ni a matu sha dai ga si hpe jai lang wa ai rai nna, dai ten na hkawhkam gaw mung masha ni hte seng ai lam mahkra hpe shi myit ra ai hku up hkang lu nga ai da. Hkristan masha ni Yesu Madu hpe “Gum San Magam” ngu amying shingten ngu ai ga si lata san jai lang ai lam gaw Madu Yesu gaw masha, matse labye hte nga yawng nga pra yawng hpe Madu ai wa re ngu yin la ai lam rai nga ai. Yesu hpe dai amying shingten jaw ai a marang e, dai ten hta Hkristan ni a hkam la ai myit gaw bai hkrung rawt ai Hkristu hta kam ai makam re ngu shadan shadawng dan ai rai nga ai. Dai gaw Madu hte anhte hta nga ai bying ai lam tinang hkum hpe ap tawn ai ngu lachyum rai nga ai. Dai ten kaw na, Misa hkungga hta Karai Kasang a hpung shingkang hpe shakawn ga ni tsun kajai hpang wa ai lam re da. “Yesu langai chyu sha Gum San Magam rai ndai, oh... Hkristu Madu” ngu shi a amying shingten hpe gajai gumhkawng shangun ma ai re da.

Madu Hkristu a up hkang lam gaw anhte a matu tsawra myit hte up hkang lam rai nga ai hpe shawng na Hkristan masha ni atsawm sha chye na ma ai. Yesu Madu anhte hpe jaw jau ai a marang e shi hta e akyu hkam sha lam hpa n nga jat wa ai. Tinang hkum hpe Madu hta ap da let daw jau ai hta akyu ara hkam la lu ai ni gaw anhte ni she rai nga ga ai. Kasa 2:37 hta”Shawa masha ni dai ga hpe na mayang, shanhte a myit hta hkra malu ai rai nna, shanhte gaw Petru hte kaga Kasa ni hpe, hpu nau ni e, anhte kaning rai na rai ta?” ngu nna tsun ma ai. Ndai ga san hpe mahta nna tsun ga nga yang Karai Kasan a tsawra myit hpe hkam la ai hpe Yuda masha ni htang ai zawn anhte ni mung bai htang ra ga ai. Kasa 2:38 hta San Petru htai ai mahtai gaw “Nanhte langai hte langai tinang a yubak mar kaw na myit malai lu gayin wa nna, nanhte a yubak raw dat kau ya u ga, nanhte hkum shagu Yesu Hkristu a mying ningsang hta kashin kamun hpe hkam la mu; shaloi Choi Pra ai Wenyi ngu ai Karai Kasang a kumhpaw kumhpa hpe nanhte lu la na marin dai” ngu rai nga nga ai. San Petru tsun mayu ai ai hta tinang yubak a matu galoi mung myit malai tawngban ra ga ai ngu ai re. Hpa majaw nga yang mara gaw anhte a sak prat hta galoi mung dingbai dingna jaw jahten sharun taw nga ai majaw rai nga ai. Anhte prat a san seng chyoi pra lam rai nga ai kashin kamun chyeju kumla ntsa sadi dung sak hkrung nga ra lam rai nga ai.

Anhte a wenyi matu manoi kunghpan galu kaba nga ra ga ai. Tsun mayu ai gaw anhte ni Karai Kasang a kasha ni zawn kung hpan hkra shakut shaja ra ga ai ngu rai nga ai. Dai majaw Yuda masha ni a matu San Petru shadum jahpang ai hta ga san lahkawng yan a mahtai rawng taw nga ai hpe mu lu nga ai. Bai hkrung rawt sai Yesu Madu gaw anhte ni a Gum San Magam Madu Karai;  anhte ni a hkyela Madu rai nga ai gaw lani hte lani grau grau dan dawng chye na wa ai rai nga ai. Madu Karai anhte a matu lajang da ai shi a tsawra myit hpe jaw na matu jahrat da ai masing masa hpe hkrak tup hkam la nna, sakse hkam na ra nga ga ai.

Yesu Madu gaw anhte hpe chyum mungga hku ga san a mahtai hpe jaw ya ai. Ndai Paska ladaw (4) ngu na laban hpe “Sagu rem wa kaja laban” ngu shamying ga ai. Shaning shagu na kabu gara shiga hpe San Yawhan laika daw kaba (10) hta Madu Yesu tsun hkai dan ai “Sagu rem wa kaja” ga shadawn hpe hti sumru ga ai. Dai majaw kanu nawku hpung gaw ndai laban hpe “shaga la hkrum ai shani” ngu mung masat da ai re. Lachyum gaw anhte kashu kasha ni kaja ai sagu rem ni tai wa lu na matu akyu hpyi ai nhtoi hte anhte gaw lata la hkrum ai ni prat tup jaw lu ap nwng daw jau lu hkra n gun jaw n gun ban ya ai lam ni hpe bai sumru sam maram ai shani rai nga ai.

Anhte ni a ginra ni hta sagu hte sagu rem ai ni hpe tam yu tim mulu na nre. Dai majaw sagu rem wa kaja ga shadawn hpe madat hkam la ai ni zawn atsawm sha chye na na nre. Raitim, dai ga shadawn a ahkyak dik ai lachyum dan dawng nga ai majaw chye na loi nga ai. Sagu hpung a matu sagu rem wa n nga n mai ai zawn, bai hkrung rawt sai Madu gaw anhte a matu grau nna pyi ahkyak nga ai re. Anhte ni a ntsa tawn da ai tsawra myit hte bau sin makawp maga ya ai hpe htang ai hku anhte ni prat tup Madu karai hta ga sadi dung ai sagu ni zawn rai ra ga ai.

Chyum laika hta Madu Yesu gaw shi hkum hpe sagu lawng chyinghka hte shing daw da ai hpe mau hpa mu lu nga ai. Yawhan 10;7 hta “Ngai gaw mungkan ga a nhtoi” Yawhan 11:25 hta “Ngai gaw bai hkrung rawt ai lam hte sak hkrung lam re” Yawhan 14:6 hta “Lam gaw ngai rai nga n ngai, teng man ai hte asak mung ngai rai nga n ngai; ngai kaw na n rai yang kadai mung, nye Wa kaw n du wa lu ai.” Chyum laika hta ahkyak ai shiga shinggyim masha ni hpe htawn tsun ai hta Madu Karai Kasang chy sha dai zawn teng man ai hte jaw ang ai lam hpe asan sha chye na hkra tsun dan lu nga ai. Chyum laika hta kaga myit htoi kadai mung “ngai gaw” ngu ai ga si hpe Madu Yesu zawn nlang da ma ai.

Yesu Madu a shingdaw ga hpe anhte chye na na matu gaw dai ten hta Palestine mungdan hta sagu hpung law law n nga ai re. Kaja wa nga yang sagu lawng langai hta (pe 50) kaw na (pe 100) lapran sha nga ai re da. Sagu rem law malawng gaw sagu lawng gap da ya ai hpe ra sharawng ma ai. Sagu lawng hpe (pe 4) shing nrai (pe 5) daram wut hte nlung hte gaw gap da ai rai nna, shang na matu chyinghka langai sha nga ai re da. Sagu rem ni gaw shana daw jan hkrat wa jang sagu ni hpe sagu lawng de woi shang ma ai da. Sagu ni lawng hta shang ngut jang, sagu rem wa langai mi lit la sin maja nga ai rai nna, kaga sagu rem ni gaw yup hkring la la ma ai da. Jahpawt jau jau aten sagu rem ni gaw tinang a sagu ni hpe shaga shaw la nna, u dat shara de woi sa ma ai da. Sagu ni gaw tinang sagu rem wa a n seng hpe matsing ma ai rai nna, shi a hpang hkan nang ma ai da. Dai zawn kata lam hpe chye na jang she Madu Yesu a sagu rem wa kaja ga shadawn hpe grau chye na na matu shi hkum shi sagu lawng chyinghka ngu tsun da nga ai re. Yawhan 10:9 hta “ngai hta shang ai wa gaw, hkye hkrang la ai hkrum na wu ai rai nna, shang wa pru wa rai lu ai hte, wu dat shara mu na wu ai” ngu tsun da nga ai. Madu Yesu shi hkum shi “sagu rem wa kaja” ngu tsun ai gaw mungkan hta nga ai sagu rem kadai raitim, shi hpe n dep lu ai matsan dum lama ai myit hte shi a sagu hpung anhte hpe tsawra ai wa ngu anhte hpe tsun dan nga ai re. Dai hta sha n ga, shi hkum shi sagu lawng chyinghka ngu tsun la ai a majaw, anhte hpe grau chye na shangun ai rai nga ai. Madu Yesu a hkinghtawng hpe amying shingten amyu myu hte anhte hpe mau hpa lam woi awn nga ai re. Dai zawn hkinghtawng amying shingten amyu myu hpe gade daram jai lang ai raitim, shi a bai hkrung rawt ai hkye la Madu ngu ai gaw anhte a matu hkum tsup la nga sai.

Yesu Madu gaw sagu lawng chyinghka sha n nga, sagu rem ai ni achyinghka mung rai nga ai. Ga shaka dingsa hta Isreaela mungdan kata na wenyi hpaawn ni sha n ga, buga salang ni hpe mung sagu rem ni ngu ai amying shingten jaw shaga ma ai hpe mu lu nga ai. Shanhte gaw wenyi lam yan hta sha n ga, mungkan lam yan hta mung makawp maga na matu Yaweh Karai Kasang a ahatsam da hkrum ai ni rai ma ai. Raitim, Isreael mungdan na sagu rem ni gaw sadi n dung ai ni; bungli lit magam kangka lam n nga ai ni rai ma ai da. Dai majaw Yaweh Karai Kasang gaw shanhte hpe ja ja mara shagun da nga ai hpe Ezakiel laika 34 hta hti yu yang mu lu nga ai. Shanhte gaw sagu hpung hpe ahkyak la yu lakawn ai lam n nga ia sha, tinang tingkyen a matu sha tam hkawm ma ai rai nna, Isreaela myusha ni a ntsa myit sawn nlu ai daram na dingbai dingna jaw lai wa ma ai. Dai majaw Yaweh Karai Kasang gaw shanhte hta ap jaw da ai lit magam ni hpe shabai la nna, myu sha ni hpe kaja ai hku lam madun lu ai sagu rem langai hpe sha ap tawn da na rai nga ai.

Myihtoi Ezakiel a ga gaw Madu Yesu hta hkum tsup wa sai re. Dai myihtoi ga gaw Yuda masha ni hta chye ai masha law ma ai rai nna, amying dan hkrung nga ai ga rai nga ai. Dai majaw, Yesu Madu gaw shi hku hpe “ngai gaw sagu rem wa kaja rai n ngai” ngu ndau ai hpe nala ai ni myihtoi Ezakiel a myihtoi ga hpe chye na la ma ai. Lam mi hku tsun ga nga yang, Madu Yesu shi hkum shi “Mungkan ga a hkyela Madu Messiah” ngu tsun ai hpe chye na la ma ai.

Mahkrum madup hta, Yesu Madu aten na hpung woi ningbaw ni gaw myihtoi Ezakiel hku Yaweh Madu ja ja mara shagun ai ningbaw ni hte maren sha rai ma ai hpe shawa masha ni chye na ma ai rai nga ai. Dai masha ni gaw tingkyen matu tam ma ai rai nna, mungkan sutgan hpe ra maring lawhpa nga ma ai masha ni rai ma ai.Yesu Madu gaw dai zawn re ai sagu rem ni hpe ja ja mara shagun da lai wa sai. Madu hpe kam hpa na matu ningdang ma ai majaw, shanhte hpe “nanhte gaw nye a sagu hpung hta n lawm ma ai” ngu Yawhan 10:26 hta tsun da nga ai. Shanhte gaw Madu Yesu a sumsing chyinghka hku n shang tim sumsing mungdan shang lu na re ngu kam nga ma ai. Madu gaw shanhte hpe “Lagut, damya re; lagut gaw lagu lagan jahten sharun ai kaw na re; sat na nat na matu sa ai sha re” ngu tsun da ai. Yawhan 10:8,10.

Hkristu Madu lata san da ai sagu rem ni gaw Hkristu a marang e sha, sagu hpung hpang de du shang lu na ma ai. Sagu hpung na sagu n kau ni gaw sagu rem ni tai na matu Madu Yesu ra sharawng nga ai. Dai majaw Hkristan kun dinghku masha ni gaw tinang a kashu kasha ni hpe Yesu Madu chyu sha sasana hpung hta shang lawm lu na matu shaga la hkrum ai rai yang, ahkaw ahkang kaba langai tai na re ngu mu mada ai. Dai zawn bying na matu matsing da ra ai lam (2) nga ai. Mt 4:19, Yawhan 21:19 hta “Nye a hpang hkan mu” ngu si mani ai hte saw shaga ai gaw Hkristu Madu hkum nan rai nga ai. Hebre 5:4 hta “ Karai Kasng shaga la hkrum ai masha hta lai nna, kadai mung (sasana hpung hta) shang lu na n re” ngu tsun da nga ai. Raitim, Hkristu a shagu la hkrum ai ni hpe Karai Kasng ra sharawng ai hte hkap la na re. Anhte ni myit mada a la nga ai sagu rem kaja ni tai na matu gaw kanu nawku hpung a lit magam nan rai nga ai.

Anhte ni gara masa hku garum lu na rai. Daini na chyum mungga hpe lakap nna sumru yu ga. Anhte a kashu kasha ni hpe Hkristu hta Madu Karai Kasng a sagu rem ni tai na matu shaga la hkrum ai rai yang, anhte ni gaarum shingtau ya ra ga ai. Hkristu langai sha sagu rem law law shang lu ai chyinghka hku rai nga ai. Hkristu lata san da ai anhte a kashu kasha ni wenyi lam hta n gun marai rawng ai hte Karai Kasang a mungdan dam lada wa u ga matu langai sha re ai yaw shada lam hpe myit bang let shaning law law shaman shakyang ya ai hta n gun jaw garum la ra ga ai. Shanhte gaw mungkan hte seng ai ja sutgan, arawng sadang lam ni hte garan ginhka ai lam ni hpe m myit ai sha sasana magam gun ni tai na matu myit daw dan da ma ai. Sasana magam hta shang ai hta Hkristu a salum ningsang hte hkrum gatut na sagu rem wa tai na hta lai nna, kaga yaw shada ai lam hte shadut ai lam ni n mai nga ai. Dai zawn n rai yang, saagu lawng hta Hkristu ngu ai chyinghka hku shang ai nre ai sha, n hpan gumhtawn shang ai tai na re. Dai zawn rai jang sagu hpung hpe dingbai dingna jaw nna sagu rem ai ni a matu hten bya lam de gale mat na re. Anhte gaw sagu rem ni rai nga ai sasana magam gun ni hpe garum shingtau na lit nga nga ai re. Shanhte gaw teng man ai lam hpe galang sha lata la ai hte n hkum tsup ma ai. Sasana magam bungli hpe shani shagu myit n gun nnan hte shang ga law ra ma ai. Dai majaw sagu hpung kaja n bying shangun ai bungli magam hpe kau da nna, chyinghka hku rai nga ai Hkristu a amying ningsang hta magam bungli galaw shaja ra ai. Sasana galaw ai wa yaw shada ai lam langai hpe tingkyen myit hte nam mak law hpa ai hku bungli langai hpe galaw tim shi gaw lagut damya sha tai na re. Shi sagu hpung na sagu ni a wenyi hpe sak kau ai tai nna, sagu ni hpe Hkristu hpang de woi sa na malai gawt shapru kau ai tai na re. Anhte ni gaw sasana jawng ni rai nga ai Jau, mama tai jawng hte chyum jawng ni hta jawng lung nga ai ni hpe n gun jaw madi shadaw la na lit magam kaba nga ga ai. Shanhte gaw anhte ni ahkyak da makawp maga la ra ai masha ni rai nga ma ai. Shanhte gaw sadi dung let shani shagu Hkristu a mying ningsang hta hpang ai rai jang akyu ara lu ai gaw anhte ni sha rai nga ai. Shanhte ni lagut damya zawn gale shai mat ai rai yang hkra machyi ai gaw anhte Hkristan nawku hpung sha rai na re.

 Akyu hpyi saga

Wa Karai Kasang e, Na a sagu hpung hta na sagu rem kaja ni hpe lata la nna Hkristu Madu ngu ai sumsing chyinghka hku, sagu hpung hte rau sagu rem ni yawng shang lu na lam woi la rit.  Anhte a Madu Hkristu a marang e hpyi nem nga ga ai.

Hkristu hta tsawra ai kanu kawa tara hkaw sara/ num ni hte nu wa hpu nau ni e, hpawtni gaw Paska ladaw hta (4) ngu na laban rai nga ai.

Hti ang ai ja chyum mungga ni gaw

Chyum mungga daw     (1)   Kasa 2:14, 36-41

Chyum mungga daw     (2)   1Pt 2:20-25

Kabu gara shiga                Yh 10:1-10   

Ndai ja chyum mungga ni hpe hti nna, hpawtni na nawku daw jau lamang ni hpe woi awn nga ga.