Karai Kasang A Mungga : Yesu A Hkum Hte Sai Poi Laban

Hkristu hta tsaw ra ai nu wa hpu nau ni e,

Lai wa sai laban gaw Trinita poi nhtoi hpe galaw saga ai. Anhte hpe madun dan ai Karai Kasang a tsaw ra matsan dum lama ai hpe chye na hkap la chyeju shakawn ga ai. Dai tsaw ra matsan dum lama ai a marang e, anhte hpe mara hta na hkye shalawt la na matu Karai Kasang shi hkum nan shinggyim hkum sa la ai. Anhte hpe Madu Karai a asak ngu ai Wenyi asak hpe mung jaw ya nga ai.

Ndai laban hta gaw Chyoi Pra Hkum Sacramentu chyeju kumla poi hpe galaw nga ga ai. Ndai poi hta Karai Kasang hpe shakawn ai hte kabu lu ai lam gaw Sacramentu chyeju ni a marang e, anhte ni a lapran laklai chyeju ni nga nga ai majaw rai nga ai. Dai Sacramentu chyeju kumla ni a marang e Karai Kasang a tsaw ra myit hte matsan dum lama ai lam anhte hta hpring dup lwi shang nga ai. Bai, Shi a sak wenyi anhte hta jaw bang ya nga ai.

Nawku hpung gaw, chyoi pra ai Laban bat magam hta na chyoi pra ai laban bat mali ya shani hpe, Hkristu Madu a hpang jahtum daw sha poi hta shi a hkum hte sai hpe shagrau na matu masat da ai. Raitim, dai nhtoi ni gaw, Hkyela Madu a nni nkri yubak hkam, si hkam ai lam hpe myit dum ai ten re majaw, yawn hkyen ai nhtoi ni rai nga ai. Dai majaw kanu Nawku hpung gaw Yesu Madu a Hkum hte Sai poi hpe galaw na matu laksan nhtoi langai mi bai masat ya ai re.

Dai zawn masat ya ai a yaw shada lam lahkawng nga ai. (1) Hkristu a shadawn ndang ai kumhpa ni a majaw shi hpe shakawn na matu. (2) Chyoi Pra Hkum Sacramentu Chyeju kumla gaw, Hkristan wenyi sak prat hta, kade daram ahkyak ai hpe Hkristan masha langai mi hku sha n ga, Hkristan Hpung masha ni yawng chye na lu na matu rai nga ai.

Ningpawt Ninghpang laika daw kaba 1 hte 2 hta Karai Kasang a nyan hpaji marai hte, hpung dagu hte sha galaw lu ai hpan da magam hpe mu lu ga ai. Shi a hpan da magam hta Shinggyim masha hpe hpan ai shaloi shi a wenyi hte bung pre hkra hpan da ai. Ningpawt Ninghpang 1:27 hta “Dai rai nna Karai Kasang gaw shinggyim masha ni hpe hpan da nna shi hte nan bung wa hkra shan hpe galaw da nga ai. Shi gaw numsha hte lasha hpe hpan da let.....” nga ka da nga ai. Dai majaw Shi a hpan da magam hta shinggyim masha hte kaga nga yawng nga pra hpe hpan ai lam shai hkat ai hpe mu lu nga ai.

Karai Kasang shi hpan da mada yawng hpe yu reng up hkang nga ai. Kanu a hkritung kaw rawng ai ma sak kung galu kaba wa na matu dai kanu hpe kam hpa ra ai. Shangai wa ai hpang dai ma sak hkrung galu kaba wa na matu kanu shingnyip npu hta shaning law law shanu shingbyi nga ra ai. Kanu dai ma hta ra ai malu masha hte makawp maga lam njaw ai rai yang dai ma matut sak hkrung nga lu na matu nloi la nga ai. Raitim, dai ma gaw gawng ngwi ngwi rai kanu a shingnyip npu kaw na kung hpan let lawt lu wa ai. Kanu nnga mat ai rai tim, dai ma gaw matut sak hkrung nga lu wa ai.

Hpan da hkrum ni yawng mung Karai Kasang hte tsan gang nna asak nhkrung lu ai. Hpun ni, dusat ni, shinggyim masha ni yawng gaw shanhte a sak prat aten shagu Madu Karai hta shanu shingbyi nga ra ai. Shakawn Kungdawn 104:29 hta “Nang myi man kayin mat wa ai shaloi, dai ni hkrit nga ma ai; dai ni a nsoi nsa ni hpe, nang dawm la kau ya ai shaloi, shanhte si wa nna, shanhte pru wa ai ga nhpu kaw nna dai ga nhpu de bai nhtang mat wa ma ai” nga nna rawng nga ai. Raitim, Karai Kasang hpan da hkrum yawng mayawng gaw dingbai dingna a jahten sharun hkrum na kawn tsang shara nnga ai ngu nna Shakawn Kungdawn 104:27,28 hta matut tsun da nga ai. “Dai ni yawng gaw ra ai aten hta lusha shahpa jaw ya na matu; nang Madu hpe shamyet shanat nga ma ai; Nang dai ni hpe lusha jaw nna, shanhte dai hpe sha ma ai; nang lusha shahpa jaw nna shanhte myit dik nga ma ai,” ngu ai rai nga ai.

Karai Kasang gaw Shinggyim masha ni hpe Shi a htani htana asak jaw ya ai. Anhte ni a hkum hta rawng ai nsa hpe shi na shi rawng wa ai ngu tsun chye ga ai. Dai gaw Karai Kasang a chyeju kumhpa ni hta manu dan dik htum ai kumhpa rai nga ai. Mungkan ntsa hta kadai kanu hta mung dai zawn tsaw ra myit nga na nre.

Karai Kasang gaw shinggyim masha hkum hta rawng ai dai nsa hpe gawut bang ya ai sha n ga, htani htana asak hpe mung jaw bang da ya na masin jahkrat da sai re. Dai zawn galaw ai gaw Shi hte rau htani htana ngwi pyaw nga lu na matu rai nga ai.

Karai Kasang gaw shinggyim masha hpe Shi a kashu kasha shatai ai rai nga ai. Dai zawn rai shi a kun dinghku kata hta shalawm la ai rai nga ai (1Yawhan 3:1). Kanu a hkritum kaw na shangai wa ai ma gaw dai kanu a kasha rai nga ai zawn anhte ni gaw Karai Kasang a kasha ni teng sha rai nga ga ai.

Hkristu mungkan ga de yu sa wa ai yaw shada lam gaw shinggyim masha ni mara a majaw hkrat sum mat ai htani htana asak hpe bai jaw ya na matu rai nga ai. Mara gaw shinggyim masha shagu a matu matsan dum tsawra myit kaba hte lajang jaw da ya ai Karai Kasang a masing mahkyen hpe jahten kau ya sai. Tim dai masha a hkum hta nga ai asak hpe gaw jahten sharun ai lam nnga ai. Mara gaw Karai Kasang a masin mahkyen hpe jahten ai. Raitim, chyahkring chyahkra sha rai nga ai rai nna, shinggyim masha ni a matu Karai Kasang a tsaw ra matsan dum lama ai hpe gaw jahten kau nlu ai. Kawa Karai Kasang gaw Kasha Karai Kasang hpe shinggyim masha hte Karai kasang lapran mara a majaw di mat ai htani htana asak hpe bai matut ya na matu mungkan ga de shangun dat ai. Yawhan 10:10 hta “Ngai chyawm gaw, sagu ni asak hkrung lu na hte dai asak hpe nhpaw n-ya lu la mu ga ngu nna sa ring ngai” ngu tsun da nga ai.

Shinggyim masha ni htani htana asak bai lu la na matu, kaba la ai manu jahpu hpe si hkam ai hte bai hkrung rawt ai a marang e galai jaw ya ra sai re. Kasa ni hpe Wenyi jaw bang ya ai a marang e htani htana asak garan ya sai. Anhte hpe mung kashin kamun a marang e garan jaw ya nga ai. Yesu madu a asak hta sak hkrung nga ai anhte ni a matu gumrawng shara nga nga ai. Gal 2:20 hta “Dai rai nna ngai hkum nan naw hkrung nga nngai nrai; Hkristu she ngai hta e asak hkrung nga ai. Ndai ya e ngai hkrung nga ai asak gaw, ngai hpe tsaw ra nna nye a matu mara shi a asak nawng kau ai karai Kasang a Kasha hpe kam sham ai a marang e hkrung nga ai aska rai nga ai,” ngu San Pawlu tsun sakse hkam da nga ai.

Anhte ni htani htana sak hkrung nga pra lu na matu Hkristu hta shamyat shanat nga ra ga ai. Anhte ni a hkum hkrang asak hpe makawp maga na matu Karai Kasang hta kamhpa shamyat shanat ra ga ai lam shawng de tsun lai wa sai re. Anhte ni kashin kamun hkam la ai shaloi Wenyi hta na lu la ai htani htana asak hpe makawk maga na matu gaw htam lahkawng gaw shakut ra na ga ai. Anhte ni a htani htana asak hpe anhte hkum nan makawp maga ra na ga ai. Hpa majaw nga yang mara gaw anhte hpe galoi mung jahkrit shama taw nga ai majaw re. Makawp maga hting hkang ai sha n ga, galu kaba wa hkra nan shakut ra ga ai. Kashin kamun chyeju kumla hkam la ai hpang sak ningnan hta sak hkung lu ai shaloi anhte ni gaw Wenyi hta kashu kash ni tai wa ga ai. Anhte ni a sak prat galu kaba wa na matu kung hpan ai Hkristan ni tai nga hpe Karai Kasang ra sharawng nga ai.

Anhte ni a htani htana asak hpe jahkrit shama ai kawn anhte hpe kadai wa makawp maga la na rai? Anhte ni kung hpan ai Hkristan masha ni tai hkra kadai wa garum ya na rai? Hkristu sha garum ya lu nga ai. Garum ya na matu mung myit sharawng awng nga ai. Dai ni na Chyum daw langai gaw Hkristu hta tengsha shanu shingbyi kamhpa nga ra ai lam tsun da nga ai. Yuda masha ni hpe zawn anhte hpe mung mara a mayam prat kawn shalawt ya ai hkrum saga ai (Tara Jahprang 8:14). Hkristu Wudang ntsa si hkam ai hte bai hkrung rawt ai a marang e hkye la ai re. Anhte gaw Mungkan ga ngu ai shara hta hkrun lam hkawm nga ga ai rai nna, sumsing mungdan de hkawm sa nga ga ai re. Mungkan ga ngu ai hte maren gung (tuk (poison) nsa ja ai lapu ni, n-gawgawk ni hte lamu marang nlaw ai shara zawn re ai hkrit tsang hpa law la ai hkrun lam rai nga ai (Bu Hkawm 8:15). Tinang hkum tinang kam ai rai yang anhte ni myit mada tawn da ai de du lu na matu (hkinjang) ahkaw ahkang nga na re. Lam dam nna lusha hpang gara majaw lam ntsa hta si htum mat na rai nga ai. Yuda masha ni hta gam kaja ai gaw anhte ni hpe lam woi awn ai wa Mawshe ningnan Yesu Madu nan re ai majaw re. Anhte hpe jaw sha nga ai muk masha gaw Mana muk hta grau kaja ai hte akyu rawng ai rai nga ai. Lu hpa hka mung lung rawk hta pru ai hka hta n gun grau jaw ai rai nga ai. Shawng na Nawku hpung hta nan nam ta na lu ai mana muk hte lungrawk na lwi ai hka gaw Chyoi Pra Hkum Sacramentu chyeju kumla re ngu hkam la ma ai.

Yesu Madu anhte a matu lajang da ya ai laklai malu masha gaw hpa rai ta? San Yawhan a kabu gara shiga daw kaba 6 hpe Muk hte Nga hpe shalaw ai ga shadawn hte nnan hpang da nga ai. Kabu gara shiga laika ni hta tsun da ai mau hpa lamik kumla ni hta na mau ra dik lamik kumla langai mi rai nga ai. Carpanaum hta hpang jahtum shani sharing madun dan na kasi la hpa sharing ginlam hpe masha ni chye na u ga matu, tau nau hkyen lajang ai hku madun dan ai magam rai nga ai. Yesu Madu a sang lang dan ai hpe kadun ai hku tsun ga nga yang (a) Nam maling hta Karai Kasang gaw nanhte a jiwoi jiwa ni sha na matu Mana muk hte hka hpe jaw ya lai wa ai. (b) Raitim ya dai ni anhte hpe Nye Wa matsan du myit hte jaw sha na gaw “Ngai” hkum nan hpe rai nga ai. Nanhte ngai hpe malu masha hku nsha yang nanhte hpe ga sadi tawn da shara de nanhte du lu na nre. (c) Nye hkum nan hte nanhte hpe lusha myu masum jaw na de ai; (1) Ngai nanhte hpe makam masham hte lu sha jaw na. (2) Ngai a Mungga hte nanhte hpe lusha jaw na; (3) Ngai a Hkum hte, Asai gaw nanhte a matu sha na shahpa, hte lu na lu hka rai nga na ra ai, ngu ai rai nga ai. Shinggyim masha gaw tinang hkum hkrang hta ra kadawn ai n gun hpe malu masha amyu myu hta na lu la mai ai. Lahta kaw tsun da ai lusha myu masum hte Yesu hpe hkap la ai wa gaw wenyi lam yan hta n gun ja kung hpan nga na ra ai.

Hkristan Masha ni gaw Chyoi Pra Hkum Chyeju kumla hpe kaja wa nan ra kadawn nga ai ni rai ma ai. Yesu Madu Carpanaum kaw madung hkaw tsun mayu ai gaw Chyoi Pra Hkum chyeju kumla hte seng ai rai nga ai gaw dan dawng nga ai. Hkristan masha ni wenyi sak prat hta kung hpang wa na matu Shi a Hkum hte Sai hpe ra kadawn nga ai hpe tsun dan lai wa sai. Masha ni hpe hkrit kajawng shangun ai Yesu Madu a sanglang dan ai lam gaw Shi Hkum hpe sha nna, Shi Sai hpe lu ai wa gaw htani htana asak hpe lu mayu ai ni a matu si na da ram ahkyak ai lam re ngu ai rai nga ai. Dai zawn re ga gaw kadai hpe rai tim, kajawng kaja bying shangun na sha rai nga ai. Dai hta sawng ai gaw, Yuda masha ni a matu masha asak gaw shi a asai hta sha nga ai ngu hkam la ai rai nga ai. Shanhte ni kade daram nan kajawng kaja bying ai hpe Yesu hte ni htep ai hku nga taw ai shi hpang hkan sape ni rau masha wuhpung ni Madu Yesu kaw na pru mat ma ai. Kasa ni mung garan ginhka sumru la nchye hkra rai mat ma ai.

San Petru gaw kaga masha yawng a malai Yesu Madu hpe jaw ang ai hku bai nhtang san ai hpe mu lu nga ai. Yawhan 6:68-69 hta “Shaloi Simun Petru gaw, Madu e, anhte kadai hpang de wa na rai nga a ta? Nang gaw htani htana asak jaw ya ai mungga lu ndai. Nang gaw Karai Kasang kaw na du sa ai chyoi pri ai Wa rai nga ndai hpe anhte kam sham ai hte chye lu saga ai, ngu nna shi hpe htan ai.” Tsun mayu ai gaw, Madu tsun ai lam yang gara hku bying wa na hpe anhte ni nchye lu ai. Raitim, Madu gaw anhte a malu masha matu shi a hkum hte sai anhte hpe jaw ya na hpe kamsham hkap la sa wa nga rai ga ai ngu ai rai nga ai. Madu a matu kaja htum ai mahkrun lam hte anhte hpe jaw rit ngu ai rai nga ai.

Anhte a matu Chyoi pra Hkum chyeju hpe dai daram nan ra kadawn ai ngu sharen na tsun da ai lam nnga ai. Kanu langai mi tinang hkritung na kasha sak hkrung lu na matu nnga nmai tsi, shing nrai, malu masha hpe asawng let jaw sha ai. Yawhan 6:53 hta “Yesu gaw, ngai nanhte hpe kaja wa teng teng tsun made ga, Masha Kasha a ashan nanhte nsha, shi a asai hpe mung n lu myit yang gaw, nanhte hta asak nrawng lu ai,” ngu ai rai nga ai. Yawhan 6:56 hta mung “Nye a ashan sha nna, nye a asai lu ai wa kadai mung ngai hta rawng nga ai rai nna, ngai mung dai wa hta rawng nga nngai” ngu mau hpa ga sadi langai bai matut jaw da ai. Bai Yawhan 6:57 hta mung, “Ahkrung nga ai nye Wa gaw, ngai hpe shangun dat ai rai nna, ngai gaw Wa a majaw hkrung nga nngai. Dai hte maren, ngai hpe sha ai wa mung, nye a majaw hkrung nga na ra ai” ngu ga sadi jaw da nga ai.

Dai hta grau nna anhte hpe chye na hkra Madu Yesu naw tsun sang lang ra na i? Anhte ni htani htana asak hpe hting hkang shatsawm na hte galu kaba wa na matu Chyoi Pra Hkum Sacramentu chyeju kum la hpe hkam la ai gaw si hkrung si htan da ram nan ahkyak nga ai. Anhte ni a wenyi sak prat a matu chyoi pra hkum chyeju kumla hpe grindan ai hku hkam la nna lu la ai akyu chyeju hta kaga grau ai akyu nnga ai. Dai hpe n hkam la ai, shing nrai, grindan ai hku n hkam la ai gaw grau nna hkrit tsang ra nga ai.

Hkristan Hpung masha ni gaw tsawra myit tawn da let myit hkrum mang rum nga pra na matu Chyoi Pra Hkum Chyeju kumla hpe ra kadawn nga ai. Mahkrum madup hte maren Hkristan kun dinghku ni a matu myit hkrum myit ra lam nnga, myit garan ginhka ai hta hkrit tsang ra ai lam nnga sai. Shinggan na hpyen ni law la ai rai tim, anhte ni a kun dinghku kata masha ni hpe jahten sharun kau nlu ai. Raitim kata na masha ni nru nra lam nga jang hten run mat na gaw teng sha rai nga ai. Yesu Madu gaw dai hkrit tsang hpa hpe atsawm sha chye na ai. Dai majaw, Madu gaw Shi a Hkum hte Asai hpe jaw da ai rai nga ai. Anhte ni lu sha na matu san san sha nre ai sha, anhte ni a n bung pre ai lam ni hpe tsi lajang ya na matu kaja htum ai tsi shatai let akyu jashawn na matu rai nga ai.

Raitim, anhte Hkristan ni a matu grai ahkyak ai lit magam langai mi nga nga ai. Chyoi Pra Hkum chyeju kumla hpe hkam la ai shaloi, langai hte langai simsa ai hku nga pra na ra ahkyak nga ai. Langai hte langai yu n lu, n ru n ra rai, Chyoi Pra Hkum chyeju kumla hpe hkam la jang Hkristan ni a kaja dik htum ai malu masha hpe ja dik ai gung (tuk, poison) de galai shai mat na re. San pawlu dai lam hpe 1Kor 11:29-30 hta tsun shadum da nga ai, “Dai re ai majaw, nanhte hta na n-gun kya ai hte n hkam kaja ai masha law law wa nga nga ma ai, si mat ai ni mung tsawm ra wa rai nga ma ai.”

Dai ni na Chyum mungga daw lahkawn hta San Pawlu gaw Hkristan ni hpe myit hkrum myit ra lam nga na matu shadum n-gun jaw da nga ai. Sawng na Nawku Hpung Hkristan masha ni gaw laban shani na nawku daw jau lamang hta tsibyi ntsing hte muk ni hpe la sa ap jaw ya ma ma di ma ai lam chye lu ai. Gun sa ai ap jaw ai muk tsabyi law nlaw hte mu grau ai madang htinggaw langai hte langai la sa ai n bung ma ai da. Raitim, Yesu a hkum sai shatai ap nawng kyu hpyi ngut ai hpang gaw Madu Yesu a Mungga hpe lakap nna San Pawlu tsun da ai hte maren Hkristu a Langai sha re ai Hkum tai wa ai. Dai majaw San Pawlu tsun ai Hkristan yawng gaw langai sha re ai muk hpe arau jawm lu sha ma ai rai nna, dai muk gaw Hkristu rai nga ai majaw shanhte ni Hkum langai hta hta jawm pawng ai ni tai wa ma ai hte myit hkrum myit ra arau nga pra ra nga ai.

Akyu hpyi saga

Wa Karai e, Karai atai Masha atai muk a nsam hta rawng nga ai Madu Yesu hpe hkap la kam sham lu na chyeju anhte hpe jaw ya rit. Chyoi Pra Hkum hpe mawn mawn hkam la ai ni yawng, Madu Yesu hte grau grau bung wa mu ga lam woi ya rit. Anhte a Madu Hkristu a marang e hpyi nem nga ga ai.  Amen

*****************************************************************

Hkristu hta tsawra ai kanu kawa Tarahkaw Sara/num ni hte nu wa hpu nau ni e,

Ndai laban gaw Chyoi Pra Hkum hte Sai poi laban rai nga ai. Hpawt ni hti ang ai Ja Chyum Mungga ni gaw

Chyum Mungga Daw (1)  Buhkawm laika 8:2-3,14-16

Chyum Mungga Daw (2) 1Kor 10:16-17

Kabu Gara Shiga      Yawhan 6:51-58