Karai Kasang A Mungga - Pran Wan Ladaw Laban (22) Shaning A, 2020

    Hkristu hta tsaw ra ai nu wa hpu nau ni e, ndai laban gaw pranwan ladaw hta 22 ngu na laban rai nga ai.

          Lai wa sai laban hta Madu Yesu anhte hpe ga san san da ai; “Nanhte mahtang ngai hpe kaning nga nga myit ta?” Shiga madat hpu nau wa gaw mahtai lu sai kun? Shani shagu na mahtai bung nga ai kun? Ndai laban na chyum mungga gaw lai wa sai laban na chyum mungga hte matut manoi ai rai nga ai. Grai ni dik ai hku matut manoi ai rai tim, hti htang rai nga ai hpe sumru n lu byin nga ga ai.

          Lai wa sai laban hta San Petru gaw Yesu Madu hpe Hkristu ngu ai hkye la Madu Karai Kasang a Kasha re ngu tsun shapraw da ai. Ndai laban hta gaw, San Petru Yesu Madu hpe hkye la Madu ngu ai Karai Kasang a yaw sin lam hte hti htang ga hpe mu lu nga ai. 

          Lai wa sai laban hta gaw sumsing lamu na Kawa Karai Kasang a Wenyi e petru hpe shadut ya ai majaw Yesu a lam hkrak tsun lu ai. Ndai laban hta gaw, Sadan e gumlau ai a marang e Yesu Madu a hkrun lam hpe dingbai dingna jaw wa ai.

          Yesu Madu hpe Karai Kasang a Kasha hte Messiah re ngu yin la ai lam Kabu gara shiga Chyum laika 3 hta daw 2 garan da ai hpe mu lu ai. (1) shawng na daw hta Yesu Madu gaw Karai Kasang a Ja Mungdan hpe ndau ai lam rai nga ai. Mt 4:17 hta, “Dai aten kaw na Yesu Madu gaw ‘myit malai lu mu, sumsing mungdan ni magang ra ai’,” ngu tsun da ai. (2) Lahkawng ngu na daw hta Yesu Madu gaw Shi a Ja Mungdan hpe yubak hkam, si hkam nna bai hkrung rawt ai a marang e hpang da ai. Mt 16:21 hta, “Dai aten kaw nna Yesu gaw, sape ni hpe tsun dan magang mu ai gaw, ‘Ngai Yerusalem mare de sa nna agyi salang ni, hkingjawng agyi ni hte tara sara ni a lata hta e nni nkri law law hkrum nna, sat kau ai hkrum nhtawm, masum ya nhtoi hta ngai bai sharawt la ai hkrum na ring ngai,” ngu tsun da ai.

          Yesu Madu sumsing mungdan lam hte dai sumsing mungdan de shang mayu ai ni hkan sa ra ai lam ni hpe matut sharing shaga ya na re. Rai tim, ndai aten kaw na gaw wudang a lam tsun hpang wa sai rai nna, na la ai ni hpe hkring hkring dum chye shangun sana rai nga ai.

Yesu Madu sharin shaga ai ni hta na yak dik htum ai sharing ginlam

          Mahkrum madup nga ai kung kyang sara kaba ni gaw gara sharing ginlam gaw yak dik htum re ai hpe chye ma ai. Dai sara ni gaw dai yak dik htum ai hpe naw ngam da nna, jawng ma ni hkap la lu ai aten du jang she bai sharing ya ya di ma ai.

          Yesu Madu mung dai ladat hpe lang jai lang wa ai. Yesu Madu yubak hkam la na lam hpe shi a hpung dagu ni hta n-gun lu taw ma ai kasa ni, shi hpe kam sham ai lam ngang gring grau wa mu ga matu shi kadai re ai hpe chye na hkap la ai ten du hkra aten hpe sharen da nna, sang lang dan ai lam n’nga ai sha nga lai wa ai.

          Shi a sharing ginlam hpe daw lahkawng garan na sumru la ga. Langai ngu na daw gaw Yesu Madu n-ni n-kri yubak hkam, si hkam na lam rai nna, lahkawng ngu na daw gaw Yesu Madu n-ni n-kri yubak hkam ai zawn shi hpang hkan ni mung hkam ra na ngu ai rai nga ai. Ndai laban na chyum mungga gaw Yesu Madu a ga majaw kasa ni shawng de ‘awng dawm Messiah’ ngu ai myit la ai hte n’bung pre ai lam gara hku nga wa ai hpe mau um ang hkrit kajawng mat ma ai hpe madun da ai.

          Dai aten hta kasa ni gaw sharing ginlam lahkawng yan hpe chye na lu ai atsam n’nga ma ai hte chye na hkra mung n’shakut ma ai. Dai sharing ginlam hpe chye na na matu mung tinang a prat tup aten la ra ai.

          Karai Kasang a Kasha hkyela Madu hpa majaw yubak hkam ra nna si hkam ra na i, ngu ai hpe n’chye na ma ai. Dai hte maren tinang hkrum katut ai zingri zingrat lam ni hte mayak mahkak lam ni hpe hkap la na matu grai yak na ma ai.

          Dai ni na prat hta, Hkristu gaw anhte hpe hkye la na matu yubak hkam si hkam ai hpe hkap la na anhte hta yak hkak lam n’nga ai ngu myit la ga ai. Rai ti mung, anhte hkum nan n-ni n-kri yubak hkam ra ai hpe kasa ni hte shanhte kaw na yu hkrat wa ai shawng na Hkristan ni zawn hkap la na matu yak nga ai.

Yeremiah Jaw ai n-ni n-kri yubak lam hte seng ai sharin ginlam

          Daini na pranwan ladaw 22 ngu na laban na chyum ga daw langai hta, Yeremiah a n-ni n-kri yubak matut manoi hkam sha ra ai prat hpe kadun ai hku tsun da lai wa sai. Yeramiah 1:5 hta, Karai Kasang “Ngai gaw nang garai n shangai aten kaw nna pyi masha amyu baw ni a matu myihtoi tai na lata la ni ai” ngu tsun da ai.

          Yeremiah mungga hkaw hpang ai hte rau mayak mahkak ni hkrum katut wa ai. Shi a shiga hpe shawng ningnan kaw kadai mung n’hkap la ma ai; ning hkap ma ai. Mungdan hpe sadi n’dung ai wa; gumle kau ai wa ngu tara jeyang jahka ai lam galaw ma ai. Shi a matu tsun shara gaw Yuda masha ni hta hkrat wa na yubak yubyen lam ni sha rai mat ai.

          Shi a tau nau myihtoi da ai jeyang ai lam galang lata n’hkrat wa ai majaw masha ni lapran Myihtoi gaw ‘mani hpa’ tai nna ‘asawng asang’ di ma ai. Shi myihtoi da ai ga si ni hte shi hpe bai asawng ma ai.

          Dai ten kaw na myihtoi gaw masha ni a kau da hkrum wa ai rai nna, zingri hkrum ra ai hte shi prat hta hkaw tsun ai lam yawng gaw ta tut hta akyu n’pru, lachyum n’nga ai ngu myit la nna Yaweh Karai Kasang hpe mara shagun wa ai. Yeremiah 20:7 hta, “Madu e, nang gaw ngai hpe masu hkalem kau nit dai; ngai mung masu hkalem hkrum nga nngai.” Tinang kam hpa ai wa jaw wa ai lit magam hpe hkap la ai hpang sut ai ngu yin la ai masha langai a kapaw wa ai maroi n-ni ai n-sen rai nga ai. Yeremiah 20:9 hta, “Ngai gaw dai Madu hpe malap kau na nngai; shi a mying hpe mahta nna galoi mung nshanga na ni ai,” ngu tsun kapaw dan ai. Yeremiah gaw Karai Kasang a myihtoi prat hpe kau da na matu chyam dinglik ai hpe hkrum katut sha wa ai.

          Rai ti mung, myihtoi matut tai na matu, atsam kaba hte shadut lam langai bai hkrum ai majaw, n’kau da ai sha matut gun hpai ai. Yaweh Karai Kasang shi makau kaw nga nga ai ngu hkam sha wa ai. Yeremiah 20:11 hta, “Rai ti mung, Madu e, nang gaw n-gun ja ai hte n-gun chyalai rawng nga ndai rai nna ngai hpang maga de nga nga ndai. Ngai hpe zingri zingrat ai ni sum mat na mara ai.”

          Yeremiah gaw Karai Kasang hta sadi dung ai hte Egypt mungdan hta sat hkum hkrum ai du hkra myihtoi magam gun hpai wa ai. Ndai ga shaka dingsa na mabyin gaw Yesu Madu a n-ni nkri yubak hkam ai sharing ginlam hpe madi shadaw ya nga ai.

San Petru hte kasa ni n’chye na ai sharin ginlam

          San Petru hte kasa ni gaw Yesu Madu hpe “ahkrung nga ai Karai Kasang a Kasha rai ndai” ngu tsun ai ten, yawng gaw masan sa sana re; kade nna yang, Yesu Madu gaw Roma myu hpyen hpe ninghkap gasat sana re; Shi a hpung dagu hte shanhte hpe gasat shamyit kau nna, Shi hkum shi mungkan ga a hkaw hkam ngu ndau na; mungkan ga hpe hkum tsup ai simsa lam nga hkra up hkang na ra ai, ngu shingran da na ma ai gaw teng sha rai na re. Yesu Madu sadi jaw ai lam hpe sam maram nna, dai mungdan hta arawng aya kaba htum ai wa rai na; shi hta kaba grau ai kadai n’nga sana ngu htang da ma ai.

          Messiah si hkrum na re ngu kasa ni hte Yuda masha ni kadai mung sumru hkrup na nre. Messiah gaw galoi mung awng dang ai wa rai nna, sak hkrung let galoi mung up hkang nga na wa re ngu yawng hkap la da ma ai.

          Dai majaw Petru gaw ‘shi a sara’ n-ni nkri yubak hkam nna si hkam ra na re ngu na lu ai shaloi hkrit kajawng mau um ang mat ai hpe madun dan ai. Petru gaw shi a sara hpe makawp maga na lit nga ai ngu hkam la let, sindawng ai myit hte Messiah a ga gaw n’mai byin na re; byin mung n’byin ging ai lam matut tsun na matu Petru hkum nan ninghkap lai wa ai. Yesu Madu Petru hkam la ai sadan a hkamlem ai lam hpe daru mara shagun da ai. Sadan gaw Yesu hpe bum hta gum lau ai zawn n’kaja ai lam galaw na matu bai gum lau ai majaw daru kau ai rai nga ai. Petru gaw sadan a magam hpe galaw mat ai majaw rai nga ai.

          Mt 4: 3 hta, “Nang Karai Kasang a Kasha rai yang gaw, ndai nlung ni hpe muk tai mu ga, tsun u,” ngu sadan wa gum lau da ai. Petru mung Yesu hpe “Nang Karai a Kasha rai nga ai majaw n’mai byin ai” ngu tsun ai lachyum pru nga ai.

Shawng de Petru gaw Karai Kasang a wenyi jahtoi ya ai a marang e, Yesu hpe Karai Kashang a Kasha ngu tsun shapraw da ai. Rai tim, ya gaw sadan a gum lau ai hkrum nna, masha langai a ga hte tsun nga ai. Karai Kasang a shadum ai ga nrai nga ai. San Petru shawng lang na san poi hpe hpring tup awng ai rai tim, hpang na lang hta myit htum na daram nan hkrat sum mat ai.

Prat shagu na Hkristan Hpung Masha ni a sharing hkam la ginlam

          Kasa ni Yesu madu kaw na sharing la ai n-ni nkri yubak hkam ai sharing ginlam gaw lahkawng ngu na daw hta mu lu ai mau hpa kaba mung shawng daw na zawn sha rai nga ai. Mt 16:24 hta, “Ngai hpang de sa mayu ai wa kadai rai ti mung, tinang a hkum hpe nyet kau lu na rai nna, shi a wudang hpai let, ngai kaw hkan nang ru ga,” ngu tsun da ai.

          Shawng daw na sharing ginlam gaw Yesu Madu hte sha seng ai rai nna, hpang na daw gaw Yesu Madu hpe tinang a Madu Karai hku hkap la ai Hkristan masha yawng hte seng nga ai.

          Ya prat na anhte ni Yesu Madu wudang hta jan noi si hkam ai lam kade daram hkrit hpa re ai hpe sumru nlu na re. Kasa ni gaw dai zawn jan noi sat hkrum ai lam hpe kalang n’ga mu yu na ma ai. Wudang hpai ai wa a hkum ting hpe anu kayat nna shanhte hpai na wu dang hta gyit shakap da nna hpai ra ma ai da. Labau hta Herod hkaw hkam gaw Yuda masha 2000 hpe wudang hta jan sat kau ai lam chye lu ai.

          Chyoi Pra ai Wenyi gaw prat shagu na Hkristan ni hpe Yesu Madu a hpang hkan sape ni ngu chye na hkap la nna hkan nang sa na lam 3 jaw da ai. (1) Tinang hkum hpe nyet kau ra na; masha law law manu shadan ai, ga shadawn- sut su ai lam, pyaw hpa lam, arawng ana zawn re ai ni hpe ningdang (nyet) kau ra ai. (2) Tinang a wudang hpai let ngu ai gaw, prat hta hkrum ang ai n’myit mada ai yak hkak jam jau (yubak) lam ni hpe sharawng awng ai hte hkap la na matu rai nga ai. Shi a wudang ngu ai gaw langai hpra hpai ra ai lit magam gun hpai ai hta Kawa Karai Kasang hpe kam hpa kam sham let, shi a tsaw ra myit gaw langai hpra matu n’dang hpai ai lit hpe hpai shangun na nre; hpai ra ai lit magam hpe gun hpai lu na n-gun atsam mung shi jaw ya nga ai hpe kam sham na matu rai nga ai. (3) “Nye a hpang hkan nang ru ga” ngu ai gaw Yesu madu sak hkrung nga ai zawn asak hkrung lu na hte shi mungga hte maren sak hkrung na matu rai nga ai. Myihtoi Eliah gaw Yaweh Karai Kasang shi makau hta nga nna atsam ban ya ai zawn shi hpang hkan ai ni hpe n-gun atsam jaw bang ya nga ai ngu hkam la nna n-gun awai la ra ga ai. Yesu Madu gaw anhte hpai ai hta li grau dik ai wudang hpai nga ai hpe tinang a wudang hpai let garum la ai Syria mung na Simun zawn anhte wudang hpe mung hpai garum ya nga ai.

          Mying dan hkrung ai sara kaba ni gaw shanhte hta nga ai hpaji mahkra jawng ma ni hpe sharing ya ai. De hpang shanhte sharing ya ai lam yawng laga masha ni hpe matut sharing ya na matu matsun ai. Hkristu gaw anhte hpe dai hta grau ai hku sharing matsun ya nga ai.

Yesu Madu jaw ya ai sharin ginlam hpe San Pawlu chye na ai hku anhte hpe bai sang lang da ai.

          Ndai laban na chyum daw lahkawng hta San Pawlu anhte hpe Yesu Madu tsun ai shi hpang hkan na lam a lachyum hpe sang lang da ya ai. Yesu Madu a kaba la ai tsawra matsan dum ai lam hpe dan dawng hkra sang lang da ai re. Ya anhte ni Karai Kasang a Kaba dik ai tsawra myit hpe gara hkun bai htang ra na lam tsun dan ai.

          Yesu a tsawra myit hpe hkam la ai ni gaw shanhte hkum hpe Karai Kasang kaw hkrak sha ap da ra ai. Shanhte a sak prat ting gaw Karai Kasang a matu hkungga rai nga ai. Sak Hkrung Hkungga gaw Ga shaka dingsa na du sat hkungga hte n’bung ai. Du sat hkungga a matu du sat hpe shawng sat ra ai. Hkristan ngu ai gaw myit masin hta wenyi a marang e sak hkrung ai ni rai nga ai. Chyoi Pra San Seng Hkungga gaw Hkristan masha langai a matu wenyi e Chyoi Pra San Seng ai lam de woi awn ya ai hpe hkam la ai rai nga ai. Karai Kasang ra sharawng ai sak prat gaw Karai Kasang anhte hpe Yesu Madu sak hkrung ai hku sak hkrung na hpe ra sharawng ai.

          Dai zawn bying hkra gaw anhte ni a makau grupyin na Yesu hpe garai nchye shi ai ni kaw nna sharing la ai hku n’re ai sha, Chyum mungga a lam matsun hpe hkam la ra ai rai nga ai. Karai Kasang ra sharawng ai hta hkawm sa na ngu ai gaw, Hkristu Madu Kawa Karai Kasang a ra sharawng ai hpe hkan shatup ai hta n-ni n-kri yubak hkam nna si hkam ai zawn n-ni n-kri yubak hkam ai lam rai nga ai. Dai gaw tinang a wudang hpai nna Hkristu Madu hpang hkan ai ngu ai tinang hkum hpe nyet kau ai lam rai nga ai.

Yesu Madu a hpang jahtum sharin shaga ai lam hte kabu pyaw ai lam gaw n-ni n-kri hkam ai lam hte n’tsan gang ai.

          Yesu Madu shi a n-ni n-kri yubak hkam si hkam ai lam kasa ni hpe 3 lang tsun dan ai. Dai zawn tsun dan shagu, Madu gaw si ai kaw na bai hkrung rawt wa na hpe madung da tsun ai hpe mu lu ga ai. Kasa ni mung Yesu Madu bai hkrung rawt ai hpang she, Yesu tsun lai wa sai hpe atsawm chye na hkawn hkrang wa ma ai.

          Mahte a chyum laika daw kaba 16 hta Yesu Madu hpe tsang 3 hku tsun dan da ai. (1) Yesu Madu gaw Karai Kasang re; hkye la madu mung re lam hkristan ni hte Petru kawn yin la ai, Mt 16:16; (2) Yesu Madu a n-ni n-kri yubak hkam si hkam ai lam. Hkristan ni mung Yesu zawn hkam ra na lam hpe tsun ai, Mt 16:21. (3) Shi hpang hkan ai ni hpe kum hpa shagrau na matu hpung shingkan hte galang bai du sa na, Mt 16:27. Anhte ni n-ni n-kri yubak hkam jam jau hkam ai rai yang Karai Kasang gaw anhte hpe mung dai kabu pyaw ai lam jaw na matu ga sadi tawn da ai, Yawhan 18:24. Yesu Madu hta anhte ni ga sadi dung ai majaw, jaw na kumhpa hpe si na aten du hkra gang sharen da na n’re. Yawhan 16:20, “Ngai nanhte hpe kaja wa teng teng tsun made ga, nanhte a yawn hkyen ai gaw kabu gara bai tai na ra ai.”

Akyu Hpyi Saga

Wa Karai Kasang e, Yeremiah hte Kasa ni zawn anhte mung Nang Madu hpe shawng daw de n’chye na n’hkawn hkrang na ga ai. Rai ti mung, Yeremiah hte kasa ni hpang daw hta hkawn hkrang wa ma ai zawn anhte ni hpe mung Nang Madu hpe chye na hkap la nna, tinang a wudang ngu ai mayak jam jau lam ni hpe hkam sharang lu u ga. Nang Madu jaw ya na sumsing chye ju hkam la lu na chyeju jaw ya rit. Anhte a Madu Hkristu a marang e hpyi nem nga ga ai. Amen.

Hkristu hta tsaw ra ai kanu kawa tara hkaw sara/num ni hte nu wa hpu nau ni e, ndai laban gaw pranwan ladaw hta (22) ngu na laban rai nga ai.

Hti ang ai Ja Chyum Mungga ni gaw

Chyum Mungga Daw (1) Yeremia 20:7-9

Chyum Mungga Daw (2) Rom 12:1-2

Kabu Gara Shiga Mt 16:21-27

Ndai Ja Chyum Mungga ni hpe hti nna, hpawtni na nawku dawjau lamang ni hpe woi awn nga ga.