Saba Si Hpyi Sha Yang Akyu Nga Ai Kun

 Saba si hpe yawng sha yu ai hkrai rai na kam ai, tinang ra ai ladat amyu myu hte shadu sha mai ai si mai kaja mung rai nga ai. Raitim saba si sha ai shaloi grai naw kaji ai saba si hkalung hta lai nna kaba ai hpe gaw hpyi sep kau nna shadu sha ai she law nga ga ai. Masha n kau mi chyawm gaw hpyi hte nawng rai shadu sha ai ni mung nga ma ai. Saba hpyi hpe sha n mu ai majaw sep kau ai kun, hpa akyu n nga ai majaw sep kau ai rai kun shing nrai n mai sha ai majaw sep kau ai rai kun ngu ai hpe myit sawn shalawm yu mai nga ai.

Saba hpyi gaw n mai sha ai majaw, akyu n jaw ai majaw sep kau re ai ngu ai hpe hkaja yu ai shaloi saba si hpyi gaw sha mai ai baw re ai hte saba si hpyi hta lusha n’gun dat mung rawng ai majaw hkam kaja lam a matu akyu nga ai lam mu hti hkaja la lu ai. Saba si hpyi hta vitamin A, vitamin C,vitamin B6 hte potassium dat ni rawng ai zawn kaga hkam kaja lam hpe akyu jaw ai lusha dat ni mung rawng ai lam chye lu ai. Bai nna saba si hte saba hpyi hta e mawm dat mung grai law rawng ai majaw  hkum numnak n rawt jat hkra reng hkang ya ai, dai majaw hkum numnak shayawm jahkrat mayu ai ni sha ya na kaja ai simai langai rai nga ai.

Sai tsaw ana hpe shayawm kau ya lu ai – saba si hpyi hta potassium rawng ai majaw sai tsaw ai hpe shayawm ya lu ai zawn sai shadawn shadang hpe mung madang langai du hkra sharap shara reng ya lu ai. - Kan sa man ai – saba si hpyi hta mawm dat rawng ai majaw shat kan pu lam hkam kaja na matu hte san seng na matu galaw ya lu ai zawn kan chyat kan shingdang ai mang hkang kaw na mung shalawt ya lu nga ai. Dai majaw kan chyat kan shingdang chye ai masha ni saba si hpe hpyi n sep kau ai sha shadu sha ai rai yang kan sa man shangun nga    ai.

Shat kan pu lam ni hpe hkamja shangun ai – saba si hpyi gaw  shat kan hte pu lam ni hkam kaja hkra galaw ya lu ai re majaw shat kan hte kan sa lam ni  hkam kaja na matu pu ni a shamu shamawt kaja nga matu saba si hpyi hpe sha mai nga ai. - Sai n-gun yawm ai lam n byin hkra makawp maga ya lu ai – saba si hte saba hpyi hta magri dat hte hpri dat rawng ai majaw sai n-gun yawm ai lam n byin hkra makawp maga ya lu nga ai. Dai majaw sai n-gun yawm chye ai ni, hpri dat ningra nna sai n-gun yawm ai majaw lagaw lata sharu ai lam ni hkyamsa lu na matu saba si hpyi hpe sha ya mai nga ai.

Nra ja dinghkak hkam kaja ai – saba si hte saba si hpyi hta e calcium hte magnesium dat rawng ai gaw nra ni hpe ja dinghkak hkam kaja shangun nna asak aprat a majaw byin wa ai nra bawm ai lam ni hkyamsa hkra mung garum ya lu ai.

Mawng cancer ana byin ai hpe shayawm kau ya lu ai – saba si hpyi hta anti-oxidant dat rawng ai gaw shani shagu hkrum kadup ra taw ai n san seng ai maza mala rai ni hte anti-oxidant a majaw cancer byin wa lu masa hpe shayawm kau ya lu nga ai.

Cholesterol hpe shayawm kau ya lu ai – saba si hpyi hta mawm dat law rawng ai gaw sai kata na n kaja ai cholesterol hpe shayawm kau ya lu nna sai lam kata ni hta sai hkrawn gayin ai hpe kaja shangun ai zawn salum sai gayin ai hpe mung kaja shangun ai. Dai zawn salum de sai atsawm sha gayin du ai gaw salum hkam kaja na matu garum ya ai mung rai nga ai. Saba si hpyi hta Nasunin ngu ai lusha n’gun dat rawng ai majaw atsam rawng ai anti-oxidant myu mi rai nna n kaja ai free radical ni hpe dang kau lu ai. Dai majaw sau shajan ni hpe shabyawng shayawm kau lu na atsam nga ai. Ndai lam ni gaw saba si hpyi kaw na lu mai ai hkam kaja lam akyu ni rai nga ai.

Tsawra ai shiga madat nu wa hpu nau ni ya sha anhte na la lu sai hte maren saba si hpyi gaw sha mai ai baw re ai sha n-ga hkam kaja lam hpe mung akyu jaw ai lam hpe chye la lu saga ai. Saba si hpyi gaw hkam kaja lam a matu kaja ai, sha mai ai baw re nga tim sadi la ra na lam ni mung nga nga ai. Dai gaw grai ja kung sai saba hpyi rai yang n sha ga. Bai nna saba hpyi hpe sha na rai yang hka hta jum bang nna jum ntsin hte shawng atsawm kashin kau na ra ai. Grau nna gat kaw na mari la ai saba si hpe jum ntsin hte kashin kau nna she sha ga. Hpa majaw nga yang latung sat tsi hte kaga chemical datu tsi ni kap taw chye ai majaw rai nga ai. Tinang a sun wang hta shingra namhpun hte hkai nna si ai saba si ni hpe chyawm gaw yu maya hka asan re ai hte sha kashin kau nna sha tim mai ai. Hkam kaja lam a matu kaja ai baw re da nga nna grai law sha ai hku mung n galaw ga ngu nna mung tsun shadum dat mayu ai. Saba si hta hkam kaja lam hpe akyu jaw dat ni rawng ai zawn saba si hpyi mung hkam kaja lam a matu akyu jaw ya lu nga ai majaw naw kya hkalung ai saba si rai jang hpyi n sep kau ai sha shadu sha nna hkam kaja lam akyu hpe hkam la nga ga ngu garan kachyan ya dat lu ga ai.