Coronavirus Hte Malu Masha

Covid-19 ana zinli nbyin hkra ninghkap makawp maga na matu hpa majaw malu masha ahkyak a ta nga yang, Tinang hta hkum hkrang hkam jan ning gun rawng ai rai yang ana ahkya law law kaw na makawp maga la lu mai ai,gasat ninghkap kau lu nga ai.Dai majaw ndai covid-19 ana zinli nkap shang lu na matu mung anhte nang ngai yawng tinang hkum nan hkam kaja nna hkam jan ning gun rawng na grai ahkyak ai hta lawm nga ai.Anhte shiga ni hta mu chye,na chye lu nga ga ai hte masha nkau mi coronavirus kap hkrum ai raitim hkam jan n gun nga ai masha ni rai yang hpa ana kumla mung n madun ai,kap ai pyi nchye kau dat ai ni nga ai zawn,masha nkau mi kaji kajaw hkum npyaw ai madang ai hte sha bai mai tsai mat ai ni mung nga nga ma ai.

Dai majaw hkum hkrang hkam jan n gun kaja ai rai yang Covid-19 coronovirus ana kanu hpe makawp maga ning hkap lu ai lam tsi hpaji shingwang kaw na mung masat tsun shana da ya sai rai nna tinang a hkum hkrang hkam jan n gun hpe sharawt na ladat ni tam na ra nga ga ai.

Dai zawn hkam jan n gun kaja hkra nga sa na hta n-gun rawng ai malu masha ni hpe sha ya ai hte lani mi minutes (30) dang hkum hkrang shamu shamawt lam galaw ya ai gaw kaja dik ladat rai nga ai.Hkum hkrang shamu shamawt lam galaw ai hpe grai wa laja lana rai nlu galaw ai rai tim nlaw htum lam hkawm ai,loi chyang chyang rai lagat ai hpe masha shagu galaw ya mai nga ga ai.Lusha n-gun hpring tsup ai malu masha ni hpe sha ra ai ngu ai shaloi mung mu hkrup ai malu masha shagu hpe hkrup mara rai hta sha ai hku nre sha,hkamja lam hte htuk nna hkam jan n-gun sharawt ya lu ai malu masha ni hpe chye lata sha ai gaw grau kaja nga ai.

Rai yang kaning re ai malu masha ni gaw ya ten byin taw ai Covid-19 ana hpe ning hkap lu na lusha ni rai nga ai kun ngu ai hpe anhte hkaja la yu ga.

1)Citrus uhpung hta lawm ai namsi hpan ni – hkri ai namchyim nga ai lwi hkri si,lwi hkaw si,salwi si,lwi dwi si,lwi paw psi,tam payu si ndai ni gaw vitamin C grai law rawng ai namsi hpan ni rai nna hkum hkrang hkam jan n gun hpe sharawt na matu sha ya na kaja ai namsi ni rai nga ai.Ndai namsi ni hta kap shang wa ai ana kanu ni hpe bai ninghkap gasat ya lu ai atsam mung rawng ai.(2)Hkyeng ai majap – majap hta mung vitamin C grai law hkra rawng nga ai.Kaja wa nga yang majap gaw Citrus uhpung namsi ni hta pyi vitamin C htam lahkawng rawng ai lam tsun da nga ai.Rai ti majap gaw jap,kaprep ai lu sha re majaw grai law nmai sha na hpe gaw sadi ra ai.

3)Tsit ai hkrang pu – tsit ai hkrang pu mung hkamja lam akyu law law hpe jaw ya lu ai lam anhte galoi mung na taw nga ga ai re.Tsit ai hkrang pu hta vitamin hte asak sin dat ni rai nga ai vitamin A,C,E dat ni hta n-ga,mawm dat hte antioxidants ni mung rawng nga ai majaw hkum hkrang hkam jan n gun sharawt ya lu ai lusha rai nga ai.(4) Shakau hpraw – shakau hpraw mung malu masha shadu ai hta nlawm nmai ra ahkyak ai lusha rai nga ai zawn hkamja lam akyu law law hpe mung jaw ya lu ai tsi mawan kaja mung rai nga ai.Shakau hpraw sha ya ai gaw hkum hkrang hkam jan n-gun hpe kaja shangun ai sha n-ga ana kanu ni kap shang ai hpe mung gasat ning hkap kau ya lu ai.Bai nna sai rawt ai lam nbyin hkra makawp maga ya lu ai majaw Covid-19 hpe maja let hkrit tsang taw nga ai sai rawt ana lu ai masha ni mung shakau hpraw hpe dingrun sha ya na kaja ai lam matsun da nga ma ai.

5)Shanam – Shanam hpe mung moi shaning law law aten kaw nna machyi mai ai,tsi mawan kaja lu sha hku nna akyu jashawn jai lang lu sha hkrat wa sai rai nga ai.Hkum kahtet machyi,waw shang jahkru rai byin ai shaloi shanam shadu ntsin jaw lu ai,shing nrai wan ju kakang nna jum hte kahtawk sha shangun rai galaw nga ma ai.Kaja wa mung shanam gaw yu hkraw machyi ai hte hkum kahtet machyi ai hpe hkyamsa shangun ai hta grai atsam rawng ai lu sha rai nga ai.Madawn ai lam nbyin hkra mung garum ya lu ai hte hkum hkrang hkam jan n-gun hpe sharawt ya lu nna cholesterol hpe mung shayawm kau ya lu nga ai.

6) Yu tsa hpun – Yu tsa hpun hta mung vitamin C grai law rawng ai,antioxidants grai law rawg ai hte beta carotene ni mung rawng nga ai.Dai majaw hkum hkrang hkam jan n-gun kaja shangun lu ai zawn vitamin A rawg ai majaw hkamja lam a matu garum ya lu ai oxalic acid hpe mung lu la shangun nga ai.(7) Chyu chyahkri – ndai aten gaw kahtet ai ginhtawng ta aten mung rai nga ai majaw nga chyu chyahkri lu mu ai aten rai nga ai.Nga chyu chyahkri gaw hkum hkrang hta nga ra ai kaja ai bacteria kanu ni hpe jaw ya lu ai.Bai nna hkum hkrang hkam jan n-gun hpe mung sharawt ya lu ai,ana ahkya law law hpe ninghkap gasat ya lu ai hte Vitamin D mung grai law rawng ai lu sha rai nga ai.Rai tim anhte langai mi sadi la ra na gaw jumdwi grai law nmai bang lu na ga ai.

8) Lahkyang si tum  - myen myusha ga hku batan thee ngu ai lahkyang si tum,banta tum,tum male tum,ndai zawn re ai tum hpan mung vitamin C hte E grai law jahpring jat ya lu nga ai.Dai majaw waw shang ai hpe makawp maga ya lu ai zawn ana ahkya ni hpe ninghkap gasat ya lu ai atsam rawng nga ai.Bai nna hkum hkrang hkam jan n gun hpe mung sharawt ya lu ai.(9)Namchying – ndai namchying mung malu masha shat mai shadu ai shaloi nlawm nmai shara lu da ai lusha rai nga ai hte hkam kaja lam akyu law law hpe jaw ya lu ai lam anhte yawng chye chyalu rai nga ga ai.Hpungtang hpaji ladat hte sawk chyam lam galaw tawn da ai hta namchying gaw hkam jan n-gun hpe kaja shangun lu ai sha n-ga lasa shan ni hten za ai,machyi ai lam ni hkyamsa lu hkra mung garum ya lu ai lam tsun da nga ai.

10) Hpa hka  - anhte myenmung masha ni gaw galoi mung hpa hka lu ai akyang nga ga ai re.Hpa hka hta ana kanu ni hpe gasat shamyit kau ya lu ai acid dat rawng nga ai.Dai majaw shani shagu hpa hka lu nna hkam jan n gun kaja na lam tam la ga.(11)Sang hpaw si – Sang hpaw si hta vitamin C grai law rawng ai re.Sang hpaw si gaw hkam jan n-gun hpe kaja shangun ai sha n-ga lusha rin shamyit ai magam hpe mung kaja shangun ai majaw malu masha sha mayu ai myit hpe shabyin ya lu ai.(12) Shatapan tum– anhte a myanmar mungdan hta shara shagu aloi ali rai lu sha mai ai shatapan tum mung hkum hkrang a hkam jan n-gun hpe kaja shangun ai atsam rawng nga ai.Shatapan tum hta lusha n-gun dat hpan ni rai nga ai phosphorous,magnesium,vitamin B6 hte vitamin E ni mung rawng nga ai.Vitamin E gaw hkam jan n-gun kaja shangun na ahkyak dik hta lawm ai dat myu mi mung rai nga ai.

Shingrai tsawra ai shiga madat ni ya byin taw nga ai Covid-19 kaw na makawp maga la lu na matu gaw mi sha tsun sai hte maren masha langai hta shani shagu na lusha n-gun dat ni rap shara sha nna hkam jan n-gun kaja ai rai yang she kap shang wa na kaning re ai ana ahkya hpe rai tim ning hkap makawp maga la lu na rai nga ai.Dai majaw ndai aten hta ahkyak ai gaw shani shagu mu sau ai baw shan,nga nlu mari sha jin ga ai rai tim lahta e tsun mat wa sai nam law namlap,namsi namsaw ni sha ya na,malu masha shadu ai shaloi shakau shaban ni nbyin nmai bang shadu na,shan dat a matu shapre hpan ni hpe sha ya rai let Covid-19 ana zinli hpe ninghkap kau ga ngu tsun shadum garan kachyan ya dat lu ai.