Covid 19 Ana Hpe N-gup Ladi Magap Mask Hte Makawp Maga Lu Ai Kun

Covid-19 Virus Hte Mask

Tsawra ai shiga madat nu wa hpunau ni ndai lamang hta gaw ya ten mungkan ting byin hkrum sha taw nga ai Covid-19 Coronavirus ana hpe tau hkrau makawp maga lu na matu lata chyahkring hkring sha kashin ra ai hte n-gup,ladi magap mask lang na matu mungkan hkamja hpung  WHO hte kaga hkamja dap ni matsun da nga ai re.

Rai yang ndai mask ngu ai n-gup,ladi magap gaw coronavirus hpe kade daram du hkra makawp maga ya lu ai re kun,mask amyu hpan kade nga ai re kun gara hpan lang yang grau kaja ai baw re kun ngu ai hpe chye mayu ai masha ni law nga ga ai hte chye mung chye tawn da ra ai lam rai nga ai.Ndai lam hte seng nna Myanmar mungdan kapbra li ana hte seng ai hkamja dap CDC kaw nna sang lang da ya ai hpe shiga madat ni hpang de matut garan kachyan mayu ai.

Shawng nnan covid-19 corona virus makawp maga lu ai mask hpan kade nga ai kun ngu ai hte seng nna tsun ga nga yang (1)Tsi rung lang surgical mask ngu ai n-gup,ladi magap (2)Ana kanu  ni hpe tsa shadang (95%) du hkra makawp maga ya lu ai (N95 mask) ngu ai n-gup,ladi magap (3)Sumpan hte chywi da ai (Cloth mask ) ngu ai n-gup,ladi magap hpan ni nga ai.

No (1) ngu na surgical mask ngu ai gaw hpa re kun?Surgical mask ngu ai gaw masha ga kadoi gawk hta lang ai tsi rung lang mask hpan rai nna ana kanu rawng ai ntsin,shing nrai shingmun shingmang ni nsa sa lam kaw nna hkum hkrang de nshang wa na matu shing nrai,shinggan de pru gale bra ai lam nbyin na matu makawp maga ya ai dinghkrai lang ai arai,rai nga ai.

Atsawm chyip rai hkra gyit shingkuk magap da ai lam n nga ai majaw ntsin hte shingmun shingmawng (droplet a chin 10 pm)kahte ni hpe makawp maga ai hta jai lang mai ai rai tim,dai hta grau kaji nna nbung hta nga ai (aerosol achin – 10pm) grai kaji dik la ai bungli shingmun shingmawng ni hpe gaw makawp maga ya lu ai lam n nga ai.Ndai surgical mask hpe masha ga kadoi gawk,wa tsi gawk,tsi hpaji hte seng ai shara ni hte nsa sa lam kaw na kap wa chye ai ana ni makawp maga ai magam bungli ni hta madung jai lang ai rai nga ai.

No(2) ngu na grai kaji ai ana kanu shingmun shingmawng ni hpe tsa shadang (95%) du hkra makawp maga ya lu (N95 mask) ngu ai n-gup,ladi magap gaw nbung hta nga ai shingmun shingmawng kasha ni hpe tsa shadang (95%) du hkra makawp maga ya lu ai mask hpan rai nga ai.N95 mask gaw tsa shadang 95 du hkra makawp maga ya lu ai raitim hpa majaw masha shagu n lang ai kun,hkamja dap ni mung N95 mask hpe lang na hpa majaw n matsun ma ai kun ngu ai hpe chye mayu nga ga ai re.N95 mask hpe ya byin taw ai masa hku tsun ga nga yang,coronavirus kap hkrum na grau tsang ra ai hkamja dap magam gun ni sha lang na grau kaja ai lam tsun da nga ai.

Hpa majaw nga yang N95 mask hpe gara hku lang ra na ladat atsawm nchye ai sha aten grai na hkra magap lang ai hte ladat jaw jaw rai lang chye na nloi nga ai.Dai majaw masha shagu ndai N95 mask hpe lang na matu n-gun n jaw ai lam kapbra li ana hte seng ai hkamja dap CDC ni tsun da nga ai.

No (3) ngu na sumpan hte chywi ai n-gup,ladi magap mask gaw kaning re ai hpan rai kun nga yang jak chye chywi ai ni kadai mung tinang a dum nta kaw chywi lang mai ai,bai hkrut lang mung mai ai n-gup,ladi magap mask hpe tsun ai rai nga ai.Tsi rung lang ai surgical mask lu lang na yak ai ten sumpan hte chywi ai mask hpe jai lang mai nga ai.

 Ndai mask ni a ana kanu makawp maga ya lu ai shadang hpe bai yu dat ga nga yang ya sha tsun ai sumpan hte chywi da ai n-gup,ladi magap mask gaw shinggan e ana kanu rawng ai shingmun shingmawng ni (100) nga ai rai yang mask magap da ai wa kaw (33) sha,shang lu ai lam nga ai. Tsi rung lang surgical mask gaw shinggan e ana kanu rawng ai shingmun shingmawng (100) nga ai rai yang mask shakap da ai masha hta (25) sha du shang lu ai.Bai N95 mask gaw shinggan e ana kanu rawng ai shingmun shingmawng latsa nga ai hta na mask shakap da ai wa kaw langai mi sha du shang lu na masa nga ai lam tsun da nga ai.Ndai hpe yu dat yang sumpan hte chywi ai mask mung tsi rung lang,surgical mask hte makawp maga lu ai lam grai wa nshai nga ai hpe mu lu nga ai.Dai majaw ndai sumpan hte galaw ai mask hpe Covid-19 coronavirus makawp maga ai hta jai lang na kaja ai lam American mungdan CDC kawn mung shawa masha ni hpe matsun dat ai rai nga ai.Ya sha tsun mat wa ai gaw n-gup,ladi magap mask magap lang ai masha hta shinggan kaw na virus ana kanu ni hpe makawp maga la lu ai shadang rai nga ai.

Matut nna mask magap lang ai masha kaw na virus ana kanu ni shinggan gale pru lu ai shadang bai yu yu ga.Sumpan hte chywi ai mask magap ai masha hta ana kanu rawng ai shingmun shingmawng (100) nga ai rai yang shinggan de (90) gale pru mat lu na masa nga ai.Tsi rung kaw lang ai surgical mask shakap da ai masha hta ana kanu (100) rawng ai rai yang shinggan de (50 ) daram sha gale pru lu ai rai nna N95 mask shakap da ai masha kaw na rai yang (30) daram sha gale pru lu ai masa ni nga ai lam tsun da nga ai.Dai ra nna ndai shara hta gaw sumpan hte chywi ai mask hte surgical mask lang ai lam ni tsawmra mi bai shai mat ai hpe mu lu nga ai.Sumpan hte chywi da ai mask gaw tinang kaw ana kanu nkap shang hkra makawp maga ai hta akyu jaw ai raitim tinang kaw na ana kanu ni masha wa hpang bai nhtawt kap hkra makawp maga ai hta gaw akyu n jaw ai hpe mu lu nga ai.Dai majaw mchyi masha ni,ana kanu kap taw sai masha ni gaw sumpan hte chywi da ai mask hpe nlang ai sha,surgical mask hpe nbyin nmai lang na ra nga ai.

Ndai n-gup,ladi magap mask ni hpe ladat jaw jaw hte chye lang na mung ahkyak nga ai.Ya masha law malawng lang taw ai hpe yu dat yang mask gaw shakap lang sa,rai tim mask hpe ladat jaw ai hku shakap lang ai masha nau wa n nga ai hpe mu lu ai.Nkau mi mask hpe raw dat bai shakap dat,lata n kashin ai sha,mask hpe jum dat rai galaw taw nga ma ai.Virus gaw anhte a myi hte nmu lu ai kaji dik la ai shingmun shingmawng re majaw nbung kaw na kap shang wa lu ai,tinang a lata hta kap taw ai kaw na shang wa lu ai,dai hpe makawp maga na matu lang ai rai nga ai.

Dai majaw n-gup ladi magap mask hpe shakap lang na rai yang lata hpe shawng san seng hkra galaw ra ai,sap pya hte kashin kau mai ai zawn alcohol 65% lahta lawm ai hand gel hte arut kashin kau mai ai.Tinang lang ai mask hta hku waw taw ai shara nga ai kun shawng jep yu u,mask shakap na rai yang sumri kaw sha jum nna na hta mahkai shakap dat u, hpri tingze  lawm ai maga hpe ntsa de da nna n-gup hte ladi yawng lawm hkra magap ra ai,ladi hte yang ang ai hpri tingze kasha hpe myiman hta wap taw ai lam n nga hkra san seng  da ai lata layung nchyan hte byip magaw shakap dat u.Mask shakap da ngut ai hpang mask hpe lata hte jum hkra ai lam nmai galaw sai.Bai raw ai shaloi mung lata hpe shawng san seng kau nna she mask sumri kaw lang nna raw ra ai,dai hpang maza ka de kalang ta kabai bang kau,mask raw ngut ai hpang lata hpe bai kashin kau u.Tinang shakap lang da ai mask madi taw sai rai yang kabai kau nna nnan bai galai shakap lang u.Dai gaw mask hpe jaw ai hku jai lang ai ladat rai nga ai.

Rai yang n-gup,ladi magap mask lang ai hte coronavirus ana hpe makawp maga la lu sai re kun,masha nkau mi mask shakap da jang hpa mung ntsang ra sai zawn shadu chye nga ma ai.Mask a makawp maga ya lu ai lam gaw mi sha lahta e tsun sai hte maren mask hpan hta hkan nna makawp maga ya lu ai lam shai nga ai zawn mask lang ai langai hte sha coronavirus ana hpe shadang hpring tup makawp maga ya lu ai lam tsep kawp n nga ai.

Dai majaw ya hkrit maja ra taw ai Covid-19 coroana virus ana kaw na ninghkap makawp maga la lu na matu gaw (1) Lata hpe second (20) hpring hkra sap pya hte jahkring hkring sha kashin ya ra ai.

(2)Mai byin ai daram nta kaw sha nga nna,kaga masha hte pre (6) gang ai hku nga na,tsun shaga hkat ra na.(3) ya sha tsun ai n-gup ladi magap mask hpe ladat jaw ai hku jai lang ra na.(4)Jahkru,kahti re ai shaloi mung n-gup hte ladi hpe atsawm magap ra na.(5) Lata hte galoi mung jum hkra taw ai shara ni hpe jahkring hkring sha san seng lam galaw ya na ndai lam ni hpe ahkyak shatai galaw nna ning hkap makawp maga la lu mai nga ai.

Bai nna tinang hkum hkam kaja nna hkam jan n-gun rawng na mung grai ahkyak nga ai.Dai majaw yup ten hta atsawm yup hkring sa la na,n-gun rawng ai baw malu masha ni hpe sha na,myit hpe pyaw pyaw rai taw da na,hkum hkrang shamu shamawt lam ni galaw ya rai let tinang hkum tinang hkam kaja hkra nga ai rai yang ya ten hkrit tsang ra dik ai Covid-19 Corona virus ana zinli kaw na makawp maga ninghkap kau lu na rai nga ga ai.