Tsi Kaba, Tsi Kaja Langai Rai Nga Ai Shanam Chyang

Ndai shanam chyang gaw tsi kaba langai re ngu ai hpe chye ai masha ni law law nga ga ai zawn atsawm garai n chye ai ni mung nga ga ai re. Ndai shanam chyang gaw masha shada da kap bra hkat lu ai ana zingli ni hpe tau nau makawp maga ya lu ai sha n-ga mai tsai hkra tsi tsi shamai ya lu ai hpe chye lu ai. Dat n htuk ai a majaw byin ai shan hpyi gaya ai, machyi ai, hkyeng ai, bum ai lam ni hpe shamai ya ai. Sinwawp bum ana ni hpe mung shamai shatsai ya lu ai hte shinggyim masha ni a myit hkam sha lam rai nga ai myit hkiba lit li ai lam ni hpe mung shayawm kau ya lu ai lam hpe mung sawk sagawn lam galaw da lu sai rai nga ai.

Bai nna ndai shanam chyang hta lawm ai dat ni gaw num la hkum shan kanawn mazum ai lam hta grau nna tang du shangun ai, myit dik myit pyaw lam hpe jaw ya lu ai la n gun tsi, num n gun tsi byin ai dat ni ndai shanam chyang hta rawng nga ai. Bai nna bum ai lam hpe ning hkap ya ai anti inflammatory dat, myit hkiba litli lam hpe ninghkap ya ai anti depressant dat, bacteria ni hpe ning hkap ya ai anti microbial dat, dat n htuk ai lam ni hpe ning hkap ai anti allergenic dat, hpum lai ai ana hpe ning hkap ya ai dat, cancer ngu ai mawng ana hpe ning hkap ya ai anti cancer dat  hte anti oxidant dat ni hkum hkra rawng ai hpe chye lu ai.

Ya sha tsun mat wa sai dat ndai ni yawng gaw anhte shingyim masha hkum ngau shagu a matu grai nan ra kadawn taw nga ai ahkyak dik ai dat ni rai nga ai. Shanam chyang hpan ni hpe sha ai a marang e ndai dat ni yawng hpe shara mi kaw na sha grai hkum ai hku lu la mai nga ga ai. Ndai shanam chyang hta e energy tsam n gun dat ni mung grai hpring tsup hkra rawng ai re majaw shanam chyang sha ai rai yang hkum hkrang hta n gun ni hpring tsup rawng wa lu nga ai. Bai nna shayi num sha ni a num hkrang kaw gaya ai, hkyeng ai, ahpraw grai pru ai zawn re ai mang hkang ni a matu mung ndai shanam chyang hpe shadu la ai ntsin hte kashin ya ai, lu sha jai lang ai rai yang mai tsai mat lu ai. Bai nna num hkring sa ai ten, labu sa sai n sam n tsawm ai zawn re ai, sai sa n law ai zawn re ai mang hkang hpe mung ndai shanam chyang hte shamai shatsai la lu nga ai.

Ndai shanam chyang hpe lu sha jai lang ai gaw myiman hpraw nsam ni hpe grau nna tsawm htap wa shangun lu ai, myiman kaw na sama ni, prat sam ni hpe e jasan shatsai kau ya lu ai hta ndai shanam chyang gaw grai nan akyu kaba ai hku nna lawm nga ai. Bai nna ma n lu hkraw ai num ni a matu mung shanam chyang hpe lu sha jai lang ai rai yang ma kap wa na myu nli awng shadang hpe shatsaw ya lu ai lam tsun da nga ai. Num ni a pu jat bungli galaw ai lam hpe grau nna rap ra shangun ai, jaw ai masa shabyin ya lu ai kaw ndai shanam chyang lawm nga ai. Dai re majaw ndai shanam chyang gaw shayi num sha ni a matu mung grai nan akyu rawng ai shingra tsi kaja langai rai nga ai.

Bum ai lam ni hpe shayawm ya lu ai, ning hkap ya lu ai – shanam chyang gaw anti inflammatory dat rai nga ai luteolin ngu ai shingra molecule dat ni a majaw hkum, lagaw lata, myi man bum ai hpe shamai ya lu ai atsam rawng ai. Anti Aging effects ngu ai asak kaba wa ai hta hkan nna myiman hte hkum hkrang hta e madun wa ai  myiman nsam hpyi kyip wa ai, myi hpyi kyip wa ai zawn re ai, myi man hte hpyi ni hta amang mang rai kap  ai lam ni n byin na matu tau hkrau makawp maga ai hku nna sha ya mai nga ai.

Shanam chyang gaw jit dwi sai dwi ana lu ai masha ni a matu mung grai kaja htap htuk ai shingra tsi kaba langai rai nga ai. Ndai shanam chyang hpe sha ai a marang e sai kata kaw rawng ai glucose ni hpe dingrun masa rap ra nga lu na matu hkang zing ya ai hte insulin dat hpe alaw wa shapraw ya lu ai re majaw sai kata kaw rawng nga ai dwi hpa dat ni n tsaw wa lu na matu shanam chyang gaw garum ya lu nga ai. Jitdwi sai dwi ana lu ai ni a matu sha nrai, sai rawt ana lu ai ni a matu mung grai akyu rawng ai shingra tsi kaja langai rai nga ai.

Shat kan rin ai hta n ru nra byin ai lam ni, shat kan hte seng nna mang hkang nga ai, pu bum, kan bum ana zawn re ai hpe mung shamai shatsai ya lu ai.  Salum n gun hpe jahpring ya lu ai salum n gun tsi kaba mung rai nga ai.  Gaud ngu ai lami laman bum machyi ana hte nshang machyi ana a matu mung shanam chyang hpe tsi kaba langai hku akyu jashawn jai lang mai ai.

Shanam chyang hpe  gara hku jai lang ra na ladat hpe bai tsun nga yang shanam chyang hpe aten na na tawn da mayu ai rai jang  ahpa hpa rai mawt galep la nna htum kaw rai rai shadung hku  htu mani shing nrai rin mani la nna san seng ai soi palin ni hta bang tawn da mai ai. Dai shingmun hpe lani mi hta hpalap gayau ai hpalap kyaw mi hpe shani shagu ding yang sha mat wa ai rai yang lahta e tsun sai ana ni hpe tau nau makawp maga la lu mai nga ai. Bai ladat langai mi gaw shanam chyang htu mani da ai shadung shing nrai , shanam chyang hpe ahpa hpa galep nna lagat ntsin hpalap kyaw mi hte lwi hkri si ntsin shup bang rai gayau lu ya ai rai yang ana ahkya ni kaw na tau nau makawp maga la lu nhtawm hkam kaja asak galu ai akyu hpe hkam la lu mai nga ai.

Rai yang tsawra ai shiga madat nu wa hpu nau ni ndai shanam chyang gaw daini anhte a ginra hta grai manu hpu ai, loi loi hte tam la na yak ai re majaw tinang  dum nta wang shagu hta hkai tawn da nna akyu jashawn jai lang ai rai yang dinghku a matu hte tsi kaba tsi kaja langai tai na teng sha rai nga ai. Dai re majaw ahte wunpawng myusha ni hpe Karai Kasang hpan tawn da ya sai shingra tsi mawan, tsi hkrung tsi nan tsi kaja ni hpe akyu jashawn jai lang chye nna asak galu hkam kaja ai amyu sha ni tai nga ga.

By - Julia Ja Ing