Nawng Lap A Hkamja Lam Akyu Ni

Nawng lap hpe anhte a Myanmar mungdan hta sha n-rai kaga mungdan law law hta mung sha ai masha law ai hpe mu lu nga ai.Nawng lap hta e hkum hkrang hpe akyu jaw ai dat ni rai nga ai vitamin A,vitamin B1,vitamin C,protein dat,calcium dat,phosphorus,hpri dat,carotene zawn re ai lusha n gun dat ni grai law rawng ai majaw hkamja lam a matu manu daw dan nlu ai shat mai lusha langai rai nga ai.Nawng lap gaw manu ndan ai zawn rai tim hkamja lam akyu law law hpe jaw ya lu ai shingra tsi mawan lu sha kaja langai rai nga ai.

Nawng lap sha nna lu la mai na hkamja lam akyu ni hpe sawk sagawn hka ja lam galaw yu ai shaloi yup pyaw ai akyu hpe jaw ya lu ai.Nawng lap hpe sha nna yup pyaw ai gaw aten na na yup shaleng taw mayu ai hku nre sha,yup ai aten laman hta atsawm sha yup pyaw lu hkra jasu alun ya lu ai atsam rawng ai majaw bai rawt wa ai shaloi yup hkru nna asan zeng nga ai,nga pyaw lam hpe hkam sha lu ai.

Hkum hkrang hpum shayawm ya lu ai – nawng lap gaw kan chyat ai,pushaw ana byin ai hpe hkyamsa shangun lu ai zawn hkum num nak shayawm jahkrat mayu ai masha ni a matu mung kaga malu masha ni a malai nawng lap sha ya nna hpum shayawm la mai nga ai.

Bum machyi ana hpe hkyamsa mai tsai shangun ai – nawng lap hta amino acid grai law rawng ai majaw gung hpe shaprai kau ya lu ai,bum machyi ai hpe hkyamsa mai tsai shangun lu ai,jit sa hka hkaw kaja ai hte yup pyaw shangun ai atsam ni rawng nga ai.

Gung shaprai ya lu ai – nawng lap hpe gung shaprai tsi hku nna jai lang ai law nga ga ai re.Masha hta rai rai,dusat hta rai rai lama ma sha shut nna nang ai shaloi nawng lap hte tsi shamai chye ga ai .Nawng lap hta rawng ai anti oxidant gaw hkum hkrang kata na n kaja ai free radical ni hpe jasan shaprai kau ya lu ai majaw ana ahkya ni,grau nna cancer ana nbyin hkra makawp maga ya lu nga ai.

Nawng lap hpan amyu myu nga ai rai nna,kya nna grau sha mu ai,nkau mi gaw ginlang loi ja ai,kyaw kangau sha ai shaloi hkut ai hte chyang mat ai hpan ni nga ai hpe mu lu ai.Ginlang tsit ai,loi hpraw hpraw re ai  hte hkyeng ai hpan nawng lap mung nga ai.Dai hta na ginlang hkyeng ai hpan gaw grau nna tsi tai ai nga nna tsun da nga ai.Rai yang ginlang hkyeng ai baw nawng lap a laksan akyu hpe bai hkaja yu ai shaloi ginlang hkyeng ai baw nawng lap gaw mawm dat,hpri dat,vitamin A,vitamin C ni rawng ai hte lusha rin kaja ai akyu ni hpe jaw ya lu ai lam tsun da nga ai.

Sin hkamja hkamja lam a matu sha ya na kaja ai.Daini na aten hta malu masha ni hta lawm ai chemical datu rai ni hte tsa chyaru grai law lu ai lam ni a majaw sin ana byin ai masha ni law nga ai.Sin ana mang hkang a matu ginlang hkyeng ai baw nawng lap hpe ntsin shadu lu ai,shing nrai shadu sha,gayau manai sha rai nna mai tsai lu ai lam tsun da nga ai.

Sai n gun yawm ai hpe hkyamsa mai tsai shangun lu ai.Ginlang hkyeng ai baw nawng lap hta hpri dat grai law rawng ai majaw shayi num ni hta madung byin chye ai sai n gun yawm ana nbyin hkra garum ya lu nga ai.

Myi n gun kaja ai – ginlang hkyeng ai baw nawng lap hta vitamin A,lutein hte carotenoid ni madang tsaw ai hku rawng ai majaw asak aprat kaba wa ai ten byin ai myi mu n gun yawm ai,myi mut kap ai,myi mam mam ai mang hkang ni hpe shamai ya lu ai,nbyin hkra makawp maga ya lu nga ai.

Salum hkamja lam mang hkang hpe shayawm kau ya lu ai – nawng lap hta vitamin A,vitamin C hte beta carotein ni rawng ai majaw hkum hkrang kata cholesterol law shadang a majaw salum sai lam lasa chyum gyip ai,salum hta sau shajan ga-up law rawng ai,a kajawng sha salum galawp hkring mat ai hte hkum katsing si ana byin ai hkrit tsang hpa mang hkang ni hpe shayawm kau ya lu ai.

Hkum chying ninggun kaja ai – ginlang hkyeng ai baw nawng lap hta rawng ai vitamin C dat gaw hkum chying n gun kaja na matu n gun jaw garum ya ai hte hkum hkrang kata na gung maza ni hpe shayawm shatsai kau ya ai majaw kapbra ana hte waw machyi ana ni nbyin hkra makawp maga ya lu ai hkamja lam akyu law law hpe jaw ya lu nga ai re.

Shingrai  tsawra ai shiga madat nu wa hpunau ni lusha shat mai hpan ni hta yu kaji dum ai zawn rai taw ai nawng lap gaw hkum hkrang hkamja lam akyu law law hpe jaw ya lu ai shingra tsi mawan kaja lu sha rai nga ai majaw manu shadan lu sha jai lang nna myit masin,hkum hkrang ngwi pyaw hkam kaja asak galu ai akyu hpe hkam la nga ga law.

Lamang tang madun ai - Julia Ja Ing