Nai Lagoi Hte Hkamja Lam

.Nai lagoi hpe anhte gaw shadu sha,malu masha shat mai shatai sha, muk hpan amyu myu galaw sha,gayau lu rai ladat amyu myu hte sung sha nga ga ai re.Dai zawn malu masha kaja tai ya nga ai nai lagoi gaw hkamja lam akyu law law hpe mung jaw ya lu nna tsi mawan tai ya lu ai lam hpung tang hpaji ninghkring ni mu tam da nga ma ai.Nai lagoi hta carbohydrate,vitamin B hte calcium,potassium,magnesium,sodium,phoshporus zawn re ai nhprang dat ni,mawm dat hte protein dat ni rawng ai.

Nai lagoi sha nna kaning re ai hkamja lam akyu ni lu la mai ai kun ngu ai hpe hkaja yu ai shaloi (1) salum hkamja lam akyu hpe jaw ya ai – nai lagoi hta na folate ngu ai dat gaw salum ana byin shangun ai homocysteine dat hpe shayawm kau ya lu ai.Potassium grai law rawng ai majaw salum sai dat lam hte sai sa lam ni hpe kawraw shanem ya lu nna salum ana hte hkum katsing si ana nbyin hkra makawp maga ya lu ai.Magnesium rawng shadang tsaw ai majaw sai gayin shamu shamaw lam hpe kaja shangun ai.

2) hkum hkrang galu kaba lam hpe n’gun jaw ai – nai lagoi hta protein dat ramdaw rawng nga ai.Shan hta na lu ai protein ni htan namsi namsaw hte ga kata rawng ai ginbau ni hta na lu ai protein hpe hkum hkrang e chyup gang marawp la na grau loi nga ai majaw ndai malu masha ni hpe sha ai gaw hkam kaja ai hkum hkrang galu kaba lam hpe jaw ya lu ai.

3) Hkum hkrang numnak hpe shayawm ya lu ai – Yang yi,nai kadung ni zawn kaga nai hpan ni hta calorie yawm ai nai lagoi gaw hpum shayawm mayu ai masha ni a matu grai kaja nga ai majaw kaw si nna hkau hpoi sha na rai yang kaga dwi sau ai malu masha ni a malai lusha dat hte mawm dat law rawng ai nai lagoi hpe sha ya na kaja nga ai.

4) Jit sa lam hta ana kanu shang ai hpe makawp maga ya lu ai – nai lagoi hta na tsi mawan tai ya lu ai dat atsam gaw jit sa lam hte jit bawng ni hta ana kanu shang ai hpe tsi shamai ya lu ai.Dai majaw jit sa lam hta ana kanu shang ana jahkring hkring sha byin chye ai shayi num ni sha ya na kaja nga ai.

5) Hkamjan n-gun hpe sharawt ya lu ai – nai lagoi hta rawng ai nhprang dat gaw n’gun yawm ai,puba ai hte bawnu hte seng ai ana ahkya mang hkang ni hpe ninghkap gasat ya ai hta grai garum ya lu ai .

6) Lusha rin shamyit kaja ai – lusha rin shamyit ai hta mawm dat gaw ahkyak dik rai nga ai.Mawm dat gaw shat lam kata hta lusha ni shamu shamawt kaja shangun nna lusha dat ni chyup gang la lu hkra jasu alun ya ai.Dai majaw nai lagoi sha ai gaw kan chyat,kan shing dang ai,kan mase ai ni hpe shamai ya lu nna sai kata jumdwi dat hpe mung reng hkang ya lu ai.Mawm dat a majaw sha,jan rawng taw ai cholesterol ni hpe seng jasan kau ya nna salum sai lam hpe mung hkamja shangun ai.

7)Yup pyaw shangun lu ai - `nai lagoi gaw magnesium grai law rawng ai majaw atsawm sha yup pyaw shangun lu ai.Dai majaw nai lagoi sha ai gaw yup n pyaw ana lu ai,atsawm sha yup n pyaw byin ai masha ni a matu kaja nga ai.

8)Sai Lam Hpe Hting Hkang Ya Lu Ai – nai lagoi hta potassium hte sodium rawng ai a majaw sai n-gun hpe hting hkang ya lu ai rai nna sai rawt ana lu ai masha ni sha ya na kaja  ai.

9)Sade n-gun kaja ai – nai lagoi hta potassium dat grai law rawng ai majaw sade hpe jasan jaseng ya lu nna sade kata na maza mala gung ni hpe la jasan jaseng kau ya lu ai.

10)Vitamin B wuhpung law rawng ai – nai lagoi hta vitamin B uhpung grai law rawng ai hte kaja ai cholesterol ni rawng ai majaw salum sai lam hte salum ana hpe makawp maga ya lu ai.Sai n gun yawm ai hte bawsin ai lam nbyin hkra mung makawp maga ya lu ai.Bai nai lagoi hta sai hkyeng di shabyin na matu n nga n mai ra ahkyak ai magri dat hte hpring dat mung rawng ai majaw sai n-gun kaja shangun ai.Hpri dat gaw sai gayin shamu shamawt kaja shangun ai majaw bawnu kata de oxygen atsawm sha du shangun ai rai nna bawnu kaja ai akyu hpe jaw ya lu ai hte malap ja ai ana nbyin hkra mung makawp maga ya lu ai akyu ni hpe jaw ya nga ai majaw nai lagoi hpe mung hkamja a matu tinang ra ai ladat hte galoi mung sha ya nga let hkum hkrang myit masin ngwi pyaw hkam kaja ai akyu hpe hkam la nga ga law.