Makam Masham Hkaja Lamang -MYIT YU HPA MEDIA NINGNAN ( Catechism )

MYIT YU HPA MEDIA NINGNAN

Ga San 40: Digital Garan ai (Digital divide) ngu ai gaw hpa rai ta?

Social media a reng htum ai bandung gaw shawa hte seng ai lam ni hpe shagring ai hta mungkan ting shang lawm ai (universal participation in shaping public affairs) rai nga ai. Internet hte social network hta masha nkau hpe ningnan kaw nna ngam kau da ai. Ndai zawn shanhte Internet n lu ai, awng dang ai hku n lu lang ai gaw, uphkang hkrang a majaw rai kun, ja gumhpraw a majaw rai kun, shing n rai, tingkyeng myit a majaw rai kun. Nawku Hpung gaw social communication hpe jai lang na matu lam hpaw ya ai. Masha wuhpung wuhpawng ni hpe ngam kauda ai (digital divide) hpe koi kau lu na matu, masha nkau sha ka-up da ai lam hte, myit masa gyip ai hpe koi kau lu na matu Social communication hpe jai lang nga ai. Dai hku masha nkau hpe ngam kau da ai hta asak kaba ai ni, bungli n lu ai ni, hpaji n kung ai ni hpe hkra jang, dai gaw social divide rai nna dai hpe mung la kau ra ai. Ndai gaw matut mahkai ai hte seng ai sha n-ga, n tara ai uphkang hkrang rai nna shiga, hpaji hte bawngring lam hpe masha wuhpung wuhpawng ni n mu, n na, n chye na matu, makoi magap da ai lam re.

414,416,557,561 – 2495,2498,2499

Lahpawt mi nang yup rawt wa ai shaloi nang laika ka ai ladat mat ai hpe mu ai. Nang sen n htu lu sai. Na a bungli letterhead, tsa-ik (laika sumpu), check, logo, na a hpawngtin na tsi du hkra mat ai. Nang n-gup hpaw dat jang, nsen n pru ai. Nang lata n lu sharam ai, myiman n lu shung ai, n lu mani mat ai. Raitim, nang naw lu matut mahkai ai, nang ra ai hku galaw lu ai gaw ASCII test re. Shai ai lam langai gaw na a shiga malawm hte manang ni a shiga malawm rai nga ai.  CLIFFORD STOLL (b. 1950), American astrophysicist and computer pioneer

Ga San 41: Media hpe jaw ai ladat hte gara hku lang na i?

Media hpe jaw ai hku jai lang ai gaw masha shagu a dahkat rai nga ai. Classic mass Meida (shi laika, radio, TV) hpe, gara gaw ahkyak ai ngu ai lam tinang nan dawdan chye ra ai. Majoi yu mada hkap la ai gaw myit n pyaw shangun ai hte wenyi lam hpe akyu n jaw ai. Ndai lam hte seng nna kanu kawa ni, sara ni hte ramma ningbaw ni hta lit nga ai. Shanhte gaw ma kaji ni hte ramma ni a matu media jai lang ai hta kasi kaja madun nna gara gaw kaja ai, akyu jaw ai ngu ai hpe matsun ra ai. Digital media hte seng nna bai rai jang, lit n'nan langai bai jat wa ai: grau nna social network hte seng jang masha ni dip shapraw ai, shagun ai hpe majoi mi n mai hkap la ai. Nang mung lamang gala shapraw ai wa (producer) "like" jaw ai wa, shing n rai, photo online jaw ai wa rai ra ai. Dai majaw nang hta media galaw shapraw ai wa (producer) hte maren lit nga ai.

376,560,563 – 2496

Shi hta Facebook Friends 1,000 nga tim manang langai mi pyi n lu ai. Unknown

Inhternet gaw sawk sagawn tam la na, kanan (copy) la na hte yu chyai ai shara re. N kaja htum gaw sat ai, ngang gayut ai, data shaw ai shara hte tingkyeng hpung ni a shara re. grau lachyum n pru ai gaw lachyum n pru ai wa hprawng ai mungkan re.  BRUCE WILLIS, (b. 1955) American film actor, 2007

Asak aprat madung gaw, kanawn mazum ai lam rai nga ai.  Martin Buber (1878-1965), jewish religious philosohper

Ga San 42: Media hpe jai lang jang ngai hta hpa lit nga a ta?

Shawa matut mahkai rai (Social media) gaw masha ni hpe rau kahkyin ya lu ai, shing n rai, singga shangun ai. Media gaw masha ni hpe machye machyang grau jaw lu ai, shalaw jahtam ya lu ai, n-gun jaw lu ai, shing n rai, n kaja ai lam de lam woi shadam ai. Media hta anhte hpa galaw ai, hpa ahkang jaw ai hte social network ni gaw shinggyim masha ni a matut mahkrai ai yaw shada ai hpe garum ya ai. Babela a ga amyu myu shai ai hpe sharai ya ai (N'Pawt 11:4-8) hte Karai Ksang a Wenyi a marang e yawng hpe chye lu ai (Kasa 2:5-11). Ahkyak ai ga manaw gaw "lit la ai" ngu ai re: tengman ai hpe chye lu na matu hte shada da tsaw ra lu na matu sharawng ai Karai Kasang a man e lit la ai; social media a majaw htingbu wa hpe shalawm ai, shang lawm ai hte hpaji jat shangun ai htingbu wa a ntsa e lit la ai; nye ntsa e mung lit la ai, hpa majaw nga jang nye hkum ngai makoi nga na malai masha ni hte matut mahkai nna shanhte a ra ai lam ni hpe chye lu ai.

198,416,562 – 2494,2495,2497 – 495,460

Digital media gaw masha hpe hpum nga shangun ai, anya shangun ai, hpyen shatai ai, garun gari shangun ai, machyi shangun ai hte myit n pyaw shangun ai.  MANFRED SPITZER (1958), German psychiatrist who coined the expression digital dementia

Digital mungkan hta e shiga htinglet ai ngu ai gaw... social network langai a kata e masha shada da machye machyang hpe garan kachyan hkat ai. Galaw shapraw ai wa hte jai lang ai wa a lapran shai ai nau n nga ai rai nna, matut mahkai ai gaw data shada galai hkat ai sha n-ga, shada garan kachyan hkat ai mung re. POPE BENEDICT XVI, Message for the 45th World Communications Day, 2011

Ga San 43: Internet kaw hkrak re ai matut mahkai ai gaw kaning san a ta?

Hti hkum lang ai ladat mungkan (Digital contient) hpe Hkristan ni lu madu la nna Kabu Gara Shiga hte jahpring lu hkra raitim, matut mahkai ai ladat gaw shawoi na hte n mai bung ai. Hkristan gabaw hte seng ai shiga (message) ni hpe online kaw mara ai, ndau shana mai ai. Raitim, dai hta kaga masha ni hpe jahprak ai, yu kaji ai, mara tam ai, shada myit bra garan shangun ai rai jang, Wa Sarabyin Francis Evangelii gaudium laika hta tsun ai hte n htan shai ai: "Kabu Gara Shiga a kabu hpa gaw masha yawng a matu re: kadai hpe mung n ngam kau da ai." Ndai lachyum gw social media hta mung maren re: "Dai ni Nawku Hpung gaw Kabu Gara Shiga hpe masha yawng hpang de pru wa nna hkaw dan na gaw grai ahkyak ai: shara yawng de, aten shagu, n ung ang ai sha, n htingnut ai sha, n hkrit ai sha hakw tsun ra ai" (EG 23).

 

Add new comment

6 + 6 =