Kungla Shapoi Galaw Ai Lam

LUKA KA DA AI KABU GARA SHIGA LAIKA (Lk 19:28-40)

Yesu gaw sape lahkawng hpe shangun dat nna, kadai mung garai n jawn yu ai lawze kasha hpe Yesu hpang de dun wa shangun wu ai. Dai lawze kasha hta jawn let, Yesu gaw Yerusalem de lung wa wu ai. Shing rai Yesu gaw lawze kasha jawn sa wa yang, shanhte gaw tinang a hpun nba ni hpe lam e hkan nep ya ma ai. Ya mare du magang yang na Tsanlun bum kahtawng kaw na yu wa ai kaw du yang, sape hpung masha nlang hte gaw, kabu gara let nsen kaba hte Karai Kasang hpe shakawn kungdawn ma ai. Madu a mying ningsang hte du sa ai Hkawhkam Wa gaw ‘a’ nga ai law, nga ma ai.

KUNGLA SHAMAN AI POI A LACHYUM

Yesu gaw Yerusalem Mare de “awng padang hte du shang wa ai” (triumphant entry) hpe masat dingsat galaw ai poi ninghtoi rai li ai (Mt 21:1-9). Madu Yesu gaw shap la ai lawze kasha jawn let du shang wa ai. Shawa masha ni law law wa tinang hpun nba ni hpe lam hta e nep ya ma ai. Nkau mi gaw nam na hpun lakung lakying ni kran la nna, lam hkan e nep ya ma ai. Namhtan lap ni (palm leaves) ni lang let, Madu a mying ningsang du sa ai wa gaw,”Hosanna” rai nga u ga law, nga nna jahtau garu let Karai hpe shakawn kungdawn ma ai.

NAMHTAN HPUN LAP (PALM LEAVES)

Namhtan lap ni (palm leaves) hpe awng padang kumla hku masat da ai htung lai nga yu sai. Dai majaw, moi shawng de Greek masha ni gaw ginsup ninghkrin ni, majan dang ai hpyen hpa-awn ni hpe hkaptau ai shaloi, ndai palm leaves ni (namhtan hpun lap ni) hte gawam nna tau la ma ai. Madu Yesu gaw Yerusalem mare du shang wa ai shaloi, majan gumra n jawn wu ai, lawze kasha hpe jawn wu ai. Dai gaw, “simsa lam a Madu” (prince of peace) gaw shi rai nga ai hpe madun dan ai.

MYIT DUM GALAW AI LAM KABA LAHKAWNG

Kungla Shaman ai Laban shani gaw, Chyoi Pra ai Bat Magam (Holy Week) hpang ai shani mung rai nga ai. Nawku Hpung Labau hta Jawprat 4 (4th Century) htum wa maga kaw nna ndai Palm Sunday ngu ai Kungla Shaman ai Ninghtoi hpe, Yerusalem kaw e galaw hpang wa sai. Kungla Shaman Poi hta ahkyak ai lam kaba (2) hpe myit dum galaw nga ga ai. Dai gaw:- (i) Madu Yesu awng padang hte Yerusalem de du shang wa ai. (ii) Madu Yesu nni nkri hkam, si hkam nna bai hkrung rawt wa ai Paska Mungsung (Paschal Mystery) ni rai mali ai.

KUNGLA LAP

Anhte a buga ginra ni hta ‘namhtan hpun ajet’ (palm tree) nau n tu ai majaw, namhtan hpun lap ni a malai kungla lap ni hpe lang ai rai sam ai. Bai nna ma-un hpun lap ni hpe mung lang nga ga ai. Awng padang a kumla lachyum rawng ai palm leaves (namhtan hpun lap) ni hte Madu hpe shagrau awlaw nawku shakawn let Yuda masha ni zawn, n-gup hte “Hosanna” ngu nna jahtau garu shakawn nga ga ai rai.

HOSANNA

Ndai ga hkum ga si gaw, Hebre ga kaw na sa wa ai ‘ga hkum’ re ai hpe chye lu ai. Greek hte Latin ga hta mung lang ai lam hpe mu lu ai. English laika hta gaw, jawprat 12 hkan hta mu lu sai. Hosanna ga hkum a lachyum gaw,” hkye hkrang la rit, ya jang hkye la rit, akyu hpyi ga ai” ngu ai lachyum ni rawng nga ai. Shk 118:25 hta tsun da ai gaw, Yahweh Karai Kasang e, ya hkye hkrang la rit law; ya shaman ya rit law, nga nna tsun da nga ai.

SHADUM JAHPRANG YA AI LAM

Hkye La Madu Yesu Hkristu hpe anhte a myit masin kraw kata de hkap pang la nna, Shi Madu a hpang hkan nang nga na matu myit sharawng nga ga ai, ngu ai hpe shadum jashai ya nga ai.

MISSA HKUNGGA HTA

Esaia 50:4-7 ……. Hkiba ai wa hpe shalan shabran na chye wa lu hkra, Madu gaw sharin achyin hkam la ai ni a shinglet, ngai hpe jaw ni ai. Madu gaw, nye a na hpe hpaw ya nna, ngai mung lale kau ai hte kanut mat wa ai n rai. Madu gaw ngai hpe garum na ra ai; dai re majaw ngai mak mat ai n rai.

Hpilipi 2:6-11 ……. Hkristu gaw si ai du hkra madat mara nga ai. Dai re majaw, Karai Kasang gaw Shi hpe shagrau ya nna, amying shingteng yawng mayawng hta grau ai amying ningsang jaw da wu ai.

Luka 23:1-49 …… Wudang ntsa kaw nna, Yesu gaw mara raw dat ya ai ga hte myit malai lu ai damya wa hpe ‘ga sadi’ jaw ai ga tsun wu ai.

Daini na Laban hta Luka a Kabu Gara Shiga Laika hta na Chyum ga daw lahkawng hpe hti ai. Yesu awng padang hte Yesrusalem de du shang wa ai lam hte Yesu nni nkri hkam la ai lam rai mali ai. Yesu gaw rim la hkrum ai hpang, hpawng nga ai nlang hte gaw, Shi hpe Pilatu hpang de woi bang nhtawm, mara jaw, mara shagun da ma ai. Dai ni gaw:- (i) Amyu sha ni hpe lam woi shadam ai, (ii) Ceaser (Kehta) hkawhkam hpang de hkansi bang na lam hkum da ai, (iii) Shi hkum dai Hkristu ngu ai Hkawhkam rai nga ai, nga nna tsun ma ai. Pilatu gaw Yesu hpe san jep yu yang, hpa mara mung n mu wu ai.

Pilatu gaw, hkinjawng agyi ni, du salang ni hte mung masha ni hpe shaga jahpawng nhtawm, shanhte shagun da ai mara lam hpa mung n mu ai, ngu nna tsun wu ai. Dai hta n-ga, Herod mung hpa n mu ai, dai majaw Shi hpe anu sharin nna dat dat na we ai, ngu nna shanhte hpe tsun wu ai. Yesu gaw n hkru ai amu hpa mung n galaw ai, shi hta si ging ai mara hpa mung n mu ai majaw, anu sharin nna dat dat na ngu nna shanhte hpe tsun wu ai. Rai tim, shawa masha ni gaw, Yesu hpe wudang hta jen da lu na lam atik anang hpyi shaja ma ai. Jahtum e, shanhte hpyi ai hte maren, Yesu hpe shanhte ra ai hku ap kau ya dat wu ai.

Yesu gaw wudang ntsa kaw nna,”Wa e, shanhte a mara dat kau ya mu; shanhte galaw ai lam hpe shanhte n chye nga ma ai” ngu nna Kawa Karai Kasang hpe hpyi nem wu ai. Bai nna, myit malai lu ai damya wa hpe mung,”Dai ni jang, nang Ngai hte rau Hparadisu e nga na rai nga ai” ngu nna shi hpe htan wu ai.

“Madu a amying ningsang hte du sa ai Hkawhkam Wa gaw ‘a ‘ nga ai law. Sumsing lamu e, ngwipyaw ai hte tsaw htum ai shara e, hpung shingkang rawng nga u ga law.” (Lk 19:38).

By - Fr.John Dashi Naw Lawn

Lamang tang madun ai - Julia Ja Ing