Jum Ntsin Hte N gup Garu Nna Lu Mai Na Akyu

Jum ntsin hte n-gup garu, n-gup krang ai hpe masha law law galaw taw ai rai nga ai. Grau nna wa machyi, yu hkraw machyi ai ten ni hta galaw chye ga ai zawn kalang lang wa htu tsi tam yak ai ten ni hta mung jum ntsin hte n-gup kashin garu san seng kau ai lam ni galaw chye nga ga ai.

Jum ntsin hte n-gup garu kashin ai gaw kaja wa akyu nga ai re kun ngu ai hpe hka ja yu ai shaloi hka hpunglum hta jum loi bang nhtawm n-gup garu kashin ya ai gaw n-gup kata na bactria ana kanu ni hpe sat kau ya lu ai hte n-gup bacteria ana kanu ni n law jat hkra makawp maga ya lu ai. N-gup kata na maza ni hpe mung jasan jaseng kau ya lu ai, n-gup manam ai hpe jasan kau ya lu ai.

Ladi pat ai hpe hkyamsa shangun ai – hpa majaw rai na kun nga yang  jum ntsin hte n-gup garu ai gaw nsa sa lam hte ladi kata nga ai nyep mahkak ni la jasan kau ya lu  ai. Wa,n-gup bum machyi ai hpe mung jasip shamai ya lu ai hte ga-ut makret machyi ai hpe hkyamsa shangun lu ai. Ladi kata na bacteria hte virus ni hpe la shatsai kau ya lu ai.

Nsa sa lam kata ana kanu shang ai lam hkyamsa ai – sawk sagawn magam lam galaw da lu ai hta lum lum nga ai jum ntsin hte lani mi masum lang n-gup garu kashin ya ai gaw nsa sa lam kata de ana kap shang ai lam n byin na matu tsa shadang 40% du hkra makawp maga ya  ai lam tsun da nga ai.

Yu si bum machyi hkyamsa lu ai – yu si bum machyi ai gaw bacteria hte virus ni a majaw byin ai rai nga ai. Yu si bum machyi yang malu masha hte hka lu mayu bang pyi n mai rai machyi shoi chyum hkam sha ra nga ga ai. Dai zawn machyi ai lam hkyamsa lu na matu gaw lum lum nga ai jum ntsin hte n-gup garu kashin ya jang lawan ai hku mai tsai hkyamsa lu nga ai.

N-gup manam hkyamsa ai – malu masha a majaw rai rai, kaga lama ma a majaw mi rai rai byin chye ai n-gup manam ai lam gaw manang ni hte ga shaga ai ten grai nan n htuk manu, n tsawm htap ai lam rai nga ai. Dai zawn rai n-gup manam ai mang hkang hpe jum ntsin hte n-gup garu kashin ya jang lawan ai hku mai tsai lu na ra ai. Dai majaw tinang gaw n-gup manam chye ai hpe dum ai rai  jang jum ntsin hte n-gup garu kashin lam galaw ya nna shamai la nga ga.

Wa uji hte wa sai pru ai hpe hkyamsa shangun lu ai – wa sai pru ai, wa uji sai pru chye ai masha ni mung hka hpunglum hta jum loi bang nna lum lum nga ai jum ntsin hte n-gup garu kashin ai lam galaw ya nga ga kaja wa mai tsai lu na ra ai. Jum ntsin gaw n-gup kata byin chye ai ana ahkya yawng a matu tsi kaja rai nga ai. Wa machyi ai, wa uji bum ai hpe mung hkyamsa shamai shatsai ya lu ai akyu ni hkam la lu mai nga ai re.

Dai re majaw jum ntsin gaw n-gup hkam kaja lam a matu manu jahpu law law htum nra ai shingra tsi kaja langai rai nga ai. Wa htu tsi n lu mai ai ten hkan mung jum hte wa set mai ai zawn jum ntsin hte n-gup garu kashin jasan la mai ai. N-gup manam na zawn re ai malu masha ni sha ngut ai hpang mung jum ntsin hte n-gup garu kashin kau ya ga, dai gaw n-gup wa san seng ai hte wa machyi ana n byin hkra tau nau makawp maga la ai lam mung rai nga ai.

Jum ntsin hte n-gup garu kashin nna lu mai na akyu ni hpe ginjum dat nna bai tsun ga nga yang jum ntsin hte n-gup garu kashin ai gaw n-gup kata na bacteria ana kanu ni hpe sat kau ya lu ai. N-gup, wa bum machyi ai hpe hkyamsa mai tsai shangun lu ai. Yu hkraw galim gaya ai, yu hkraw machyi ana hkyamsa mai tsai lu ai.  Dai re majaw tinang hta wa machyi ai shing nrai n-gup kata lama ma machyi ana byin taw ai rai yang mi sha tsun sai hte maren hka hpum lum gawm mi hta jum hpa lap kyaw mi daram bang nna gayau dat u. Dai jum ntsin hpe second ( 30 ) daram na hkra ma-um da nna bai prat kau kau di u. Hka gawm mi htum hkra ma-um dat prat dat rai galaw ya u. N-gup machyi ana mai ai du hkra lani mi 4/5 lang galaw ya nga u wa machyi, n-gup machyi ai ana teng sha mai tsai hkyamsa lu na ra ai lam machye machyang ni hpe garan kachyan ya dat lu ga ai.

Lamang tang madun ai - Julia Ja Ing