Covid Aten Koi Gam Ra Ai Lusha Ni

Covid - 19 virus kap bra ana zinli gaw hkam jan lu ai hkum chying n gun hpe mung adawt gasat hkra machyi shangun ai zawn n gun yawm ai, hkum num nak shadang yawm ai lam ni mung byin shangun ai kap bra machyi ana rai nga ai. Covid ana kap hkrum ai shaloi virus  ana kanu ni hpe ninghkap shapraw kau lu na matu tsi mawan ni lu sha na ahkyak ai zawn, malu masha hpe mung lusha n gun hpring hkra hkamja lam hte htuk ai ladat hte sha ya na ra nga ai.

Dai majaw covid aten hta malap da n mai ai langai mi gaw lusha n gun hpring tsup hkra sha na rai nga ai.Lusha n gun dat hpring tsup hkra rap shara sha ya ai gaw hkam jan lu ai n gun rawng ai majaw covid ana nbyin hkra makawp maga lu ai zawn covid ana kap hkrum wa ai raitim hkum chying n gun kaja nna hkam jan lu na atsam nga hkra garum ya lu ai. Tsun mayu ai gaw ana kap hkrum wa ai raitim grai n sawng ai sha lawan ai hku bai mai tsai wa lu ai. Dai majaw ndai aten hta masha shagu lusha n gun dat rap shara sha nna hkru hkru sha, hkru hkru yup na hpe matsun ya taw ai rai nga ai.

Kaning re ai lu sha ni gaw ndai aten hta sha ya na kaja ai,covid ana kap hkrum ai masha ni hpa baw lusha sha ya yang kaja ai lam ni hpe lai wa sai lamang ni hta hpaji jaw garan kachyan ya sai rai nga ai.

Ndai lamang hta gaw covid ana sawng taw nga ai ndai aten hta kaning re ai malu masha ni hpe koi gam ra na hte seng nna sawk sagawn hkaja da lu ai lam ni hpe tsun ginlen garan kachyan ya mayu ai.Covid ana chyam bra sawng taw ai aten hta hkam kaja n gun rawng na matu lusha law law sha ra ai ngu tsun ai raitim lusha shagu gaw  n gun dat jahpring ya lu ai lu sha hkrai nrai nga ai.

Lu sha n kau mi gaw  sha mu ai lusha ni raitim hkamja lam hpe akyu n jaw,hkamja lam hpe hkra machyi shangun ai lu sha ni nga ai. Grau nna ndai aten hta hkamja lam hte n htuk ai lusha ni rai jang gaw kade sha mu ai, kade ra sha ai lusha ni raitim naw koi gam da na kaja nga ai.

Rai yang kaning re ai malu masha ni gaw ndai covid aten hta koi gam ya na ra ai re kun ngu ai hpe hka ja yu ai shaloi

( 1 )chyalu hkrawn rai sha mai daw hpri bu ni hta bang da ai ready made lu sha ni – ndai hpri bu ni hta bang tawn da ai ready made lu sha ni gaw sha yang mu ai zawn shadu lajang sha na mung grai loi ai lu sha ni rai nga ai. Raitim dai lu sha ni hta jum grai law rawng ai gaw teng sha rai nga ai hte na na tawn da mai na matu chemical datu tsi ni grai law rawng ai lu sha rai nga ai majaw ndai covid aten hta koi gam lu ai kaja dik rai nga ai.Dai malu masha ni gaw bum machyi wa chye ai zawn hkum chying n gun hpe shayawm kau ya ai majaw machyi masha ni bai hkam kaja na matu aten grau na shangun ai lu sha re ai lam tsun da nga ai.

2) Jap ai lu sha – hkum n pyaw, machyi makaw byin ai ten shing nrai machyi nnan bran wa ai aten ni hta jap jap nga ai lu sha hpe n gup hpyi taw ai aten ni nga chye ai raitim ndai covid aten hta gaw jap ai lusha ni hpe n sha ai  kaja dik re ai lam mung tsun da nga ai.Hpa majaw nga yang majap jap ai lusha ni gaw yu hkraw gaya ai lam byin lu ai zawn jahkru taw ai rai yang jahkru grau sawng wa ai chye ai hte shat kan hpe mung hkra machyi shangun ai majaw koi gam ra ai lusha hta lawm nga ai.Dai majaw ndai covid sawng taw ai aten hta majap a malai gyit mawng hpe madaw madung sha yang grau kaja na re ngu tsun mayu ai.Grau nna covid ana kap hkrum ai machyi masha ni grai jap ai lusha ni hpe sadi sahka koi gam lu yang kaja na re.

3) Sau kyaw gangau da ai lu sha ni – masha n kau mi sau n lawm ai,si mai sihtu rai jang n chye sha ai madang daram sau ra sha ai masha ni nga ma ai re. Malu masha law malawng mung sau bang nna shadu sha yang she grau sha mu ai rai nga ai.Raitim ndai covid aten hta sau hpe shadawn sharam rai shayawm sha lu ai gaw kaja ai lam matsun da nga ai.Sau law ai malu masha ni gaw hkamja lam a matu n hkrak ai hte lu sha rin shamyit na mung yak ai.

Bai nna pu kata na akyu jaw ai bacteria ni hpe mung adawt gasat jahten shaza kau lu ai hte sai kata cholesterol shadang hpe rawt shangun nga ai majaw ndai covid ana chyambra taw ai ten hta sau hpe shadawn sharam rai bang sha ai gaw hkamja lam hpe madi shadaw garum ya lu nga ai.

4) Dwi hpa ntsin – Covid ana byin taw ai aten hta ready made dwi hpa ntsin ni hte jumdwi grai law rawng ai lu hpa, sha hpa ni koi gam lu ai gaw kaja dik rai nga ai. Ready made dwi hpa ntsin ni hte grai dwi lai ai lu hpa, sha hpa ni gaw bum machyi wa chye ai hte hkamja lam hpe hkra machyi shangun ai zawn machyi masha ni lawan bai hkamja wa lu na aten hpe grau na shangun ai lu sha ni rai nga ai.

Dai majaw ndai aten hta dwi hpa ntsin lu mayu ai rai jang tinang hkrai shingra namsi ntsin ni hpe jumdwi shayawm bang nna gayau lu ai gaw kaja dik rai nga ai.

Shingrai tsawra hkungga ai shiga madat nu wa hpunau ni ya aten anhte a Myanmar mungdan hta grai sawng ai masa hku chyam bra taw nga ai Covid-19 kap bra  ana zinli hpe makawp ninghkap lu na matu hkamja dap ni a matsun hpe masha shagu hkan nang hkan sa na, hkamja lam hte htuk ai malu masha ni hpe n byin n mai rap shara sha ya nna hkamja lam hte n htuk ai lu sha ni hpe gaw mu sau nna grai ra ai lu sha raitim ndai aten koi gam da nna shadawn sharam rai lu sha na, masha shagu n gun rawng nna hkamja nga lu hkra yup hkring sa ten hpe atsawm manu shadan aten jaw na, myit hpe pyaw pyaw rai hkra tawn chye let hkru hkru sha rai nna Covid -19 kap bra ana zinli kaw na lawt kawt lu hkra sadi sahka nga sa ga. Mungkan masha yawng Karai Kasang a chyeju hte ngwi pyaw hkam kaja nga mu ga law.

Lamang tang madun ai - Julia Ja Ing