Covid Ana Gaw Makau Kaw Nan Du Taw Sai

Amyu hpan ginsai galai nna masum lang numdaw ngu na bai sawng wa ai Covid-19, Corona Virus ana zinli gaw anhte a Myanmar mungdan shara law law hta grai sawng ai masa hku chyambra nna ana kap ai masha lani hte lani grau law jat wa ai,machyi sawng ai masha mung grau grau law jat wa ai hte asak si hkrum ra ai masha ni lani hte lani na kajawng na zawn nga law wa nga ai. Covid ana zinli gaw kapbra lawan ai sinwawp bum ana rai nna sinwawp hpe sha nrai,hkum hkrang kata na salum hte sai lam lasa ni,bawnu,sin, sade ni hpe du hkra, hkra machyi jahten shaza ya ai hkrit tsang hpa ana re nga nna Dr.Khin Maung Lwi tsun da nga ai.

Ya aten mungkan ting hta nga ai hpung tang hpaji ning hkring ni gaw covid-19 ana zinli hpe makawp maga tsi shamai la lu na ladat amyu myu,tsi mawan amyu myu, makawp maga tsi amyu myu sawk sagawn tam shapraw lu na shakut taw nga ma ai re.Raitimung ya daini na aten du hkra makawp maga lu na prup tsi nkau mi hpe sawk sagawn tam shapraw lu ai lam nga ai raitim tsa shadang hpring tup makawp maga ya lu ai tsi mawan kaja n lu shapraw shi ai ngu mai tsun nga ai.Hpa majaw nga yang ya galang mi bai numdaw nna sawng wa ai ten ana kap hkrum ai masha nkau mi hta makawp maga tsi prup da ngut chyalu ni lawm ai hpe chye lu ai.

Anhte a Myanmar mungdan hta gaw yawng chye ga ai hte maren mungdan n sim sa,gasu kabrawng byin ai, myen hpyen dap up hkang ai n pu hta bai du mat wa ai aten kaw nna mungchying masha ni yawng covid -19 ana makawp maga tsi prup la lu na ahkaw ahkang hpe hkrat sum ginlut kau ra nga ga ai re. Masha nkau mi makawp maga tsi prup hkam da ai raitim mi sha tsun ai hte maren ana bai kap hkrum ai masha ni law law rai taw nga ma  ai.

Ya galang bai numdaw nna sawng wa ai aten hta mungdan asuya kaw nna mung tang du hkra tsi tsi lajang ya lu ai lam n nga ai, Myenmung kata na tsi rung law law hta tsi sarawun,hkamja dap magam gun ni n law wa ai mabyin gaw Covid ana zinli grau chyambra jat shangun ai rai nga ai.Bai nna Covid ana kap hkrum taw ai machyi masha law law hpe tsi rung, tsi gawk ni hkan hkap la tsi tsi lajang ya lu ai lam n nga ai,tsi rung sa shara n nga ai,covid ninghkap shamyik makawp maga ginra laksan center ni n nga wa ai majaw tinang a dum nta kaw sha chye ai hku tsi tsi shamai la taw ai gaw dum nta masha shada grau kapbra loi ai hte covid ana grau chyambra jat shangun ai mabyin masa ni rai nga ga ai.

Dai majaw tsawra ai shiga madat nu wa hpu nau ni e lai wa sai aten hta masha mungdan nkau hkan covid ana zinli grai sawng ai majaw ana kap masha ni grai law ai, shani shagu asak si hkrum ra ai  masha grai law ai majaw tsi rung tsi gawk n shang mat ai, makoi mayang na pyi yak hkak ai mabyin lam ni hpe shiga ni hta mu lu,chye lu ga ai re, dai mabyin ni gaw dai ni anhte a mungdan, anhte a buga ginra, anhte a makau grupyin, anhte a kung dinghku ni hta byin hkrum sha wa nga ga ai.

Kap lawan ai ana re, si wa ai baw re nga nna dum nta kata kaw hkrai nhtoi aten na na hkrit makoi rawng taw mung n mai nga ga ai.Lama ana kap hkrum wa yang shada mara shagun,mara tam hkat taw na aten mung nrai sai.Ahkyak ai gaw nang ngai yawng ana nkap hkrum hkra ja ja sadi maja let nga nna tinang kaw nna shawng makawp maga la nga ga. Grau nna shinggan de pru hkawm sa ra ai aten ni hta grai sadi ga, mask hpe nbyin nmai ladat jaw jaw hte shakap jai lang ga, hka hte sap pya jai lang nna jahkring hkring sha lata kashin shakut ga. Shinggan kaw na du wa shagu lata hpe atsawm sha kashin kau ai hpe nbyin n mai galaw nan galaw ga.Mai byin ai made dum nta kaw sha nga ga. Ndai aten gaw manam hkap la ai hpe grai sadi ra ai aten mung re, dai hte maren tinang hkum nan mung manang wa a nta de sa shaga hkawm chyai na aten nrai nga ai.Dai hpe mung ja ja sadi hkan sa ga.

Ana lama kap hkrum wa ai rai yang mung grai hkrit kajawng ai lam n nga ga.Myit hpe azim sha tawn nna gara hku nga sa ra na, hpa baw tsi ni lu sha yang kaja na hpe tinang nchye ai rai yang chye chyang ai masha ni kaw san la ga, manang ni hpe garum hpyi ga. Dum nta masha shada, manaw manang shada tsawra myit hte shada n gun jaw hkat, gawn lajang garum shingtau hkat ga. Raitimung ja ja sadi ra na gaw tinang hta ana kap hkrum jang kaga masha ni kaw bai n kapbra hkra sadi ga. Tinang hkrai ip makoi da nna tsi lagu tsi taw ai hku mung n galaw ga. Hkum npyaw wa jang manang wa hpe tsun dan u, manang ni kaw n kap bra jat hkra mai byin ai made tinang hkrai san rai nga u.Gawn lajang ya ai masha ni mung ana kap hkrum sai masha hte nmai hkra na hte ni ni htep htep nmai nga sai hpe gaw anhte yawng chye chyalu rai nga ga ai.

Ana kap hkrum nna machyi wa ai,sama n lu ai zawn re byin wa jang,ahkyak dik gaw manang ni, dum nta masha ni hte san re ai shara kaw nga na ra sai. Ndai aten tsi rung sa nna tsi tsi hkam la na yak ai ten rai nga ai majaw mai byin ai made gawk lagngai mi hta san rai nga nna kaga masha ni kaw n kap hkra sadi la ga.Machyi masha nga ai gawk gaw nbung pru pru shang shang kaja ai gawk rai yang grau hkrak ai. Nsa sa lam hpe madung adawt machyi shangun ai li ana re majaw n sa hpe gau ngwi rai dingrun sa ya na ahkyak ai lam tsun da nga ai. Nsa lawan wan sa ai gaw machyi masha hpe grau nna puba shangun nga ai,nsa sa n hkru ai nga nna oxygen hpe tinang chye ai hku majoi mi n jai lang ga, ya si mat ai masha n kau mi a moi mang hpe yu dat yang nten amang re ai,dai masha ni gaw sinwawp ga nna si ai masha ni re nga nna sarawun ni hpaw tsun da ai hpe mung mu lu nga ai. Dai gaw oxygen hpe atsawm n chye lang ai, nsa sa grai chyat wa ai nga nna ra ai daram hpe sha n chye sharam lang ai majaw byin ai re lam tsun da ai hpe mu lu nga ai. Dai hpe mung anhte grai sadi ga, mai byin ai made atsawm chye na ai masha ni hpe garum hpyi ga, ni htep ai tsi sara/num ni hpe garum hpyi nna oxygen marawp shangun ai gaw kaja dik rai nga ai.

Myit hpe azim sha tawn da nna hkru hkru yup na,n gun rawng ai baw malu masha ni hpe sha rai nna nga ga.Ana kap yu sai masha ni hte tsi sara ni hpaji jaw tsun  da ai gaw hka hpung lum lu na, hka hpung lum hta jum bang nna lani mi masum lang daram yu hkraw kashin,n gup garu ya na,shakau hpraw, shakau hkyeng ni katsing sha na,shakau hkyeng lu sama marawp na lam ni hpaji jaw tsun da nga ma ai.

Shakau hkyeng  salu marawp na hte seng nna Dr.Khin Maung Lwin hpaji jaw matsun da ai hta mung covid ana kap hkrum nna sama n lu wa ai masha ni shakau hkyeng hpe kaji ji di atawk mani kau nna shi a salu marawp ya u.Dai zawn galaw ya ai gaw shakau hpe n htu hte ga dat ai shaloi shi hta rawng ai,shingra tsi mawan dat jasat rai gaw oxygen hte enzyme ni a garum ya ai hte Allicin dat hku nna galai shai mat wa ai.Allicin gaw salu rawt lawan  ai sau rai nna shi salu gaw nsa sa lam hta nga ai ana kanu ni hpe si mat shangun lu ai majaw nsa sa lam bai hpaw wa ai hte sama lawan bai lu wa ai.Dai majaw sama n lu mat ai masha ni dum nta kaw loi loi hte lu mai ai shakau hkyeng hpe jai lang ga nga nna hpaji jaw tsun da nga ai.

Tsawra ai shiga madat nu wa hpunau ni galoi mung tsun nga ai hte maren ana ahkya ni hpe  ninghkap hkam jan lu na gaw hkum chying ning gun rawng nna hkamja nga na grai ahkyak la nga ai.Dai majaw hkam kaja hkra nga ga, laja lana n re ai hkum hkrang shamu shamawt lam hpe mai byin ai made galaw ya nga ga, malu masha atsawm sha ga,ndai aten hta kahtet ai nga nna hka katsi,hka ge ntsin lu na malai ana ahkya kaw na makawp maga la lu na matu hka hpung lum hpe madung lu rai nna nga ga, ana kap hkrum ai ni mung lawan mai tsai hkam kaja wa lu mu ga, garai n kap hkrum ai ni mung sadi maja let hkamja hkra nga nna ndai ana zinli a tsin yam kaw na lawt lu mu ga law. Shiga madat ni yawng hpe Karai Kasang galoi mung bausin makawp maga ya nga u ga.

Lamang tang madun - Julia Ja Ing