Radio Veritas Asia Buick St., Fairview Park, Queszon City, Metro Manila. 1106 Philippines | + 632 9390011-15 | +6329390011-15
Ma Ni Hpe Bungli Shangun Ai Lam Hpe Ninghkap Nhtoi (World Day Against Child Labor)
Ma Ni Hpe Bungli Shangun Ai Lam Hpe Ninghkap Nhtoi (World Day Against Child Labor)
Mungkan bungli galaw sha ai wuhpung wuhpawng, The UN’s International Labour Organization (ILO) kawn shaning shagu asak nhpring ai ma ni hpe bungli shangun ai masa lam hpe masam maram na matu 2002 shaning hta hpang wa ai.
Ma ni hpe bungli shangun ai lam chyam bra wa ai lam
Mungkan shara shagu hta ma ni hpe shabrai jaw nna bungli galaw shangun ai lam nga ai zawn, shabrai njaw ai sha galaw shangun ai lam ni mung nga nga ai. Dai zawn galaw ra ai shara gaw ma ni a matu hkrit tsang n ra ai shara ni malawng rai nga ai. Raitim, ma ni naw kaji shi ma ai majaw hkum hkrang, myit masin hkam ja lam, hpaji hparat hte shinggyim nga sat nga sa lam ni hte seng ai hta kung hpan wa na matu dingbai dingna tai nga ai. Bawng ring rawt jat ai lam nnga ai mungdan ni hta (5 -17 ning lapran) ma shadang marai 4 kaw na 1 gaw shanhte ni a hkam ja kalu kaba lam hpe machyi hkra shangun ai bungli ni hpe galaw shaja ra nga ma ai.
Dai zawn galaw sha ra ai ma ni gaw Africa hte Asia dan hta ngai ai ni law malawng rai ma ai. Bungli shangun hkrum ai ma, sen 620 (62 million) gaw dai mungdan ni hta na rai ma ai. Arica, Asia hte Pacific dan ni hta ma shadang marai 10 kaw na marai 9 daram gaw bungli galaw shaja ra ma ai. America kaw ma seng 110 (11 million) 5%, Europe hte Asia ka-ang hta sen 60 (6 millio) 4%, Arab hta sen 10 (1 million) 3% daram re ai ma ni bungli galaw shangun hkrum ma ai.
Shang gumhpraw nlaw htum ai mungdan ni hta bungli shangun hkrum ai ma (9%), tsa shadang shing daw ai hta grau law ai rai tim, shang gumhpraw ram daw nga ai mungdan ni hta ma (7%) ni hpe bungli shangun ai masha shadang grau law nga ai.
COVID -19 tsin-yam hkrum ten Ma ni hpe bung li shangun ai kawn makawp maga lam hpe shawoi na hta grau shakut ra ai. 2020 shaning hta Ma ni hpe bungli shangun ai a marang e, hkrum wa na dingbai dingna hpe grau sawn sumru na matu daining na Ma ni hpe bungli shangun ai lam ninghkap nhtoi hta madung sumru woi da nga ai. Chyam bra ana Covid -19 tsin-yam gaw hkam ja lam hte sut masa gat lawk ni hta bungli galaw sha nga ai ni hpe hkrit tsan dik ra ai dingbai ding na jaw nga sai. Ma ni dai zawn tsin-yam hkrum ai hta shawng kaw lawm taw nga ai gaw myit n pyaw hpa rai nga ai. Ndai zawn yak hkak ai lam gaw shawoi na hta law grau ai ma ni hpe bungli galaw shangun na matu shadut ai lam tai wa tsang ra nga ai. Ya na prat hta ma ni yak grau ai bungli gat lawk ni hta galaw ra wa na masa hta nga nna, hkrit tsang hpa kaba rai nga ai.
Wa Sarabyin gaw ya na zawn ma ni hpe mayam shatai bungli galaw shangun shadut ai lam hpe n galaw na matu sadi jaw hpyi shawn da nga ai. 2014, June 11 hta mung shawa masha hte hkrum shaga ai shaloi, Mungkan hta bungli galaw sha ai wuhpung wuhpawng, The UN’s International Labour Organization (ILO) a “Ma ni hpe bungli shangun ai lam ninghkam ga” ngu ai laika buk hpe gawding ginsup ai hta tara agyi (referee) card hkyen lang hkawm ai zawn hpai hkawm ai lam chye lu ai. 2013, June 12 ya, ma ni hpe bungli galaw shangun ai lam ninghkap nhtoi hta mung, ma ni hpe nta bungli hta shangun ma shatai ai ni a dip lu dip sha myit jasat ni hpe aja awa tsun jahprak lai wa sai.
“Ma ni yawng gaw tsawra myit hte simsa lam nga ai shanhte a dum nta hte makau grupyin shara ni hta ginsup ai, hpaji hka ja ai hte akyu hpyi lam galaw lu nna kung kaba wa na na matu ahkaw ahkang lu ra ai. Ma ni hpe dai zawn ginsup na ahkaw ahkang njaw ai sha mayam hpe zawn daru sharing, shangun sha ai lam gaw ma ni hpe roi rip ai lam rai nga ai. Simsa ai hku nga lu ai ma ni gaw shanhte a shawng lam hta tinang hkum tinang kam hpa shamyat shanat gwi ai ni tai wa na re. Ma ni a pyaw hpa lam hte myit mada lam ni hpe jahten sharun kau ai ni gaw dingnye lu ai,” ngu Wa Sarabyin Francis sha dum da nga ai,
Nang Chye sai kun?
-Mungkan hta, Asak 5 – 17 lapran na ma, Sen 1,520 (152 million) gaw asak nhpring ai sha bungli galaw shangun hkrum nga ma ai.
-Dai ni hta na ma sen 73 (73 million) gaw hkrit tsang ra ai shara hta bungli galaw shaja ra taw ma ai. Tsa shadang, 48% gaw asak 5-11; 28% gaw asak 12-14; 24% gaw 15-17 lapran na ma ni rai ma ai.
-Law malawng gaw hkai lu hkai sha bungli ni hta shangun hkrum ai rai ma ai. Hkai lu hkai sha lam hta tsa shadang 71%; nga hkwi, nam ta shang, hpun lawk galaw ai hte rem lu rem sha bungli ni hta gaw tsa shadang 17%; Jak rung jak rai hte nhprang sut rai seng ai mungli ni hta gaw tsa shadang 12% rai nga ai lam chye lu ai.
Read In English Here
Source: United Nation; Vatican News
Add new comment