Nyau-Lay-Byin Nu Maria a Labau Lam ( daw 9 ) 06 April, 2020

Nyau-Lay-Byin Nu Maria a Labau Lam   ( daw 9 )

      Nu wa hpu nau ni, lai sai lamang hta, Wa jau Mee Nyo hpe lup makoi da ai shara hpe, nhkru nkaja myit rawng ai ni gaw, Jau a lup kata de manu dan ai sut gan arung arai ni rawng ai shadu nna, htu shap alai ma ai da. Jau a nrut nra ni hpe mung hkrup mara gabai ayai kau da ya ai lam chye lu ai. Ndai mabyin hpe Chaung-zawk mare kaw magam gun nga ai Wa Jau Mahte chye kau ai re majaw, Nyau Lay Byin mare de sa nna, Jau Mee Nyo a ayai taw ai nrut nra ni hpe hta la nna, mare shinggan na lup wa de bai sa lup makoi da sai lam na la lu saga ai rai nga ai. Ya na zawn Jau hpe mare shinggan de bai htawt lup da ai hpe Jau a Jawng ma dingsa ni myit npyaw ai hte nra sharawng nga ma ai. Shingrai, Jawng ma dingma ni yawng pawng nna, seng ang ai de hpyi shawn nga masai. Dai majaw Madu a shaning (1963) ning January Shata hta htuk shapraw ai Myo-chye-tu laika hta “ Nyau Lay Byin mare hpe gaw de hpang da ya sai Wa Jau a lup , ngu ai ga baw hte Sasana majen je ai ninghkring amying hte ging dan ai shara hta lup makoi na matu”, hpyi shawn manu ai. Shingrai, Madu a shaning (1975 – 1987) ning du hkra magam gun lai wa sai Wa Jau Peter Tet Liwn a lak htak hta, moi na salang marai 3,4 ram hpe shaga la nna, Jau Mee Nyo hpe lup makoi da ai shara hpe sa tam na matu lajang masai.

           Majan ten hta lup kau da ai re majaw, Wa Jau Mee Nyo a lup shara hpe atsawm nchye lu ai raitim, Jau a lup re ngu, sawn lu ai shara kaw 4,5 ya ram htu ashap nhtawm me, Jau a pung kum hte wa ni re ngu, sawn nna, atsawm sha mahkawng hta la rai, Nu Maria Lung Pu a shingdu maga kaw htawt sit lup makoi da sai lam Wa Jau Peter hkum nan hpaw tsun da nga mali ai nu wa ni. Bai nna, Jau a lup gade nde, Sasana a labau shang, nlung pa hta laika ka da ai hte Nyau Lay Bin mare kaw magam gun lai wa sai Jau ni a labau hpe mung ka matsing da ai lam chye lu ai. Madu a shaning (1918) ning February Shata 9 kawn 11 ya shani du hkra, Triduum ngu shamying ai, nhtoi masum ya kyu hpyi ai poi lamang hpe galaw ma ai. Dai akyu hpyi poi hta sa du akyu hpyi ai nawku hpung masha ni, marai (4000) jan (5000) ram ndai Nyau Lay Bin mare de du sa wa ma ai lam labau hta matsing da ai hpe chye lu ai. Ndai akyu hpyi sa ai masha ni gaw, asak kaji kaba yawng, tinang a htunghkring bu hpun mawn sumli let, amyu sha hkum hkra, sa du ai hpe mu mada lu ma ai. Dai hta n ga, Uropa dan  masha ni, In-ga-lo- Indian masha ni, Philippines myusha ni, Myen, Japan, Miwa myusha ni matsan lu su n jing hka, kaji kaba yawng sa du shang lawm ma ai.

          Ya na zawn sa du ai masha ni yawng, Chyoi Pra ai Nu Maria hpe Nawku Hkungga shakawn ai hte, yungwi mahkawn ni hte shakawn shagrau, akyu ara hpyi la masai lam labau hta matsing da nga mali ai re. Bai nna, Lourds mare kaw Nu Maria dan pru dan ai shaning (75) ning hpring masat hku nna, gaw gap da ai Nu Maria Lung Pu nnan hpe mung Dai ten na , Wa saradaw Dr. Cardot akyu hpyi shaman na matu lajang da ma ai. Raitim Saradaw kaba nlu du ai re majaw, Buga na Karen myusha ni hpe woi awn nga ai Sagurem wa, Wa Saradaw Dr. V. E. Sagrada hpe hpyi shawn sai hte maren Saradaw hkum nna sa nna, hkying lam ru ai akyu hpyi sa masha ni hte Jau ni marai (6) shang lawm let, Nu Maria Lung Pu nnan hpe akyu hpyi shaman la lu sai lam daini du hkra labau shang rai nga sai nu wa ni. Dai hpang, Nu Maria sumla hpe Myo kata de hpai shing grup gawan ma ai. Ya na zawn shing grup kayin ai ten Yangon mare kaba na madum sumpi hpung ni woi awn nhtawm me, sa du shang lawm ai ni yawng tinang a myu sha ga ni hte, Rosary hti mahkawn mangoi shapyaw rai, akyu ara hpyi la masai rai nga ai.

          Dai ten hta, Rosary a mung sung ga sung (3) rai nga ai, hpung shingkang rawng ai mungsung ga, yawnhkyen ai mungsung ga hte Kabu gara mungsung ga ni hpe masat lang ai, Rosary ahpraw nsam, Ahkyeng nsam, Ahtoi nsam ni hpe ma kaji ni jawm lang nna, Rosary hti akyu hpyi shinggrup gawan ai lam malap nmai labau shang rai nga ai. Rosary hti kyu hpyi shinggrup gawan ngut ai hpang, Wa Jau Lamfranconi woi awn let, Chyoi Pra ai Hkum gawan ai lam matut galaw ai. Dai hpang, Chyoi Pra Hkum hpe tawn hkungri kaw tawn da nna, nhtoi hkren, Chyoi Pra Hkum sin akyu hpyi ma ai. Maga mi de mung, Yuptung Missa Hkungga hpe Wa Jau Thomas  woi awn nhtawm me, shi a Mungga hpe, Lourds mare kaw Nu Maria dan pru dan ai a labau lam hpe Myen Myusha ga hku tsun hkai dan ai hpe akyu hpyi sa shawa masha yawng grai ra sharawng let madat hkam la ma ai lam chye lu ai. Dai Nu Maria Lung Pu hpe Mr. D. Silva kaw nna, sumla soi nna gaw gap ya nhtawm me, Missa Hkungga nawng jau ai Nawku tawn hpe gaw, Hpawng-daw-ti na, wanleng daru up Alu jaw bang ya  ai lam chye lu ai. Gaw gap la lu sai Nu Maria Lung Pu nnan hta shawng ningnan Missa hkungga hpe ap nawng ya sai wa gaw, Wa Saradaw Sagrada rai nga ai. Dai hpang, Wa Jau Lanfranconi gaw, No 2 Missa Hkungga nawng jau ya sai lam labau hta ka matsing da ai hpe gam garan ya let, ngam nga ai daw hpe du na lamang hta bai hkap madat la nga ga.

Ka lajang ai;    Mama Rose Angeline Maran Nang Doi

                          RVC, Ginjaw Rung, Aung Nan

                          Myitkyina.