Karai Kasang A Mungga (Pranwan ladaw 8)

Ga tsun ga shaga ai ga gaw tinang kadai re ai hpe hkrang madun ai

Hkristu hta tsaw ra ai nu wa hpu nau ni e, ndai laban gaw Pranwan ladaw hta (8) ngu na laban rai nga ai.

Chyum Laika Sang Lang Ai Lam        

Ndai laban na chyum daw langai hpe ka ai wa gaw Ben Sira, shing n rai, Shimon ben Yesua ben Eliezer ben sira, shing n rai, Yeshua Ben Sirach ngu ai wa ka da ai ngu labau hta mu lu ga ai. Yesu Madu n shangai shi yang shaning (500) ni aten hta ka da ai rai nga ai. Mying gara madaw hkrak jaw ai gaw atsawm n dan dawng ai. “Ben sira” ngu ai lachyum gaw sira a kasha ngu ai lachyum rai nga ai. Yeshua hpe Yesu ngu mung shaming ma ai.

Yeshua ngu ai wa Hebrew laika ga hte ka shalat da ai hpe shi a kashu langai Greek laika ga hte ga gale da ai laika buk rai nga ai. Palestine mungdan jarit shinggan de nga ai Hebrew ga n chye ai Yuda myusha ni a matu laksan yaw shada nna ga gale da lai wa ai.

Protestan ni gaw ndai laika buk hte kaga laika buk nkau ni gaw Karai Kasang a tsam hte ka da ai n re, Karai Kasang a hpaji beng-nya hte ka da ai n re ngu myit la hkam la nna chyum laika hku n hkap la ma ai.

Raitim, Kahtawlik Nawku hpung kaw nna karan mat woi ai, Protestan hpe gaw de hpang ai ngu mung tsun mai ai, Martin Lurther ngu ai wa ndai laika buk hpe garai n ninghkap shi yang Nawku Hpung gaw lai wa sai (500) aten hta nawku daw jau lamang ni hta jai lang lai wa ma ai. Masha wuhpung hpawng de akyu hpyi nawku daw jau lamang ni hta jai lang lai wa ma ai ngu lachyum nga ai “Ecclesiaticus” “nawku hpung laika buk” ngu shaga shamying ma ai.

Tsun shaga ai lam gaw Karai Kasang kaw na hkam la lu ai manu dan kumhpa rai nga ai

Shinggyim masha gaw sawn sumru myit rawng ai. Tsun mayu ai gaw, sawn sumru nna lata la chye ai. Ga shaga na, shing n rai, azim sha nga na lam langai ngai hpe shi lata la mai ai. Shi hta shang lawt lu ai myit hte lata la mai ai. Dusat dumyen ni chyawm gaw hkum hkrang hkam sha lam (sense) a hpyi shawn ai hta hkan nang ra ma ai.

Shinggyim masha gaw dusat dumyen ni hta n nga ai ga hte tsun shaga chye ma ai, madu da ma ai. Anhte gaw ga shaga let langai hte langai matut mahkai ga ai. Kanu a hkritung kaw nna, shing n rai, lama ma byin, hkala ai a majaw ga shaga n lu mat ai ni hpe mu yang anhte ni myit n pyaw ga ai.

Ga shaga ai lam gaw manu dan ai kumhpa langai rai nga ai gaw teng sha rai nga ai. Ndai kumhpa a matu Karai Kasang hpe chyeju dum ra ga ai.

Anhte a ga hkum ni hte myit masa lam hpe madun dan ai

Kanu langai mi kasha ma hpe tsun shaga ai ga gaw dai ma hpe kaja wa sha tsaw ra ai lam hpe madun dan ai.

N hkrum yu ai na mat sai masha marai lahkawng shada hkap tau hkalum hkrum shaga ai ga ni hte shan a kabu pyaw ai lam hpe chye lu ai.

Ga nsen nem tsaw masa lam hpe na lu ai hte anhte hkrum shaga ai ni a myit masa hpe mu chye lu mai ai. Shi myit ra ai, shing n rai, n ra sharawng ai hpe chye lu ai. Kata lam hkam sha lam hpe mu chye lu ai.

Ga tsun shaga ai shaloi dingman dinghpring ai ni gaw shanhte tsun shaga shagu teng man ai ngu, myit um ang shara n nga ai sha hkap la chye ma ai.

Ga tsun shaga ai shaloi kabu pyaw lam hpe jaw chye ai ni gaw shanhte a myit kraw kata kabu pyaw ai lam hpe masha shagu hpe karan kachyan chye ma ai.

Ga tsun shaga ai shaloi lawan ladan bai htai tsun dan lu ai ni gaw shanhte a ga hkum ni gaw n hkrum n ra byin shangun chye ai lam ni hpe lawan ladan shazim ya lu ai hka hte bung nga ai.

Grau nna matsan mayan ni, shing n rai, myit kaji kadun ai ni a matu shalan shabran ga, shing n rai, n-gun jaw ga tsun na jing jing rai nga ai ni mung nga ai.

Kaga masha ni hpe hkra machyi shangun na n ra sharawng ai ni gaw galoi raitim, amai sha hpyi nem tawng ban chye ma ai.

Ga tsun shaga ai hta masha kaga ni hpe myit um ang shangun ai, myit hkrit myit tsang shangun ai, simsa lam hte kahkying gumding lam hpe hkra machyi shangun ai mung nga nga ai. Kaga dingbai dingna lam ni law law mung nga na re. Grai sadi ra ga ai.

Yesu Madu gaw shi a sape ni hpe myit san seng ai hte dingman dinghpring nga na matu saw shaga ai

Yesu Madu mungkan ga de du sa wa ai gaw shinggyim masha ni hpe hpaji daw hkalem na matu n rai nga ai. Karai Kasang chyu sha sharin ya lu ai Hkristan dingman dinghpring lam, nga sat nga sa lam hpe jaw ya na matu she rai nga ai. Anhte n chye na ai hpe sa sharin ya na n rai nga ai.

Anhte tsun hkai dan ai lam shagu gaw kaga masha ni a matu nhtoi tai na hte shanhte ni grau kaja wa hkra saw shaga ai lam chyu sha rai ra ai.

Pharisee ni gaw masha kaga ni a matu wenyi lam woi ningshawng ni ngu hkrak tsun la lu ma ai raitim, Yesu Madu hkaw tsun ai lam Karai Kasang kaw na re ai hpe gaw ninghkap lai wa ma ai. Ndai gaw shanhte ni nhtoi hpe ninghkap nna nsin hpe mahtang hkap la ai rai ma ai. Myi kraw ai wa gaw shimlam jaw lu ai sin maja ai wa n tai lu ai.

“Myi n mu ai wa langai mi gaw, kaga myi n mu ai wa langai mi hpe lam n woi madun lu ai; shing rai yang, lahkawng yan nhkun hta di hkrat bang na mara ai,” (Lk 6:39).

Hparishe ni gaw Mawshe tara ni hte de a kata lam matsun lam ni hpe ningtawng ai hku chye na hkawn hkrang ma ai. Rai ti mung, shanhte a myit masin salum hta tsaw ra myit n rawng ma ai; gawng ba rai dum myit ni hte hpring chyat rai ma ai.

Yu maya masha hpung masha ni Mawshe a tara kata lam ni hpe n hkan shatup ai majaw daru sharin shaga ma ai; mara shagun ma ai; dam jaw ma ai. Raitim, yu maya masha ni a tara tawk lai ai lam ni gaw Hparishe ni a gawng ba rai dim, nangmak lawhpa ai mara ni hte shingdaw yang kaji kajaw sha rai nga ai. Hparishe ni gaw shanhte a prat hpe shawng n sharai la yang gaw kaga masha ni a shut shai ai lam hpe mung sharai ya lu na n rai ma ai. Tinang a shut shai ai prat hpe shawng galai shai yang she kaga masha ni a shut shai ai lam hpe sharai ya lu na rai nga ai.

“Sawt ai wa e, na a myi hta na hpuntawng hpe shawng la kau u; dai hpang na nhpu nnau wa a myi hta rawng ai nbun hpe la kau ya na matu nang asan sha mu na rin dai,” (Lk 6:42).

Shinggyim machye machyang hpaji lam hta ningtawng ai wa sharin hkam la ai wa gaw sharin sara zawn, shing n rai, sharin sara hta grau ningtawng wa chye ai. Raitim, Yesu Madu hta gaw dai zawn n rai nga ai. Anhte ni gaw Yesu Madu hta grau na lam galoi n mai byin ai. Hpa majaw nga yang, Madu Yesu a hpaji byen-nya hte tsaw ra myit gaw jarit masat n nga ai.

Anhte ni Yesu Madu a sape ni tai lu ga ai majaw kabu pyaw let arawng la nna Shi a kasi ningli ni hpe nihtep dik hkan shatup hkan nang sa wa ra ai.

“Sape gaw shi a sara hta grau ai n rai; rai ti mung, sape shagu gaw, shi sharin la ai hpaji hkum hkra sharin la ai hpang tinang a sara zawn rai na ra ai” (Lk 6:40).

Hpun langai a manu hpe shi hta pu si ai asi hte daw dan ai. Masha langai a manu sari, atsam hpe shi tsun ai ga si ni hte daw dan ai.

Hparishe ni gaw ndai lahkawng yan hta hkat sum ma ai. Masha langai hta nga grin ai sari manu shanhte hta n nga ma ai sha n ga, ntsa lam makam masham hte gawng ba rai dum, nangmak lawhpa myit ni hte ka-up da hkrum ma ai.

Yesu Madu gaw Shi a teng man tsaw ra hte hpring rai nga ai Kabu Gara Shiga hpe na la lu ai ni Shi hpang sit sa wa na matu numhtep ga jaw da ai. Shi hta kam sham ai masha gaw kaga masha ni hta mung dingman dinghpring, tsaw ra myit hte tsawm htap ai apu asi hpe pu si shangun ai.

Hkristu hpe ninghkap ni gaw Hparishe ni zawn sha mara byin shangun ai dingbai dingna lam hpe sha jaw na ra ai.

Mungga a marang e Karai Kasang a ra sharawng awng ai lam hpe chye lu ai

Karai Kasang anhte hpe ga shaga lu ai kumhpa jaw ai a yaw shada ai gaw kabu pyaw lam hte tsaw ra myit hpe karan kachyan na matu rai nga ai.

Yesu Madu hkum nan ga shaga shagu nhtoi jaw ya ai, kabu pyaw lam hpe jaw ya ai, tsaw ra tara hpe karan kachyan ya ai. Madu Yesu a sharin shaga ga ni gaw Kawa Karai Kasang hte Shi a myit masa hpe madun dan ai.

Kabu Gara Shiga hta, Madu Yesu a ga hkaw ni gaw Shi hkum nan a myit masa hpe madun dan ai. Wenyi a karum ya ai a marang e Yesu Madu a sharin shaga ga ni hpe grau dan leng ai hku chye na lu ai.

Prat shagu hta Kabu Gara Shiga chyum laika ga ni hta nhtoi, atsam marai, myit galu kaba ai hte mara dat hkyamsa, shalan shabran lam hte simsa lam ni hpe mu lu ga ai.

Petru hpe Yesu Madu Shi a hpang hkan nang na matu n-gun jaw ya ai zawn anhte hpe mung Shi a hpang hkan na matu n-gun jaw ya nga ai. “Shaloi Yesu gaw, Simun Petru hpe, Hkum hkrit et, ya kaw nna nang masha ni hpe hkan hkwi na rin dai, ngu wu ai” (Lk 5:10).

Lagaw maga mi katsing si ai wa hpe lagaw mung shamai ya, mara mung dat ya ai hpe mu lu ga ai. “Shaloi Yesu gaw, Katsing si ai wa hpe, Masha wa e, na a shut hpyit mara raw dat kau ya sade ai, ngu wu ai” (Lk 5:20).

Na-Ing mare na gaida jan a kasha hpe jahkrung sharawt ai shaloi, “hkum hkrap et” ngu shalan shabran let shi a kasha hpe mung jahkrung sharawt ya ai (Lk 7:13).

Jairus a kasha hpe bai jahkrung sharawt ai shaloi, “Ma e, rawt u” ngu tsun let jahkrung sharawt ya ai (Lk 8:54).

Sasana ma ni hpe Shi hpang sa shangun na matu kasa ni hpe hkang dat ai shaloi, “Ma ni hpe ngai hpang de sa shangun maru” ngu tsun let ma ni hpe hkap hkalum shaman ya ai (Lk 18:16).

Wudang makau e shi hte rau wudang jan hkrum ai myit malai lu hpyi shawn ai wa hpe mung, “Ngai nang hpe teng teng tsun de ga, dai ni jang, ngai hte rau Hparadisu e nga lu na ndai ngu nna ngai ga sadi jaw de ai, ngu nna Yesu shi hpe tsun wu ai” (Lk 23:43).

Bai hkrung rawt ai shaloi kasa ni hpe ngwi pyaw lam hte simsa lam jaw ya shagu, “Nanhte hta ngwi pyaw simsa lam nga nga u ga” ngu shachyan ai (Lk 24:36).

Yesu Madu a sak hkrung mungga hpe na lu shagu anhte a myit masin salum hta shim lum lam hpe lu la ga ai.

“Shaloi dai Hkawhkam wa gaw, shi a hkra maga de nga ai ni hpe, Nye a Wa kaw na shaman ya ai lu la ai ni e, Sa marit, Ginding aga nnan lat kaw nna nanhte a matu lajang tawn da ai mungdan ngu ai Sali wunli hpe hkam la mu,” (Mt 25:34).

Kabu Gara Ja chyum mungga chyu sha Madu hpe grau chye na hkap la na matu hte Shi hpe grau tsaw ra lu na matu karum ya ai.

Karai Kasang a mungga hte Yesu Madu gaw Kawa Karai Kasang a mai kaja ai lam hpe madun dan ai.

“Shi gaw Karai Kasang a hpung shingkang ningja shapraw nna, Karai Kasang shi nan a gawng shingyan hkrang sumla hpe dagraw ai hte mungkan jan shata shagan nga yawng danghta hpe shi a hpung shingkang rawng ai mungga atsam hte bau sin da nga ai, (Hebrew 1:3).

“Ngai hpe mu ai wa gaw Wa hpe mung mu nu ai,” (Yh 14:9).