San Pra ai Thomas Aquinas a Poi Nhtoi (January 28)

San Pra ai Thomas Aquinas gaw, Kahtawlik Nawku Hpung kaw na, Karai Hpaji (Theology) grai ning tawn ai masha langa mi rai nga ai. Shi gaw, lai wa sai 1225 ning hta Italy mungdan, Naples mare makau hta shangai chyinghkai wa ai rai gna ai. shi a kanu yan kawa gaw, ahkang aya kaba lu ai masha ni rai nga ai. Shanhte a htinggaw mying gaw, Aquinas ngu ai rai ma ai.

Shi gaw, Monte Casino mare kaw na Benedictine Tawra Jau jawng hta laika hpaji shangai hpang wa ai. Shi gaw, tara hkaw ai hpung magam gun wuhpung hpe grau ra sharawng wu ai. Dakkasu hpaji hpe gaw, Naples mare na Dakkasu hta e sharin hkaja lai wa sai. Shi a asak (19) ning hta tara hkaw magam gun wuhpung (Order of Preachers) shing n rai Dominican Jau Wuhpung a magam gun buhpun hking hpe hkam la lu sai rai nga ai.

Shi a kanu hte kawa gaw lu ai tara maigan rai nga ai hte shan a kasha hpe Benedictine Jau wuhpung de she shang shangun mayu ma ai. Dai majaw, kanu yan kawa gaw, shi hpe nta de bai woi mat wa nhtawm, nta kaw sha sharawng da ma ai. Shi kahpu kanau ni gaw, shi hpe sharawng da ai nta na gawk kata de mahkawn langai hpe jashawng dat ma ai. Raitimung, shi a myit hta gaw, sasana amu gun mayu ai myit sha rawng nga ai. Ndai zawn nta gawk kata kaw agung alau jaw shatsang let shi hpe e lahkawng lang ning bang da ma ai. Hpang jahtum gaw, shi a kanu yan kawa gaw shi kalang mi shang kau da ai Domican Jau jawng de bai sa shang na matu ahkang jaw dat manu ai.

1245 ning hta Fransik mungdan, Paris mare de, Sara Albert kaw laika sa sharin la na matu shi hpe shangun dat ma ai. San Pra ai Thomas Aquinas gaw ga mung nau n shaga ai hte hkum hkrang mung dut dut re ai wa rai nga ai. Dai majaw, shi a manang ni gaw, shi hpe Dumsu ma-a (Dumb Ox) nga nna shamying ya ma ai. Shi a sara San Pra ai Albert chyawm gaw, shi hpe dai zawn shamying ya ai ni hpe “Nanhte gaw shi hpe dumsu ma-a nga nna shamying ya nga myit dai. Ngai kaja wa tsun na; shi a nsen gaw lamu ga htum ai shara kaw du hkra ngoi kadu mat wa na rai nga ai.” nga nna daru sharin kau kau rai wu ai. Shi gaw, shara law law kaw grai awng dang ai hku nna makam masham sharin ya ai, hkaw shabra ya lai wa sai. Shi hkaw matsun ai lam hta akyu hpyi shaja ra ai lam hte myit su kung hpan ra ai lam, shagrit shanem ra ai lam ni hpe asak sha hkaw matsun dan wu ai. Shi galoi mung tsun ai ga hkaw gaw, “Ngai gaw hpaji hparat ni hpe laika buk kaw na hta grau nna Wudang Sumla galaw ai kaw she chyeju la lu n ngai.” Nga ai ga hkaw rai nga ai.

Mungkan ting hta manu san dik rai nga ai, “Summa Theologiae” Laika buk hpe 1266 ning hta San Pra ai Thomas Aquinas ka da sai rai nga ai. Lani mi na nhtoi hta, Nawku tawn ntsa mara dawn da ai Wudang kaw na: “Thomas e, nang Nye a lam hpe kaja ai hku ka lajang da nit dai. Nang hpa kumhpa lu mayu ata?” nga nna san pru wa ai nsen shi wu ai. Shaloi shi gaw, “Madu e, kaga ngai hta hpa mung n ra sharawng n ngai. Madu nang hpe lu madu da lu na hpe sha ra sharawng n ngai.” ngu nna bai htan ya wu ai.

Ndai zawn Madu a magam hpe gun hpai hkawmsa nga ai aten, 1274 ning, March shata (7) ya shani hta Madu kaw yup pyaw ban sa mat wa sai rai nga ai.

Shi n nga mat ai hpang, 1323 ning, July shata (18) ya shani, dai aten na Wa Sara Yawhan (XXII) kawn, shi hpe San Pra ai masha dang dat let, shi a Poi Nhtoi hpe mung, January shata (28) ya shani ngu masat shagrau dat ya sai rai nga ai.

Daini Nawku hpung gaw, San Pra ai Thomas Aquinas a Poi Nhtoi hpe galaw nga ai aten, kaning re ai agung alau ni hkrum wa ai ratim, Madu a shaga la ai n sen hpe ning dang nyet kau ai lam ni n galaw ai sha, shi Madu myit ra ai lam hta hkan sa shatup lu na atsam jaw ya rit ga matu, lak san akyu hpyi la nga ga law.

By;

Sister Rose Angeline Maran Nang Doi (SFX)

RVA-Kachin Service (Myitkyina)