Nyau-Lay-Byin Lourds Nu Maria a Labau Lam ( Daw 21 ) 30 June, 2020

Nyau-Lay-Byin Nu Maria a Labau Lam    ( daw 21 )

       Nu wa hpu nau ni, lai sai lamang hta, Nyau Lay Byin Jawng wang hta gaw gap da ai Nawku Jawng kaw noi da ai ding si (5) a lam kau kyen hpe na la lu saga ai rai nga ai. Dai ding si (5) hpe nnan shakap da lu ai shaning hta Lourds Nu Maria a poi lamang ni gaw marit shingran mu shangun sai. Dai shaning na akyu hpyi sa masha yawng marai (3000) jan re lam daini du hkra labau hta matsing da ai hpe mu lu ai. Madu a shaning (1910) ning kawn Lourds Nu Maria poi hpe Laban nhtoi hte nyi htep ai nhtoi de htawt sit galaw masai lam chye lu ai. Wanleng up hkang rung kawn woi awn ai, madum sumpi hpung ni, Nawku hpung dawng hkawn shakap da nhtawm me, grai tsawm hkra mawn sumli da ai mawdaw ni hte Nu Maria sumla hpe hpai shing grup akyu hpyi ai lam gaw grau grau nna, dan hkung wa magang nga sai rai nga ai. Ndai No (2) gaw gap da sai Nawku Jawng gaw, No.2 mungkan majan lapran, Myanmar mungdan de Japan ni nnan sha shang wa ai ten rai nga ai. Shingrai, Japan ni du shang wa ai hte, Bawm kapaw jahten kau ya sai lam myit yawn hpa rai mat sai. Ndai Nawku Jawng gaw shaning (40) ning tup angang akang, tsawm htap nga taw sai hpe Japan ni a Bawm hte hten za mat sai rai nga ai.

          Nawku Jawng ntsa daw yawng hten mat ai, ngoi pyaw la ai ding si (5) mung hten za mat sai, Ding si noi a npu daw de sha, ga hkang hkang nna ngam nga ai. Dai hten za mat sai ding si noi da ai shara hpe (1960) ning jan daram du hkra, wanleng daru kawn lai sa lai wa ni myit npyaw let sha mu kau da da di ma ai da. Aten ladaw na wang jang, yawng agrawp hkrat mat na hpe tsang ai Wa Jau Wee gaw, atsawm sha run kau sai rai nga ai. Madu a shaning (1925) ning na matsing buk hta, ngoi pyaw la ai ding si (5) kaw na, (3) sha ngam nga sai lam labau hta matsing da ma ai. Matut nna, No (3) ngu na Nawku Jawng a lam bai madat yu ga. Ndai Jawng hpe Madu a shaning (1948) ning hta gaw gap ai lam chye lu ai. No 3 Nawku Jawng nlu gap shi, Nawku Jawng mung nlu mat re ai ten hta, RCM laika sharin jawng ntsa htap hpe Nawku Jawng shatai jai lang nga masai. Myenmung rawt malan lu ai hpang, Nyau Lay Byin Jawng dung Jau rai nga ai Wa Jau Mary-yo hkum nan, Nu Maria Lung Pu makau kaw htap lahkawng nta gaw gap nhtawm me, npu htap kaw Jau a nta shatai let, ntsa htap hpe Nawku Jawng  shatai jai lang nga sai.

Dai Nawku Jawng hta Jau nta hpe, Madu a shaning (1949 kawn 1965) ning du hkra jai lang nga masai. Dai gaw, Nyau Lay Byin Jawng wang hta gaw gap ai No (3) ngu na Nawku Jawng rai nga mali ai re. Dai Nawku Jawng hte Jau nga nta hpe (2004) ning hta run kau nna, nnan bai gaw gap na matu hkyen lajang nga sai lam chye lu ai. Matut nna No (4) ngu na Nawku Jawng a lam bau madat yu ga. Ndai No 4 ngu na Nawku Jawng gaw, ya daini anhte nang ngai yawng mu mada lu nga ai Nawku Jawng rai nga ai. Saradaw kaba Barzin a ahkawng ahkang hte maren (1961) ning hta alu madu ni kawn jaw bang ya sai alu hte gaw gap hpang sai rai nga ai. Alu madu a ni gumhpraw nlaw ai majaw, Yangon sasana a gumhpraw jahpan jum Wa Jau Asser hpe saradaw hkum nan lit jaw nna woi awn shangun sai. Jau gaw, ding si noi ai shara nlawm ai sha nawku jawng kasha hpe gaw gap ya sai. Majan ngam rai nga ai ding si (3) hpe mung, hpun ntsa hkan mara nna, dum lang ma ai da. Shingrai, ya sak naw hkrung nga ai Wa Jau Peter te-lwin kawn (1975- 1987) ning ding si noi na shara langai mi gaw gap nna, shakap da ya lu nu ai. Dai hpang, ya ndai laika buk hpe ka lajang da ai, Wa jau Simon thin Mg kawn ya anhte mu mada lu ai tsaw de pe (75) tsaw ai ding di noi ai shara hpe gaw gap da ya sai rai nga ai.

          Ndai ding si noi ai shara hpe gaw gap ai a yaw shada lam gaw, Lourds Nu Maria lung pu gaw gap ai (75) ning hpring masat hte, sasana (100)ning hpring masat hku nna gaw gap ai lam rai nga ai. Ding si noi na shara gaw gap ngut nna akyu hpyi shaman ai shaloi, Nu Maria lung pu gaw gap ai (75) ning hpring masat hku nna ding si kasha (75) hpe mung noi shakap da ai lam mu mada lu nga mali ai re. Raitim, ya daini dai ding si kasha ni n nga sai lam chye lu ai. Lai sai ten hta shakap da sai ding si kaba (5) hpe myit dum lu na matu, hten za mat sai ding si (2) a malai, Mandalay kawn ding si (2) hpe htet la nhtawm me, shakap da ai raitim, moi na nsen zaw gaw, npru sai. Madu a shaning (2002) ning kawn saradaw Sotero kawn, shabyin shatai komity hpe atsawm sha hpaw ninghtan da ya sai. (2003) ning kawn Gadinal Chales Bo a matsun npu kawn, Nu Maria poi hpe hkyik hkam ai hku shaning shagu galaw nga sai rai nga ai. Nu wa ni, lak lai mau hpa langai gaw, Nyau Lay byin na Nawku Jawng ding si a nsen gaw,“Nyau–Lay–Byin”2 ngu ngoi ai nga nna, sa du ai ni malawng maga hpaw tsun da ai lam chye lu ai. Moi Nyau Lay byin sasana nnan gaw de hpang ai kawn ya daini du hkra magam gun lai wa sai Jau ni gaw, Wa Jau Micheal Mi-nyo, Wa Jau J. Mu-lan:, Wa Jau Mahte, Wa jau Je-me-ri-yo, Wa Jau Alyous, Wa Jau Lucas Wee, Wa Jau Peter Htet Lwin, Wa Jau Simon Tin Mg, Wa Jau Mu Ka-paw Nye Win, Wa Jau Elbart Myo Lwin hte Wa Jau Jute ni rai nga ai. Ningtau Jau ni gaw yawng marai (17) magam gun lai wa sai. Sasana magam gun ni hte sagu hpung masha ni yawng a shakut shaja kam sham ai a majaw, ya daini anhte nang ngai yawng Nu Maria kaw na akyu chyeju ni law law lu la nga ga ai re. shingrai, matut nna Chyoi Pra ai Nu Maria kaw kam hpa manoi nga ga ngu, n gun jaw let, labau hpe ndai kaw naw jahkring sai rai.

Ka lajang ai;    Mama Rose Angeline Maran Nang Doi

                          RVC, Ginjaw Rung, Aung Nan

                          Myitkyina.