San Pra Ai Valentine A Labau Lam ( 11 February, 2020 )

San Pra ai Valentine a Lam

Nuwa Hpunau ni, Ndai Valentine Day ngu ai hpe, ya kaba wa nga ai, Ramma ni a n gup hta tsun kajai taw nga ai gaw, anhte yawng na lu taw nga saga ai re. Raitim, kaja wa Valentine day ngu ai hpa majaw byin wa ai kun ngu ai hpe gaw, nsawn maram lu na re. Nkau mi gaw, ndai Valentine Day shani hta e, tinang grai tsawra dik ai wa (sh) jan kaw na kumhpa lama ma lu hkap la ai nhtoi, shada da prat tup a matu ga sadi jaw hkat ai nhtoi ngu nna she mu lu nga ai. Tsawra myit a kumla rai nga ai, nampan shabawn, chocolate, salum sumla card ni gaw, Valentine nhtoi shani a matu masat kumla ni rai nga sai ngu tsun yang grai wa jaw hkra gaw nrai nga ai. Dai nhtoi hpe, anhte Myanmar mungdan hte kaga maigan mungdan nkau mi hta rung pat nhtoi ngu n masat ai raitim, Maigan mungdan law malawng ngu na hta gaw, rung pat nhtoi hku nna masat da ma ai lam mu chye lu nga ai. Bai nna, Ndai San Pra ai Valentine a Poi nhtoi hpe, anhte Catholic Nawku hpung ni sha nrai, kaga hpunau Anglican, Luhteran hte kaga Christian Nawku hpung nkau mi mung, galaw nga ai lam mu chye lu nga ai. Rai yang ndai Valentine Poi nhtoi gara hku nna byin tai wa ai ngu ai hpe chye lu na matu gaw, Valentine ngu ai kadai wa re ai kun? ngu ai hpe shawng chye ra na rai nga ai. Valentine gaw, Italy Mungdan, Terni Mare kaba hta e lai wa sai, AD 176 ning hta, shangai chyinghkai wa ai, Roma myu sha, Jau langai rai nga ai. Dai zawn rai nna, Jau prat hte magam gun nga ai ten, Tsaban (3) ram hta, Roma Empire hpe Claudius (II) ngu ai wa up hkang ai ten rai nga ai.

Dai Mung-up du wa a lak htak hta e, asak nhpring shi ai, ramma ni hpe hkungran ga shaka nmai jaw ai ngu nna hkum pat da ai ten mung rai nga ai. Ndai zawn rai nna, hpa majaw masat da ai i nga yang, dinghku hte nre ai Ramma langai mi gaw, Majan hta lama hkrat sum mat tim, nrum ntau jan hte kashu kasha ni naw nga ai ngu ai myit majen ai lam ni nnga na hte grau nna majan gasat ai lam hta ning tawn na re ngu nna, mung up du wa myit sawn la ai majaw mung rai nga ai. Bai kaga lam langai mi gaw, dai ten hta, Roma mungdan hta e, English Myu sha ga hte Polygamy ngu ai, num la shing jawn, la la shing jawng hkat ai prat mung rai nga ai, rai timung, maga mi de gaw, Catholic nawku hpung kawn nna gaw, hkungran sacramentu hpe manu shadan nna, madu jan madu wa langai sha prat tup jaw lup, sadi dung let nga ra ai ngu nna, tsun sharin matsun ai rai nga ai. Dai majaw, Pagan ngu ai, makam masham nnga, nat hpara hpe sha nawku nga ai, Mung-up du wa, Claudius (II) a matu gaw, grau nna Christian ni hpe nju ndawng lam ni byin pru wa sai rai nga ai. Ya na zawn, mung-up du wa kaw nna, Ramma ni hpe hkunran Sacramentu nmai jaw ai ngu tim, Catholic nawku hpung kawn nna gaw, Nawku Htingnu ni hta hkungran Sacramentu jaw nga ding yang hte Wajau Valentine mung, hkungran Sacramentu ni hpe jaw ya taw nga ai rai nga ai. Dai zawn, Mung up du wa, hkum pat da nga ai lapran hta e, Wajau Valentine hku nna, Ramma ginrun langai hpe hkungran Sacramentu jaw ai majaw, mungup du wa hku nna, AD 273 ning hta, Wajau Valentine hpe mara dam (3) hte je yang ai lam chye lu ai. 1) Adup zingri dam, 2) mung masha ni a nlung hte kabai hkrum ra ai lam hte 3) hta gaw, shi a Baw hpe kahtam daw si dam ni rai nga ai. Ndai mara dam (3) hpe Wajau Valentine hpa majaw hkam la ra ai i? nga yang, Christian makam masham hpe maju jung let, Hkungran Sacramentu hpe hkum pat da nga ai lapran hta jaw ya ai majaw rai nga ai. Wajau gaw, shi hpe Baw kahtam daw rai n je yang shi yang, Karai Wa a wenyi jahtoi ya ai hpe hkam la lu let, Asterius a kasha hpang de, laika langai mi ka tawn da nga ai, dai laika a hpang jahtum hta e, English ga hku nna, “From Your Valentine” ngu ai, dai ni anhte yawng a n gup hta e tsun nga ga ai, na a Valentine kawn na ngu ai laika hte gin chyum dat da nga ai lam, rai nga ai. Lak lai ai lam ni hta langai mi gaw, Asterius a kasha, myi nmu ai lam rai nga ai. Asterius gaw, Wajau Valentine hpe sat kau na matu daw dan hparan ai lam hta shang lawm ai wa mung re. Wajau gaw, Asterius a ma hpe kyu hpyi let shaman ya dat ai majaw, shi a ma myi mu wa nna, Kawa rai nga ai Asterius hkum nan, Charistian makam masham hpe hkap la lai wa sai rai nga ai. Shingrai, ya na zawn, Valentine Day ngu masat da ai a yaw shada lam gaw, tinang kam sham ai makam masham shing nrai, tinang tsawra dik ai masha marai langai ngai a majaw, lani mi nrai yang lani mi, tinang a asak hpe sak jaw ap nawng ra nga ai ngu ai hpe myit dum sawn lu na matu rai nga ai. Dai zawn rai nna, tinang hkap la da sai makam masham  hpe sak se hkam let, tinang a asak aprat hpe du hkra ap nawng lu na matu ngu ai gaw, Karai Wa shi hkum nan jahtoi ya ai, Holy Spirit ngu ai, chyoipra ai Wenyi a chyeju hte sha nrai yang, anhte galaw shakut lu na matu nloi la nga ai. Wajau gaw, shi a makam masham a marang e, asak ap nawng lai mat wa sai lam hpe mungkan masha yawng mu chye lu nga ai. Bai nna, San Pra ai Valentine gaw, dinghku shang na hkyen nga sai, Ramma ni hpe madi shadaw ya ai Sanpra ai masha mung rai nga ai.

Shingrai, ya ten hta e, kun dinghku rai nde shi ai, hpotni hpra ni kun dinghku de sa wa na, Ramma shayi shadang sha ni hku nna, ya na zawn rai, hkungran sacramentu hkam la lu na matu, dingbai dingna, mayak mahkak lam ni du pru wa ten, hkam jan lu na atsam nga sai kun? prat tup a matu hkyen lajang da ai lam ni nga sai kun ngu ai lam ni hpe sawn ding lik mai nga ai. Nawku hpung kaw nna, masat shakrin da ya ai, Hkungran Sacramentu chyeju kumla gaw, grai tsawm htap manu dan let, shada da tsawra myit hta npawt gaw de nna, yak hkak lam ni kade mi pru wa tim, dum nta masha ni yawng ahkum alum myit mang langai sha sak hkrung hkawmsa nga lu na matu rai nga ai. Bai nna, anhte Christian makam masham lu tawn da sai, marai hkum shagu mung, makam masham a majaw, galoi raitim, du pru wa mai nga ai, jahkrit shama lam, shagyeng shakat lam, adup zingri lam ni yawng hpe, Madu Yesu a U-Dang hkrun lam hte rau tinang a sak prat hpe ap nawng kau ra hkra raitim, tinang lu da sai makam masham hpe sak se hkam nga ra ai, ngu ai gaw, daini mungkan mungdan shara shagu hta galaw nga ai, San Pra ai Valentine a poi nhtoi a yaw shada lam madung nan rai nga ai. Bai nna, San Pra ai Valentine  a Lagrwi Lagraw hpe tawn da ai shara rai nga ai, Roma Mungdan, Cosmedin na, Santa Maria Nawku Htingnu hte Ireland mungdan, Dublin, Whitefriar lam na, Carmelite Nawku Htingnu ni hkan, San Pran ai Valentine a Poi nhtoi hta, masha ni law law wa sa du let, akyu sa hpyi nga ai lam shi a labau hta mu lu nga ai re.

Dai majaw, hkungga ai Nuwa hpunau ni, lahta de na la lu sai, San Pra ai Wajau Valentine zawn, anhte mung, tinang lu da sai makam masham hpe, kaning re ai yak hkak lam ni du pru wa ai raitim, myit sadi dung let, sak hkrung hkawmsa na ahkyak dik rai nga ai. Grau nna, hpotni hpra ni hta kun dingku de sa wa na rai nga ai, Ramma shayi shadang sha ni mung, San Pra ai Valentine hpang de akyu hpyi kam hpa let, akyu chyeju ni hpe hkam la nga ga. Anhte San Pra ai Valentine a lam hpe na la sai hte maren, Valentine day ngu ai hpe, masha ni tsun nna na lu ai, chye lu ai, majoi masat masa galaw nga ma ai ngu n myit la ai sha, kaja wa nan, makam masham a majaw, sak jaw ap nawng lai mat wa sai Wajau hpe kasi yu nna, anhte a makam masham lam hpe shangang shakang la nga ga ngu, gam garan ya dat lu nngai law.

Ka lajang ai;    Mama Rose Angeline Maran Nang Doi

                          RVC, Ginjaw Rung, Aung Nan

                          Myitkyina.