Kahtawlik hpung ni gaw ma chyangai kaw na kashin kamun hkam la ai

 (Baptism and age) San: Kaga hpung ni gaw hkalup hkam ai lam hpe sak kaba yang, chye myit chye mang yang she hkam la ai hpe mu lu ai.Anhte Kahtawlik hpung ni gaw ma chyangai kaw na kashin kamun hkam la ai. Ndai lam hte seng na n chye na ai majaw chyeju hte htai ya na matu ga san hpe san dat lu nngai. Ya ten miwa mung yinjang kaw du nga ai Yaku Balaw Soe Mai Sut a ga san hpe htai ya na nngai.

• Anhte Kahtawlik Nawku Hpung hta Sakramentu ngu ai Karai Kasang kaw na hkam la lu ai chyeju kumla kaba sanit (7) nga ai ngu hkap la ga ai. Ndai Sakramentu sanit hpe Madu Yesu hkum nan gaw de da ai chyeju kumla kaba ni re ngu mung hkap la ga ai.

Kahtawlik nawku hpung a tara upadi laika buk, Canon Law book IV gaw "THE SANCTIFYING FUNCTION OF THE CHURCH", nawku hpung hpe shachyoi shapra ai lam ngu ga baw ginlam kaba hte rai nga ai; Canon numbat masat (cc 834-1253) du hkra rai nga ai.

Ndai laika buk hta Sakramentu a lam hte seng nna tsun da ai hpe madung mu lu ga ai.

Tsun mayu ai gaw Kanu Nawku Hpung gaw shachyoi shapra ai lam hte seng nna ndai sakramentu hte madung galaw hkam la mai ai rai nga ai.

Kashin Kamun Sakramentu hte seng nna gaw (cc. 864-871) hta matsun da ai hpe mu lu ga ai.

Hpu nau wa san ai ga san hpe madung da na sawk sagawn htai dan mayu nngai.

Ma chyangai kaw nna kashin kamun hkam la ai hte seng ai rai nga ai.

Canon 867-&1. Parents are obliged to take care that infants are baptized in the first few weeks; as soon as possible after the birth or even before it, they are to go to the pastor to request the sacrament for their child and to be prepared properly for it.

&2. An infant in danger of death is to be baptized without delay.

Kanu kawa ni gaw shangai shaprat la lu ai ma hpe shata hku n shana da ai sha lawan ai hku kashin kamun hkam ya lu hkra shakut hkyen lajang ya ra ai. Shanhte gaw Jau ni nga ai shara de sa nna ma hpe kashin kamun hkam ya na hkyen lajang ra ai lam ni hpe tau nau hkyen lajang da ra ai. Si wa na tsang shara nga ai ma ni hpe gaw aten n gang da ai sha kalang lata kashin kamun hkam ya ra ai lam tsun da ai rai nga ai.

Kashin kamun sakramentu a chyeju hpe chye na hkap la na re ngu kam ai. Kashin kamun chyeju kumla hkam la ai ni gaw karai kasang a kasha ni majing tai wa ai, Adam yan Eve shut hpyi lai wa ai npawt shut hpyi mara kaw na shalawt ya ai, nawku hpung kata hpu nau majing hku hkap la ai chyeju kumla rai nga ai.

Madung gaw shangai wa ai ma ni a matu myit ya ai, shanhte a hkye hkrang la lam a matu myit ya ai rai nga ai. Labau hta mung daini na aten hta mung, htawm hpang de mung, anhte galoi si wa na hpe n chye lu ai. Nawku Hpung gaw shangai shaprat wa ai masha hkum shagu hpe shachyoi shapra ya na matu, karai kasang a kasha ni shatai na matu, hkye hkrang la hkrum lu na matu madung yaw shada ai yaw sin ai rai nga ai.

Shangai wa ai ma ni a wenyi lam, shanhte hte kanu ni a hkam ja lam hpe madung myit ya ai. Kun dinghku masha ni a matu mung myit ya ai.

Lam amyu amyu a majaw kashin kamun n lu hkam la shi ai rai yang mung, dum chye ai hte rau kashin kamun hkam la lu hkra shakut lajang sa wa ra ai.

Canon 869 hta, kashin kamun hkam la sai, n hkam la shi ai hpe hkrak n mating n chye mat sai rai yang, "conditional baptism" ngu ai shatsawm jahtuk ai kashin kamun hpe bai hkam la ra ai lam tsun da ai.

Kabai kau hkrum ma ni kashin kamun n hkam shi ai, shing n rai hkam, n hkam n chye ai rai yang shanhte hpe kashin kamun hkam ya ra ai lam Canon 870 hta tsun da ai.

Hpang jahtum shabrai kau ai ma asak naw rawng ai rai yang shi hpe lawan dik mai byin ai ladat hte kashin kamun hkam ya ra ai lam Canon 871 hta hkang da ai.

Ndai zawn Nawku Hpung kawn kashin kamun hte seng nna tara jahkrat masat da ai gaw anhte shinggyim masha ni yawng gaw Karai Kasang a wenyi hte bung ai hku hpan da hkrum ga ai hte Adam yan Eve a shut hpyit mara a majaw hkrat sum mat ai chyeju kumla hpe shangai shaprat wa ai shinggyim masha shagu bai hkam la lu na matu rai nga ai.

Nawku Hpung a sharin shaga ai hta kashin kamun hpe lam masum hku hkam la ai hpe matsun sharin da ai. (1) Hka hte kashin kamun hkam la ai, (2) myit hte hkam la ai, (3) sai hte hkam la ai rai nga ai.

Nawku Hpung a Canon law upadi masat 834-878 du hkra, ndai kashin kamun hte seng nna matsun madun hkan sa shangun da ai lam ni nga nga ai. Ma kaji ni, Masha kaba, yawng gaw Nawku Hpung matsun da ai hte maren kashin kamun hkam la ra ai hte ndai sakramentu gaw sakramentu ni yawng a npawt hte sumsing mungdan lam hpaw ya ai hpe tsun sharin tawn da ai, matsun tawn da ai. Dai majaw Hpung shang masha yang gaw n hprai ai sha kashin kamun sakramentu hpe hkam nan hkam la ra ga ai.

Nawku Makam masham sharin laika “Catechism of the Catholic Church (CCC) masat 1257-1267 du hkra matsun tawn da ai hta mung, nawku hpung masha yawng gaw sumsing mungdan shang lu na matu kashin kamun sakramentu hkam la ra ai hpe matsun sharin tawn da ai. Madu Hkristu wudang ntsa si hkam nna bai hkrungrawt wa ai lam gaw shinggyim masha yawng hpe hkye la nna sumsing mungdan de woi la na matu rai nga ai. Dai majaw yawng gaw sumsing mundan shang na ahkaw ahkang lu ai ni hkrai rai nga ga ai.