Tinang Amyu NMat Mat Na Matu

By : Dr. Nangzing Lu Awn

Mungkan ntsa hta nga pra nga ai anhte shingyim masha amyu bawsang shagu gaw, tinang amyu htum mat, kaji kadun mat na hpe n ra sharawng nga ga ai.Tinang a amyu rawt galu kaba, danhkung nga na hpe sha myit mada ra sharawng nga ai ni hrkai rai nga ai.

Moi shawng de Israela amyu ni gaw, Mungkan shara shagu de bra ayai mat wa ai.Shanhte madu ai Mungdan ngu ai nnga mat wa ai shaning law la mat wa ai hte, shanhte a ga madung nchye shaga mat wa ai kaw du hkra rai mat wa ai.Raitim, shahte a amyu htunghking hpe n malap kau ai sha, shanhte amyu lani mi hta bai rawt galau kaba wa nna, kaji kawa Mungdan bai de lu na hpe myit mada shakut shaja lai wa ma ai.

Dai zawn shanhte a myit mada shakut shaja ai lam a majaw, dai ni na ten mungkan hta amying shingteng danhkung ai Mungdan bai gaw sharawt la lu sai hpe anhte law law na chye lu na ga ai.Dai gaw tinang amyu htunghking hpe tsawra ai myit hte shakut shaja sa wa ai atsam kaba a akyu nan rai nga ai.

Amyu htunghking langai mi n mat mat ai sha, rawt galau kaba wa nna, dai amyu grin nga lu na matu n law htum ahkyak ai lam (8) nga nga ai.Dai ni gaw;-

1. Roiru roisai hte amying shingmying ai lam hpe n mai shamat kau ai.Dai ni anhte Jinghpaw Wunpawng amyu sha ni hta kaga amyu ni hte laklai ai lam gaw Marip, Maran, Lahtaw, Lahpai, Nhkum,Tangbau ngu ai amyu mying hpe madu da lu nga ga ai hte maren, Ma Gam, Ma Naw, Ma Kaw, Ma Lu ngu ai shingteng amying ni hpe mung lu nga ga ai.N dai lam ni gaw ahkyak ai lam rai nga ai hte galoi mung nmai shamat kau nga ga ai.
2. Tinang amyu ga hte tsun shaga ai ga hpe n mai shamat kau nga ga ai.N dai myu sha ga hte tsun shaga lam gaw, amyu langai mi hpe kaga amyu hte lak lai shai shangun ai hkrang shingyan langai mi rai nga ai.Amyu sha ga htum mat wa jang dai amyu mat mat na gaw teng sah rai nga ai.
3. Tinang amyu htunghking hpe n mai tat ai.Mungkan ntsa nga pra nga ai shinggyim masha amyu shagu gaw, amyu htunghking lu ai hkrai nga nga  ga ai.Ratiim, amyu a prat dep na lam hpe pat shingdang ai htunghking hpe kabai kau nna, amyu htunghking ningli grau prat dep ai htunghking nnan chyaw rai, gaw shagrawt sa wa na ra ahkyak nga ga ai.Dai ni na ten anhte Wunpawng amyu sha ni a htunghking ni mung, prat hte hkan nna, lai kau mai ai ni nga ai zawn, lai kau nmai ai ni mung nga nga ai.Dai zawn lai kau n mai ai htunghking ni hpe prat madang hpang hkrat sai ngu makoi shamat kau na nmai nga ga ai.
4. Tinang a laili laika madang tsaw ra ai.Masha amyu langai mi rawt galu kaba madang tsaw wa lu na matu, myu sha shawa a jasat jasa, machye machyang madang tsaw na ahkyak la nga mali ai. N dai lam ni hta madang tsaw rawt jat galu kaba wa na matu laika hpaji hte laili laika gaw npawt madung ahkyak dik la nga ai.
5. Tinang amyu a labau hpe n mai shamat ai.Labau hte amyu hpe ginhka garan kau nmai nga ai. Labau grin nga yang chyu sha, amyu langai mi grin nga lu na rai nga ai.Labau n nga ai  kadai mung amyu sha langai mi hku nna, tsap nga lu na nmai byin nga ai.
6. Tinang a buga hpe nmai malap, n mai shamat kau ai. Du ai kaw len, pyaw hpa hta hten, hkrup ai de wam, majoi mi dam hkawm, pra hkawm mat wa ai amyu gaw lani mi hta tinang a daidaw buga shamat na teng sha rai nga ai.
7. Tinang amyu htunghking hte bu hpun sumli ai lam nga ra ai.Myu sha shagu hta n dai bu hpun mawn sumli ai lam hpe masat masa hpun ai lam ni nga nga ai.Masha langai mi a bu hpun mawm sumli ai lam hpe yu nna, dai wa gaw hpa baw myu sha rai nga ai kun, gara ginra buga na re ai kun, ngu ai lam ni hpe masam maram lu nga ai.Ga shadawn, Egypt Mungdan hpe gaw gap up hkang lai wa ai hkawhkam ni gaw, shanhte a hkawhkam prat hte prat shagu hta htunghking bu hpun mawm sumli ai lam hpe masat jahkrat da ya lai wa ma ai lam chye lu ga ai.
8. Tinang amyu a makam masham  hpe gaw sharawt sa wa ra ai.N dai lam hta amyu sha ni hpe sai garan ya na tai ai makam masham ni hpe koi gam nna, Karai Kasang hte mung n htan n shai, amyu sha ni a sai ninghtan myit rum sa wa na lam hte amyu rawt galu kaba wa lu na lam hpe madi shadaw ya lu ai makam masham gaw ra ahkyak la nga ai.

Lahta de tang madun lai wa ai lam ni gaw amyu sha langai mi n mat mat lu na matu hkan sa mai ai ahkyak ai lam ni rai nga ai.Lahta na lam ni hpe rawt galu kaba nga ai prat hta hkan nna shayawm kau, shingdu ga-yin kau mat wa ai amyu sha ni gaw shaning na wa magang, dai amyu mung mat mat wa na rai nga ai.

Madang tsaw rawt galu kaba wa nga ai prat hta hkan nna, htunghking dingsa ni hpe mung n shamat, prat madang mung n hpang hkrat ai sha gaw sharawt shakut shaja sa wa na matu ahkyak la nga ga ai.Dai majaw, n dai Mungkan ga agrin nga dingsa, anhte Wunpawng myu sha ni nga pra ngang grin nga lu na matu, lahta de tang madun da ai anhte a mying ni hpe, amyu mying tup hkrak shamying la nga ga.

Amyu sha ni a ga hte tsun shaga sa wa ga.Tinang amyu htunghking hpe n tat ga. Amyu a laili laika hpe sharawt ga.Tinang madu buga hpe n shamat n malap kau ga.Tinang amyu htunghking, bu hpun mawn sumli ai lam hpe manu shadan hpun lang sa wa ga.Tengman ai makam masham hpe hkap la, kam sham, gaw sharawt sa wa ga, ngu htunghking ajet amyu shazet lamang hku nna tang madun dat lu nngai rai.

Dr. Nangzing Lu Awn

Mahta la ai laika - (2000 Ning RVA Magazine)