Sang Hpaw Si A Hkamja Lam Akyu

Sang hpaw si gaw  hkum hkrang a matu hkamja lam a matu grai akyu rawng ai lam ni hpe na la lai wa saga ai re. Sang hpaw si katsing, myin sai sang hpaw si, sang hpaw lap, sang hpaw naw, sang hpaw ru ni yawng gaw akyu rawng ai hkrai rai nga ai.

Myin sai sang hpaw si sha nna lu mai ai akyu ni gaw myi n gun kaja ai, hpyi hkam kaja tsawm htap ai, hkam jan lu na  hkum chying n gun kaja ai, ningma mai lawan ai, cancer ana byin wa lu masa hpe shayawm kau ya lu ai, lusha rin kaja ai, salum hkamja ai, kara a matu kaja ai, sai lam lasa a matu kaja ai hte sai rawt ana lu ai masha ni a matu kaja ai namsi re lam tsun da nga ai.

Hpa majaw dai akyu ni jaw lu ai re kun ngu ai hpe hka ja yu ai shaloi sang hpaw si hta bum ai hpe shayawm jasip kau ya lu ai atsam nga ai sha n-ga cancer hpe makawp maga ya lu atsam mung rawng ai lam tsun da nga ai.

Lusha rin kaja ai hte seng nna gaw sang hpaw si hta Papain ngu shamying ai enzhie rawng ai majaw lusha rin shamyit kaja ai rai nga ai.

Salum hkamja shangun ai gaw sang hpaw si hta argenine hte carpaine ngu ai enzhie ni rawng ai. Arginine gaw shadang la ni a matu myu awng ai akyu hpe jaw ya nna Carpain gaw salum hkamja shangun ai lam chye lu ai.

Sang hpaw si sha yang hkalung tsawm ai nga nna tsun ai gaw hpa majaw kun? Sang hpaw si hta anti-oxidant rai nga ai beta carotene grai law hkra rawng ai. Beta carotene gaw sang hpaw si hpe htoi nsam shabyin ya ai rai nna, naw tsit ai sang hpaw si hta gaw beta carotene dat n rawng ai lam chye lu ai. Dai sha n-ga vitamin A, B, C, flavonoid, folic hte pantothenic acid ni mung rawng ai re majaw sang hpaw si sha ya ai gaw hpyi hte shan ni pri madi hkalung tsawm ai akyu hpe jaw ya lu nga ai.

Sang hpaw si hta carbohydrate rawng ai re majaw tsam n gun kaja ai shingra jumdwi dat hpe madung lu shangun nga ai.

Sang hpaw si hta calcium dat, clorine dat, hpri dat, phosphic, magnesium, potassium, silicon hte sodium dat ni mung kaji kajaw rawng ai, calorie mung kaji kajaw sha rawng ai majaw hkum num nak shayawm mayu ai masha ni sha ya na kaja ai namsi mung rai nga ai.

Sai lam lasa hkam kaja ai gaw hpa majaw rai na kun nga yang sang hpaw si hta anti oxidant ni rawng ai re majaw cholesterol ni hpe sai gumdin pa ai lam ni n byin shangun na matu makawp maga ya lu ai. Sai lam hta sai gumdin pa ni byin wa ai rai yang gau ngwi ngwi rai salum ana a kajawng byin wa chye ai hte hkum katsing si ana byin wa chye ai rai nga ai.

Dai re majaw tsawra ai shiga madat nu wa hpu nau ni sang hpaw si gaw anhte yawng lu sha mai ai rai nga ai, hkamja lam akyu law law hpe mung jaw ya lu nga ai majaw naw tsit ai sang hpaw si katsing mi rai rai, myin sai sang hpaw si hpe rai rai grai law ladu lai ai hku n re ai sha, shadawn sharam rai galoi mung sha ya lu ai gaw masha kaji, kaba yawng a matu akyu byin lu nga ai. Bat mi hta lahkawng lang dang lu sha ya ai gaw kaja ai lam hpaji jaw matsun da nga ai.

Myin sai sang hpaw si hpe dai hku sep sha mai ai zawn sang hpaw si gayau ntsin hku nna mung lu mai ai, naw tsit ai sang hpaw si katsing hpe gaw shan nga ni hte shadu sha mai ai, kaga tinang ra ai ladat amyu myu hku nna sha mai nga ai re. Sadi ra ai lam gaw ma hkum rai taw ai kanu num ni sang hpaw si katsing gayau sha ai hpe koi gam yang kaja na lam Dr. Khin Maung Lwi hpaji jaw matsun da nga ai re. Dai re majaw sang hpaw si hpe hkamja lam a matu mung myit shalawm nna lu sha jai lang chye let asak galu hkam kaja ai akyu hpe hkam la nga ga law.

By Julia Ja Ing