Nai Kadung Nang Ai Lam

Nai Kadung Nang Ai Lam

Anhte Myenmung masha ni mung nai kadung hpe shadu sha,kabawng sha,ju sha shing nrai nai kadung hpe shadung htu mani la nna muk hpan amyu myu galaw sha rai nga ga ai hte nai kadung lap hpe mung shadu kaprawng kau nna gayau sha,kyaw gangau sha rai nga ga ai.Nai kadung sha nna hkamja lam akyu hpe shabyin ya lu ai lam ni nga ai raitim kalang lang nai kadung sha shut nna nang ai lam ni byin chye nga ai.Sha shagu byin ai nrai tim byin wa yang asak hkrit tsang ra na  madang nga wa chye ai majaw machye machyang lu tawn da nna sadi sahka sha chye na gaw yawng a matu kaja dik rai nga ai.

Nai kadung gaw hpa majaw nang ai kun – nai kadung hta na cells ni a kata hta Linamarin ngu ai dat hkawm myu mi rawng nga ai.Nai kadung a cells shakum ni hta Linamarase ngu ai enzyme myu mi nga ai.Dai Linamarin dat hkawm hte Linamarase enzyme gaw nai kadung a shara hpra hpra hta nga ai re majaw dat jasat na nmai byin nga ai.Nai kadung hpe sha nna masha a kraw kan kata de du mat ai shaloi gaw Linamarin hte Linamarase enzyme ni,wa katut nhtawm dat jasat ai kaw nna Linamarin dat hkawm gaw Hydrogen Cyanide ngu ai dat hkawm byin wa ai.Hydrogen Cyanide hta nang chye ai baw gung lapu ni rawng nga ai.Dai majaw nai kadung nang ai ngu ai gaw ai Cyanide gung lapu nang ai lam rai nga ai.Cyanide 2.5 gram daram gaw yu langai mi hpe si shangun lu nga ai.

Nai kadung hta dwi ai hpan hte hka ai hpan nga nna hpan lahkawng nga ai hpe chye lu ai.Dai hta na loi hka ai hpan hta Linamarin dat hkawm grai law rawng nna Cyanide gung lapu mung grau law ai lam chye lu ai.Dwi ai hpan nai kadung ngu tsun ai shaloi sha yang hka ai nam chyim nrawng ai hpan hpe tsun mayu ai rai nga ai.Hka magang Linamarin dat  hkawm grau law rawng ai hte nang shangun ai gung mung grau ja ai lam tsun da nga ai.Dwi ai hpan nai kadung katsing kilogram langai  hta Cyanide (20)mg hta yawm nna hka ai baw nai kadung hpan kilogram mi hta gaw cyanide gung (1000 )milligram daram rawng nga ai.Bai nna lamu marang n law nna lamu ga hkun hkraw  ai shara ginra ni hta tu ai nai kadung ni hta Cyanide gung byin shangun ai dat hkawm grau law nga ai.

Dai majaw madang dep sai mungdan ni hta nai kadung hte nai kadung htu mani da ai shadung ni hta Linamrin dat hkawm kade daram madang hta nga ai rai yang she masha ni sha mai ai lam masat da ya ai lam ni nga nga ai.Ga shadawn Australia hte New Zealand mungdan ni hta nai kadung kilogram mi hta Linamarin (50) milligram hta n law grau jang she masha ni sha na lam masat da ya nga ai.Nai kadung hte galaw ai muk hpan galaw shapraw ai shaloi mung Linamarin dat yawm mat hkra gara hku galaw na ngu ai ripkawp tara ni hpe hkan sa nna sha htuk shapraw na lam ndau shapraw matsun da ya nga ma ai.Dai zawn masat da ya ai ripkawp tara hte hkrak galaw htuk shapraw ai hpe sha ai masha ni gaw nai kadung nang ai lam n byin ai daram rai nga ai.Galu kaba ding yang rai nga ai matsan ai mungdan ni hkan gaw masha ni sha na matu hkai ai nai kadung ni hta Linamarin dat kade daram madang rawng ai lam masat jep joi ai lam n nga ai hte ripkawp tara htuk shapraw da ai lam ni mung n nga ai re majaw nai kadung sha shut nna nang ai masha grau law nga ai.

Hpa majaw nai kadung nang ai kun – nai kadung hpe katsing sha yang nang chye ai.Nai kadung hpe shadu ai ,kabawng ai hte malu masha  muk hpan amyu myu galaw sha ai shaloi hkan lama ma a majaw mung nang chye ai.Nai kadung nang ai shaloi machyi hkam sha ra ai lam ni gaw baw sin ai,madawn ai,malap mat ai ana kumla ni byin chye ai.Sha ngut ai hpang ahkying hkum mali daram na ai hpang machyi kumla ni byin hpang wa chye ai raitim sha ngut ai hpang ahkying hkum lahkawng masum laman asak si sum ai mabyin ni mung nga ai.Nai kadung sha shut nna tsi rung,tsi gawk du ai lam ni mung anhte a Myanmar mungdan hte kaga mungdan ni hkan mung byin ai lam mu lu nga ai.

Dai majaw nai kadung sha shut nna nang ai lam nbyin na matu nai kadung hpe katsing nsha na hte Linamarin dat grau law rawng ai hka ai baw nai kadung hpan hpe n sha ai gaw tau nau makawp maga la ai lam rai nga ai.Nai kadung shadu ai shaloi mung hka law law hte atsawm prut hkra shadu kau ai rai yang Linamarin dat hkawm hpe Cyanide gung gale shangun ai enzyme hten mat ai majaw gung byin pru ai lam yawm mat ai.Bai nna nai kadung shadu sha ai shaloi nai kadung hpe tinghkum nawng di shadu ai shing nrai galu lu di nna shadu ai hta hpyi sep gaw kau nna kadun dun di daw shadu ai gaw gung lapu hpe grau shaprai shayawm kau ya lu nga ai.

Hka law law hte shadu ai mung hka kachyi mi sha bang shadu ai hta gung hpe grau shayawm shapraw kau ya lu ai.Hkut daw jahkring mi sha shadu ai hta aten na na shadu ai mung nai kadung hta na gung lapu hpe grau shapraw kau ya lu ai.Nai kadung shadu da ai hka hpe mung kaga malu masha shadu ai hta bai n jai lang ai sha ru kau ra ai.Nai kadung hpe garai n shadu sha shi yang hkying hkum (18) shing nrai hkying hkum (24) dang hka hta shawng tsing kau nna shadu sha ai mung nang shangun ai gung ga ang hkup daram yawm mat lu ai.

Nai kadung hpe kabawng sha ai,ju sha ai hte kyaw gangau sha ai lam ni gaw aten na na jaw nna grai hkut hkra shadu sha ai daram gung nprai mat lu nga ai hpe anhte chye tawn da nna hkamja lam a matu jaw kaja ai ladat hte shadu sha ga ngu n-gun jaw tsun shadum mayu ai.

Nai kadung sha shut nna nang ai masha ni hpe yu dat ai shaloi ma kaji ni hta grau byin law ai hpe mu lu nga ga ai. Ma kaji ni hta hpa majaw grau byin law ai re kun nga yang masha kaba ni gaw nai kadung sha nna hkum hkrang hta byin wa ai Cyanide gung hpe kaji kajaw sha rai yang jahten shaprai kau lu ai atsam nga ai rai tim ma kaji ni hta gaw dai dat hpe shaprai kau lu ai atsam n nga ai,shing nrai ninggun kya ai majaw ma ni sha shut yang nai kadung nang ai lam grau byin law ai rai nga ai.Laika ka ai wa ngai nan mung moi kaji ten hta nai kadung sha shut nna nang yu ai majaw,ngai hte nhtuk ai rai sam ai ngu nna daini du hkra nai kadung nsha mat sai.Dai majaw asak (5) ning npu na ma ni hpe nai kadung n jaw sha yang kaja ai,lawu tsang madang naw re ai ma ni a matu du hkra tsang shara nga ai lam hpaji jaw matsun da ya nga ai.Anhte wunpawng myusha ni mung nai kadung hpe madung lu sha hku nrai tim sha ai masha law nga ga ai re majaw sha shut nna nang ai lam grai wa n byin ai raitim chye tawn da ga ai rai yang sadi sahka sha chye nna hkum hkrang myit masin ngwi pyaw hkam kaja ai akyu hpe hkam la lu na rai nga ga ai.

Ref: foodmagazinemyanmar.com

Ka gale – Julia Ing